Warm 10 jaar warmtelevering In de buurt De paden op de wijken in Aan het werk in Ede Klantvragen Het wordt weer lente! jaargang 2, voorjaarseditie
Tien jaar warmte in Ede Als het gaat om de energietransitie in Nederland zijn we in Ede toonaangevend bezig. Dit jaar is het 10 jaar geleden dat voor het eerst warmte werd geleverd via het warmtenet dat net was aangelegd. Het was op dat moment een klein warmtenet, dat de warmte die in de installatie aan de Dwarsweg werd geproduceerd leverde aan Kernhem, Veldhuizen en het zwembad. Sinds die tijd is het warmtenet uitgebreid en worden de nieuwste technieken om warmte te kunnen maken ingezet. Het Edese warmtenet omvat meer dan 100 km transportnet en de warmte wordt inmiddels op 3 locaties geproduceerd. Valentijn Kleijnen en Anique Timmermans vertellen. Als jullie nu 10 jaar terugkijken wat zijn dan belangrijke momenten geweest voor Warmtebedrijf Ede? “Het was een proces dat al enkele jaren daarvoor in 2008 begon”, vertelt Valentijn Kleijnen. “Ik was bezig met duurzaamheid bij een Edes bedrijf. Ik had het doel om CO2 neutrale levensmiddelen te maken. In het bedrijfsproces hadden we restwarmte over en daardoor kwam ik in contact met de woningcorporatie om die warmte te benutten. We hebben haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd en veel hordes moeten nemen. Bijvoorbeeld omdat opeens het toenmalige Nuon werd verkocht en het bedrijf een andere focus kreeg. Maar het idee was geboren en ik leerde de mogelijkheden voor het product warmte kennen. Warmte als vervanger van aardgas heeft een grote kans om de energietransitie te versnellen. We konden een locatie vinden om duurzame warmte te produceren en klanten om het warmtenet mee te ontwikkelen. In 2013 was het zover: de eerste warmte levering. Als ik terugkijk is in de afgelopen 10 jaar het belangrijkst geweest dat voor het realiseren van een warmtenet partners nodig zijn, een bedrijf kan dit niet alleen. Anique Timmermans: ”Ik heb niet alle 10 jaar meegemaakt, maar ik heb de afgelopen jaren wel verandering gezien. 5 jaar geleden was het woord energietransitie eigenlijk onbekend en kon ik op verjaardagen uitleggen wat het was en waarom. Dat is nu anders. De klimaatdoelEen bedrijf kan dit niet alleen.
Valentijn Kleijnen is oprichter en CEO van Energie voor Elkaar, de moederorganisatie die intussen is ontstaan en waar Warmtebedrijf Ede een onderdeel van is. Valentijn is zijn werkzame leven begonnen als milieukundige. Na zijn studie begonnen in het bedrijfsleven, met als missie om bedrijfsvoering te verduurzamen en milieuwinst te realiseren. Zijn missie is duidelijk: het versnellen van de energietransitie. Anique Timmermans is inmiddels 5 jaar werkzaam bij Warmtebedrijf Ede als relatiemanager. Sinds 1 januari van dit jaar heeft ze de functie van kwartiermaker voor Warmtebedrijf Ede. Het is een functie die hoort bij een bedrijf dat een product levert met een maatschappelijke functie zoals warmte en die ervoor zorgt dat we de omgeving in brede zin relatie wordt onderhouden. daardoor warmte in huis had en warm water. Eén van de kinderen wist dat niet. Dat had hij thuis niet. Ze hadden thuis wel een warmteset. Dat kenden hij wel. Toen aan de groep werd uitgelegd hoe een cv-ketel werkt, vond die ene jongen dat maar een vies ding, dat gas verbrand in je huis. Dat ene jochie vond ik hoopvol voor de toekomst. Jonge mensen groeien nu toch al op in een wereld die meer en meer duurzaam is en zijn daar beter aan gewend en kijken met nieuwe ogen naar de energietransitie en met de bijpassende norm. Bijvoorbeeld op de vraag “welke brandstof gebruikt een auto? Zeggen kinderen als snel “elektriciteit of waterstof”. stellingen en het aardgasvrij maken van Nederland zijn nu veel meer bekend. Ook