In deze column wordt op kritische wijze een beeld geschetst van ontwikkelingen en gebeurtenissen in het werkveld. De te verwachten neerslag als voorbeeld van een klimaatpluim. Bron afbeelding: KNMI - Weer- en klimaatpluim en Expertpluim. waarbij de uitkomst een waaier is van meer of minder waarschijnlijke resultaten. Accepteer onzekerheid De weerman noemt dit de ‘klimaatpluim’, van bijvoorbeeld regen, temperatuur, wind etc. Naarmate je verder vooruitkijkt wordt de voorspelling minder nauwkeurig: de pluim. Elk jaar rond de Elfstedengekte komt de pluim van de temperatuur en ijsdikte elke dag voorbij. Blijkbaar is het dan wel voor iedereen duidelijk dat vooruitzien onzekerheid met zich meebrengt. Ook Josette Daemen komt in haar onderzoek tot de conclusie dat we onzekerheid moeten accepteren, maar vraagt zich af of we dat nog kunnen. Steeds meer willen we zekerheid bieden. En modellen, begrotingen, ramingen, scenario’s zouden dan het wondermiddel zijn. Ik ken ze maar al te goed, de bestuurder die heilig gelooft in de modellen zonder gevoel/intuïtie bij de uitkomsten: hoe meer je rekent, hoe nauwkeuriger het resultaat zou zijn! Pluim met onzekerheid Ik ga even terug in de tijd, naar de plannen voor het rekeningrijden in 2009, het project dat eind 2010 alweer sneuvelde zo ongeveer gelijk met de ‘file bestrijdingsminister’ Camiel Eurlings in het kabinet Balkenende IV. In de systeemopzet van het rekeningrijden maakte de boordcomputer ca 90% uit van de totale investeringskosten. Deze boordcomputer zou in elke auto moeten worden ingebouwd en was op dat moment nog volop in de experimentele fase. Er was al wel een eerste prototype waaruit bleek dat het systeem kon werken, maar onvoldoende om een kostprijs te kunnen bepalen. Evenzo voor de inbouwkosten. Op basis van vergelijkbare apparatuur en kennis uit het buitenland werd een eerste inschatting gemaakt voor de kostprijs voor het commercieel produceren en inbouwen van deze boordcomputer en die varieerde tussen de 75 en 125 euro per stuk. Verder was het onduidelijk om hoeveel voertuigen het ging. Er waren op dat moment ca 7,5 miljoen Nederlandse voertuigen geregistreerd bij de RDW, maar onduidelijk was hoeveel hiervan gesloopt of geëxporteerd zouden worden en hoeveel buitenlandse voortuigen er rondreden in Nederland. Een onzekerheidsmarge van al gauw een miljoen voertuigen. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te zien dat de probabilistische modellen een pluim lieten zien met een forse onzekerheid van plus en min 30 à 35%. De deskundigen leek het zinnig en hadden ook verwacht, dat breed zou worden ingezet op de industrie om een beter beeld te krijgen van de productie- en inbouwkosten van de boordcomputer en op de RDW voor beter inzicht in het aantal voertuigen. Maar nee, de bestuurders waren in de waan dat de nauwkeurigheid van de investeringskosten zouden toenemen door een groot deel van het team in te zetten om de organisatie, facturatie, handhaving etc. meer in detail uit te werken. Blijkbaar had niemand in de gaten dat deze posten in de overige 10% van de investeringskosten zaten. Dus eigenlijk is er nog steeds niet zo veel veranderd, waanzinnig toch? Fry Zinnig Geïnspireerd door Floor Rusman, column NRC 22 januari 2022. 00:27
28 Online Touch Home