landbouw die zonder zoet water kunnen. Daarnaast speelt De Getijdenduiker een rol in het verminderen van de grote hoeveelheid slib in de Eems-Dollard. “Om dat water binnen te laten en bij stormachtig weer buiten te sluiten, hebben we deze grote getijdenduiker nodig”, vervolgt Bert Katerborg. VORMING VAN EEN BOUWTEAM De provincie en het waterschap startten een aanbestedingstraject op, waarna de opdracht aan de combinatie Friso-Heuvelman Ibis gegund werd. “We zochten naar een aannemer die ervaring heeft met het bouwen van een primaire waterkering én die eerder in een bouwteam had gewerkt”, vertelt Harm-Jan Wilzing, die als technisch manager van de provincie betrokken was bij het project. Ritchy Boxmeer, projectleider namens Heuvelman Ibis, vult aan: “Friso Civiel nodigde ons uit om dit samen met hen te doen en wij hadden al eerder in een bouwteam gewerkt. Daarmee voldeden we aan een van de twee eisen van de opdrachtgevers.” Maarten Reijgersberg, projectmanager van Friso Civiel en de projectcombinatie, vertelt: “Wij zochten een partner die goed is in het aanleggen van een bouwkuip in een primaire waterkering, met name voor de damwanden en het grondwerk. Bovendien komt Heuvelman Ibis uit de omgeving en brengen ze daardoor lokale kennis mee.” De twee partijen werkten nog niet eerder samen aan een project. “Maar er is wel al eens eerder een beetje verkering geweest”, zegt Maarten grappend. De opmerking geeft de sfeer in het bouwteam goed weer. Frank Petersen, projectcoördinator bij Friso Civiel: “de samenwerking in het bouwteam was van het begin af aan meteen positief. Het project startte met een programma van een dag, met wat meer diepgang dan gebruikelijk, waarin we elkaar heel persoonlijk hebben leren kennen. Daardoor ontstond er snel onderling vertrouwen en weet je wat je aan elkaar hebt. Daar plukten we later de vruchten van. De techniek hebben we als aannemers natuurlijk wel in de vingers, maar uiteindelijk moet je zo’n bouwproject met elkaar doen en dat zat meteen goed.” Zo ontstonden bouwteamvergaderingen waarin er gebruik werd gemaakt van de kennis van alle partners. “Doelgericht, in een ontspannen vertrouwelijke sfeer, met veel humor.” KWETSBARE BODEM Het werken in een bouwteam is een vrij nieuwe manier van werken in de bouwwereld (meer informatie op pagina 32). Het was een van de eisen van de opdrachtgever om op deze manier aan de slag te gaan. Binnen een bouwteam werken opdrachtgevers en opdrachtnemers samen om tot een uitvoeringsontwerp te komen. Harm-Jan Wilzing legt uit waarom zij als opdrachtgever voor deze opzet kozen: “We hebben zelf als provincie intern veel kennis, die hebben we gebruikt om een ontwerp voor het betonwerk en de bouwkuip van de getijdenduiker te maken. Maar we realiseerden ons dat het project mogelijk anders of slimmer uitgevoerd kon worden. Daarom wilden we optimaal gebruik maken van de kennis van de markt.” Harm-Jan vertelt: “Tijdens de ontwerpfase maakten berekeningen van ingenieursbureau Tauw duidelijk dat de bodem van de bouwkuip kwetsbaar zou kunnen zijn. De negen meter kleigrond in de bodem zou bij bepaalde waterstanden door de druk kunnen gaan scheuren en openbarsten. En als dat gebeurt dan heb je een groot probleem.” Maarten: “We hebben gezamenlijk in het bouwteam naar een oplossing gezocht. Bij een traditioneel bestek was dit tijdens de realisatie pas naar voren gekomen en dan had het wellicht op het bordje van ons als aannemer gelegen. Dat is een van de grote voordelen van het werken in een bouwteam. Mogelijke risico’s komen eerder naar voren en ze worden met een moeilijk woord ‘gealloceerd’. Je kijkt wie het risico het beste kan beheersen. Dat kan de aannemerscombinatie zijn, maar ook de opdrachtgever.” Ritchy: “Ook is een grote kracht van het bouwteam dat je samen optrekt. Zelf raakte ik raakte later betrokken bij het project. Maar je hebt dan direct partners die je in het project helpen te groeien. Er is een groot onderling vertrouwen en je denkt samen na over de juiste uitvoering. Dat werkt heel prettig.” NOORSE GRANIETSTENEN De bouw van de getijdenduiker is voor de verschillende partijen technisch niet de grootste uitdaging. Maar de locatie waar dat gebeurt, midden in beschermd Natura 2000-gebied, maakt het project wél complex. “Zo liggen er ter hoogte van Delfzijl op de dijk Noorse stenen, die voor de bescherming van
31 Online Touch Home