warmtenetten worden bekender maar het Slim Groen Warmtenet zoals we in Ede hebben is echt uniek. Er wordt veel gesproken over het elektriciteitsnet dat beperkingen heeft en wat mij betreft gaan we de komende jaren meer praten over het Slim Groen Warmtenet als de collectieve oplossing voor levering van warmte in Ede, met verschillende duurzame warmtebronnen. Wat ik ook heb gemerkt is dat de overgang naar een nieuwe warmtelevering vragen oplevert. Niemand vraagt meer hoe een cv-ketel werkt en hoeveel emissie die verbranding in huis eigenlijk geeft. Daar is geen discussie meer over. Als we ergens een warmteset leveren willen mensen precies weten hoe het werkt. Het is mijn ambitie om steeds meer Edenaren bekend te maken met het gemak, comfort en de betaalbaarheid van de warmteset! Valentijn: “Een van onze samenwerkingsverbanden is de energietransitie experience. Dat samenwerkingsverband heeft een lesprogramma ontwikkeld voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en de groepen 1 en 2 van het voorgezet onderwijs. Ik heb een keer zo’n les bijgewoond en dat was heel leerzaam voor me. Alle kinderen wisten wat een cv-ketel was. Niet hoe het werkte maar wel dat je 10 jaar geleden is de warmtelevering gestart met als bron biogrondstoffen. Zou je deze keuze nu weer zo maken? Valentijn: “Ja. Het is nu eenmaal zo dat een warmtenet klein begint en in de loop van de jaren groeit. Je hebt dus een warmtebron nodig die schaalbaar is. Dat is aardwarmte bijvoorbeeld niet. Als je aardwarmte hebt en de warmte in het warmtenet inkoppelt is dat het hele jaar door dezelfde hoeveelheid warmte. Het is ook veel warmte, dus je hebt dan al een groot warmtenet nodig om die warmte kwijt te kunnen. Doordat we inmiddels een groot warmtenet in Ede hebben, zijn we zover dat we aardwarmte kunnen gaan toepassen als dat beschikbaar blijkt te zijn. Biogrondstof is wel schaalbaar, zodat je alleen warmte kunt maken die nodig is en kunt gebruiken om een warmtenet te starten. Biogrondstof zoals wij dat gebruiken, is volledig duurzaam. We gebruiken namelijk de reststroom in de regio die vrijkomt door bijvoorbeeld de bouw. Er wordt meer en meer gebouwd met hout. Dat is duurzaam want beton veroorzaakt de grootste CO2 bijdrage in de bouw en hout slaat juist CO2 op. Als we meer hout gebruiBij de energietransitie-experience maken kinderen kennis met duurzame technieken.
Een foto van de verbouwing van de duurzame energie installatie naar hybride. Inmiddels is op deze locatie de nieuwbouw bijna afgerond. De andere installaties zullen volgen. ken, is er ook meer reststroom. Die reststroom kun je nog twee dingen mee doen: je kunt het laten verrotten en je kunt er warmte van maken, want de reststroom heeft nog wel energie die we kunnen gebruiken. Als je hout laat verrotten komt de CO2 ook vrij en ook komt er dan methaan vrij, wat eigenlijk nog een sterker broeikasgas is dan CO2 . Dat we dat materiaal gebruiken voor het produceren van warmte is dus duurzaam. Inmiddels zijn we in Ede veel verder met de ontwikkelingen. Daar zijn we een paar jaar geleden al mee gestart, maar voordat dat dan merkbaar is in de buitenwereld, ben je een paar jaar verder. Vorig jaar werd dat voor het eerst zichtbaar. We zijn toen begonnen met de ombouw van de installaties naar hybride. Dat betekent dat we op die locaties ook warmte maken die niet van biogrondstof afkomstig is. We hebben een warmtepomp in het systeem toegevoegd en zonnepanelen. Op dezelfde locatie hebben we zo 30% meer emissievrije warmte beschikbaar. Daarnaast zijn we aan het innoveren, zodat we nog meer warmte uit de zelfde hoeveelheid grondstof halen en de emissies die al heel laag zijn nog verder naar beneden brengen. Daar kan een cv-ketel niet tegenop zodat elk bedrijf en particulier die aansluit rechtstreeks bijdraagt aan de verbetering van de luchtkwaliteit in Ede. Ook met dat innovatieve project zijn we inmiddels al begonnen”. Hoe was 2022 voor Warmtebedrijf Ede? Anique: “2022 was heel bijzonder. We hebben als maatschappij ervaren dat aardgas niet meer een vast gegeven is, dat het ook een wapen is geworden om landen onder druk te zetten. Duurzame warmte is daardoor meer in de belangstelling gekomen en ook dat voordeel – dat je niet afhankelijk bent van een energiebron die onder controle staat van een externe mogendheid - wordt nu onderkend. In Ede hebben we veel nieuwe vragen gekregen om te kunnen aansluiten. Dat is wel ons streven, om warmte aan Ede en Bennekom te leveren, waarbij de transitie naar duurzame warmte voor iedereen haalbaar en betaalbaar is. Wat ons betreft op basis van vrije keus en zonder verplichting. De komende jaren zullen we ons naast nieuwbouw ook meer richten op bestaande woningbouw. Daarvoor trekken we bijvoorbeeld samen op met de gemeente en de woningcorporatie. Als er voldoende mensen in een wijk of straat zijn die willen aansluiten, dan kan het doorgaan en hoe meer mensen meedoen, hoe goedkoper de aansluiting voor iedereen wordt." Valentijn: ”De overeenkomst die we met datacenter BIT op de Frankeneng hebben kunnen realiseren was een belangrijk moment. Dat onze bedrijven elkaar hierin hebben kunnen vinden is het succes van ons beiden. Hierdoor hebben we een nieuwe lokale warmtebron in handen, genoeg
voor de verwarming van bijvoorbeeld 1.000 woningen. Als alles verder meezit, kunnen we de warmte komende winter al benutten. Anique: “Het is ook een mooi project omdat we hierdoor meteen met andere ondernemers op de Frankeneng contact hebben opgenomen met de vraag of ze ook warmte of koude willen afnemen. Zo leidt dit datathermie project met BIT tot een verduurzamingskans voor ondernemers die langs het warmtenetwerk gevestigd zijn.” En de toekomst? Is er genoeg warmte voor heel Ede? Valentijn: “Het project aardwarmte is voor de toekomst belangrijk. We zijn inmiddels twee jaar bezig met onderzoek en dat zal nog even voortduren. In dit deel van het land zijn nog relatief weinig geologische gegevens. Dat onderzoek naar de diepere lagen en mogelijke warmte daar moet uiterst zorgvuldig worden gedaan. We zijn gelukkig nog altijd positief en denken dat het zal gaan lukken. Hoe groter het warmtenet in Ede wordt, hoe meer mogelijkheden er zullen zijn om warmtebronnen toe te voegen. We zijn bijvoorbeeld bezig met restwarmteprojecten van de industrie en ook warmte uit de afvalzuiveringsinstallatie staat hoog op ons wensenlijstje. Daarvoor hebben we groei van ons warmtenet nodig." Anique: ”We zijn in gesprek met de gemeente en de woningcorporatie over wat voor hun belangrijk is en hoe we de energietransitie betaalbaar houden en kunnen versnellen. Bijvoorbeeld door collectief zonnepanelen te plaatsen op dat van huurwoningen, waarbij de huurder een lager tarief voor warmte hoeft te betalen, omdat zijn lokale bron - zijn zonnepanelen - goedkoper warmte levert. We maken ons er sterk voor dat elke inwoner van Ede een eigen keus kan maken voor de verduurzaming van zijn of haar woning. We willen graag dat we in de loop van de komende jaren aan alle inwoners een aanbod kunnen doen om aan te sluiten op het warmtenet en dat bewoners dan zelf kunnen beslissen om daar wel of niet gebruik van te maken”. Valentijn: “Als het aan mij ligt zijn we in Ede in 2030 al ver met het realiseren van de klimaatdoelstellingen. We hebben nog voldoende concrete ideeën. We zouden wel een waterstoffabriek willen bouwen. Dan kunnen vrachtauto’s en bussen hier waterstof tanken. De restwarmte kunnen we dan gebruiken voor het warmtenet. We hebben ideeen om het overschot aan zonnestroom te kunnen gaan benutten. Mogelijk vervalt de salderingsregeling in de toekomst en soms kan het elektriciteitsnet de toevoer van zonnestroom ook niet aan. Om dit soort ideeën te kunnen omzetten in werkelijkheid zijn nog veel gesprekken nodig. De ruimtelijk ordening moet ruimte maken hiervoor, want er is geen bestemmingsplan dat hierin voorziet.” Anique: “We hebben hier in Ede veel kennis over duurzame warmte. Die kennis geven we graag door aan de volgende generatie via lessen op de kenniscampus energietransitie, maar we dromen ook over een energielandgoed. Een locatie waar we een bezoekerscentrum kunnen inrichten, waar we alle informatie over duurzame energie kunnen verzamelen en mensen dat ook zelf kunnen ervaren. Een locatie waar mensen kennis maken met verschillende energiebronnen die we in Ede hebben en hoe die bijdragen aan de nieuwe mooie duurzame toekomst. Het moet ook een mooie plek worden, waar je kunt recreëren, want onze duurzame wereld is ook een mooie wereld. Met mooie natuur in onze omgeving om van te genieten." De samenwering met BIT die in 2022 werd gerealiseerd was een belangrijke stap: een nieuwe lokale warmtebron, waarvan de warmte in het warmtenet kan worden ingekoppeld.
In de buurt Wijkcentrum Het Kernhuis Parkrand 60 21 maart 19.00 - 21.00 uur Kantinegebouw op Enka Sterkerij 14 18 april Als Warmtebedrijf Ede zijn we gevestigd in centrum Ede, nabij Molen Concordia, een herkenbare plek. We vinden het belangrijk dat we ook echt een lokaal bedrijf zijn. Daarom steunen we lokale initiatieven zoals de Heideweek en Blauw-Geel'55. Onze klantenservice zit dagelijks klaar en voor algemene vragen hebben we ook een online spreekuur. Dit voorjaar gaan we nog een stapje verder. In een aantal buurthuizen en wijkcentra kunt u ons tegenkomen of u kunt ons even opzoeken als we in de buurt zijn. Alle vragen kunnen worden gesteld, niets is te gek. En als we het antwoord niet weten? Dan zoeken we het voor u uit. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden, het is een vrije inloop. 19.00 -21.00 uur Kazerneterrein hoek Generaal Hacketlaan/Nieuwe Kazernelaan 23 mei 18.00 -20.00 uur Buurthuis De Kolk Schaapsweg 7A 8 juni 18.30 - 20.00 uur Buurthuis De Meerpaal Industrielaan 1 15 juni 14.00 - 16.00 uur
De paden op, de wijken in! We krijgen heel veel vragen over het warmtenet: van mensen die al aangesloten zijn op het warmtenet, maar ook van mensen die zich oriënteren om te verduurzamen en een overstap op het warmtenet overwegen. Voor veel mensen is een warmtenet een nieuw fenomeen of mensen hebben een oud beeld over de vroegere "stadsverwarming" en vragen zich af wat er nu precies zo Slim en Groen is aan dat warmtenet in Ede. Iedereen die nieuwsgierig is naar hoe het warmtenet in Ede erbij ligt, wat de ontwikkelingen zijn en hoe de techniek achter de schermen werkt nodigen we graag uit voor onze lentefietstocht op 27 mei, tussen 13.00 en 15.00 uur. Waar komt de warmte vandaan, hoe wordt het naar de wijken getransporteerd. Hoe komt de warmte uit de buizen in huis en hoe wordt het water dan warm. Meedoen is gratis. Als u wilt meefietsen kunt u zich aanmelden via mail. Deelname is gratis. We gaan er wel van uit dat u uw eigen fiets meebrengt. Wilt u bij de aanmelding uw naam, mailadres en mobiel telefoonnummer vermelden en met hoeveel personen u wilt meedoen? Ook voor kinderen is het een leuk evenement. Daar zorgen we voor! Aanmelding via het aanmeldformulier op de website, klik hier>> 27 mei lentefietstocht langs het Slim Groen Warmtenet in Ede
Bronnenstrategie Een van de vragen die regelmatig terugkeert is: hoe zit het eigenlijk met de bronnenstrategie van Warmtebedrijf Ede? In de vorige editie van deze nieuwsbrief hebben al een doorkijkje gegeven naar hoe we in 2030 de bronnenmix zien, maar wat gebeurt er de komende tijd op dat vlak? We schetsen graag een beeld van onze route de komende jaren. De route die afgelopen jaar al is gestart met de ondertekening van de overeenkomst voor datathermie en de ombouw van de bio-energie installaties naar hybride installaties. Hoofddoel de komende jaren is om aardwarmte te gaan ontwikkelen. In de zomermaanden zal de aardwarmte grotendeels voldoende zijn om de volledige warmtevraag af te dekken. Aardwarmte is een grote bron. Om die duurzaam te kunnen inzetten, is er een groot warmtenet nodig. In Ede hebben we al een groot warmtenet, maar om dit echt goed te kunnen benutten, is er nog wel uitbreiding nodig. De komende perdiode hopen we de volgende stap te kunnen nemen in de ontwikkeling van aardwarmte. Over de ontwikkeling van aardwarmte is ook een website beschikbaar. www.aardwarmteinede.nl Een heel interessante website over dit onderwerp is www.allesoveraardwarmte.nl , een website van Geothermie Nederland, Stichting Warmtenetwerk en Energiebeheer Nederland (EBN). EBN is een overheidsinstelling die bij alle aardwarmte projecten betrokken is. Ook voor aardwarme in Ede is EBN de partner waarmee we samenwerken voor het aardwarmte project. Bovenop de aardwarmtebron, komen projecten voor de ontwikkeling van restwarmte uit de industrie. De datathermie is daar een voorbeeld van, maar in Ede zijn ook andere bedrijven die restwarmte uit hun proces over hebben. Een volgende bron die we de komende jaren hopen te ontwikkelen, is de warmte die we kunnen halen uit de afvalwaterzuivering aan het Valleikanaal in Ede. Bronnen Warmtenet Ede
Aan het werk in Ede In Ede wordt verder gebouwd aan het warmtenet en de aansluitingen. Sommige projecten zijn groter dan anderen, maar op elk project zijn we even trots. Uitbreiding van het stoomnet op de Frankeneng, waardoor industriële bedrijven hun bedrijfsprocessen kunnen verduurzamen. Loevestein, op de locatie van het voormalig hoofdkantoor van Victoria Vesta is een prachtig nieuw duurzaam wooncomplex gerealiseerd met huur en koopwoningen en zorgappartementen. Rond het spoor wordt hard gewerkt, ook door ons. Aan de nieuwe appartementen van de Kop van de Parkweg mogen we warmte leveren en ook voor het nieuwe station hebben de opdrachtgegevers gekozen voor onze warmte. Het voormalig kazerneterrein ontwikkelt zich. Het Sociaal Pension en diverse kazernegebouwen gaan voor onze groene warmte.
Beter een goede buur... De gemeente Ede is enkele jaren geleden gestart om het gemeentelijk vastgoed te verduurzamen. Omdat er een nieuwe leiding werd aangelegd in Ede om de Kolkakkerbuurt aan te sluiten op het warmtenet, deed zich voor Cultura de kans voor om de overstap te maken en zo aardgasvrij te kunnen worden. Gerry Poelert, directeur Cultura: “Het is belangrijk om als cultureel centrum van Ede maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Daar hoort ook bij dat je bedrijfsvoering verduurzaamt en aardgasvrij wordt. De cv-ketels waren aan vervanging toe, dus is dat een mooi moment om op een andere manier te gaan verwarmen. Ook zijn er zonnepanelen geplaatst en zijn wij daar waar verlichting aan vervanging toe was, overgegaan op ledverlichting. Natuurlijk zijn we blij met iedereen die kiest om aan te sluiten. Cultura is onze overbuurman en iedereen in Ede kent het pand ook. Door de overstap op het warmtenet worden aardgas bespaard en CO2 uitstoot beperkt en is het pand nu klaar voor de toekomst. Klanten met een warmtenetaansluiting hoeven geen installaties meer te vervangen, want service en onderhoud zijn inbegrepen. Omdat we blij zijn met deze aansluiting, hebben we op 23 februari alle bezoekers van Cultura op iets lekkers getrakteerd. Iets warms natuurlijk, want we zijn niet voor niets een warmtebedrijf”
Klantvragen Onze klantenservice zit dagelijks klaar om vragen te beantwoorden. Na de introductie van het prijsplafond hoorden we dat veel energiebedrijven onbereikbaar waren. Dat was bij ons niet het geval, we zijn gewoon telefonisch bereikbaar geweest. Klanten hebben bij ons aangegeven dat de informatie die we hebben gegeven over de plafondregeling wel duidelijk was, maar dat het wel ingewikkeld bleef. En dat is ook zo. Het is ingewikkeld. Plafond: hoeveelheid De plafondregeling bestaat uit twee onderdelen: het plafond verbruik (hoeveelheid) en het plafondtarief (prijs). Het gemiddeld verbruik van woningen ligt tussen de 20 en 35 GJ. Het verbruik is afhankelijk van het type woning en de bewoners. Hoe groter een huis en hoe groter een gezin, hoe hoger het verbruik. Ook geldt dat nieuwe woningen, door betere isolatie minder verbruik hebben dan oudere woningen. 95% van onze particuliere klanten hebben een verbruik dat onder het plafondverbruik zit. Daardoor profiteren die volledig van het plafondtarief. Er zijn enkele particuliere klanten die meer dan 37 GJ verbruik hebben per jaar. Dat is een bovengemiddeld verbruik. Hoe het verbruik is bij soortgelijke woningen, kunt u zien op uw verbruikskosten overzicht. In elk geval raden we die klanten aan om goed onderzoek te doen naar de oorzaak van het verbruik. Zit de thermostaat wel op de goede plek? Als u radiatoren hebt: zit die dan niet achter een gordijn? Loopt de vloerverwarming misschien door: buiten de woonkamer naar de hal? Heeft die hal een open verbinding met de etage, waardoor alle warmte weglekt naar boven? De hoeveelheid verbruik kunnen wij niets aan doen. De meters registreren uw verbruik en dat is een feit. Wel kunt u op het maandelijks verbruikskostenoverzicht zien wat een normaal verbruik is zodat u actie kunt ondernemen als u constateert dat soortgelijke woningen een substantieel lager verbruik hebben. Bij de gemeente Ede zijn mogelijkheden om een energiecoach in te schakelen. Deze geeft een advies op maat. Ook is er in Ede de "Energiebox" een doos met energiebesparende producten. Kijk op de website www.ede-natuurlijk.nl voor meer informatie. Op youtube vindt u een filmpje met uitleg over het verbruikskosten overzicht. Klik hier >>
Al gezien? Onze nieuwe website al gezien? We zijn supertrots dit te kunnen aankondigen. 6 jaar geleden zijn we met niets begonnen en zijn we een website gestart om onze klanten te informeren over het warmtenet en alles wat erbij komt kijken. In ons klanttevredenheidsonderzoek van vorig jaar scoorde die website eigenlijk heel goed. Een klant schreef "Het ziet er niet mooi uit, maar alles staat er wel op". Dat laatste vonden we eigenlijk wel een compliment. En nu hebben we de stap kunnen zetten naar een nieuwe generatie website. Met meer mogelijkheden voor het publiceren van nieuws. Dat is belangrijk omdat we zo iedereen die geïnteresseerd is in de ontwikkelingen van ons warmtenet - en dat zijn er steeds meer - van informatie kunnen voorzien. COLOFON Warm is een uitgave van Warmtebedrijf Ede voor de particuliere klanten en verschijnt 4x per jaar. Hebt u vragen over de inhoud van deze nieuwsbrief of bijvoorbeeld over de warmte die Warmtebedrijf Ede aan u levert? Dan kunt u contact opnemen met de afdeling Klantenservice via mail klantenservice@warmtebedrijfede.nl of via telefoon 085 – 07 12 600 Redactie: Anique Timmermans, Audrey van den Berg, Lotte Wander Redactieadres: info@warmtebedrijfede.nl Ondanks alle zorg en aandacht is het mogelijk dat de inhoud van deze nieuwsbrief onvolledig en/of onjuist en/ of niet actueel is. De redactie is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in de nieuwsbrief.
1 Online Touch