0

30e Jaargang • no. 3 • april 2022 03 Nieuw pand met oude ziel voor Oegema Transport Dedemsvaart Pagina 12 De Nije Hoeve noaberschap in optima forma Kottink Groep verhuist van Geesteren naar Vriezenveen Circulair bouwen van willen naar moeten

Inhouds opgave 03 38 12 06 22 05 06 12 19 20 21 Voorwoord: “Verlamming” De Nije Hoeve noaberschap in optima forma Nieuwbouw Oegema Transport Dedemsvaart Een nieuw pand met oude ziel voor Oegema Transport Oegema, een gevestigde naam Duvast vastgoed en energieadvies: “Een van de eerste GPR Gebouw 4.4 in Nederland” Column KienhuisHoving: “Wie krijgt er nog een aansluiting op het elektriciteitsnet binnen 18 weken?” 22 29 31 33 Nieuwbouw Kottink Groep Vriezenveen Kottink Groep groeit verder en vestigt zich aan centraal gelegen N36 in Vriezenveen DomotiFactory: “De installateur voor een slimme leefomgeving” Column BIM4ALL: “Duurzaamheid in de bouw” Janssen de Jong Bouw: “Circulair bouwen van willen naar moeten” Bouwen in het Oosten 03 36 Column Danny van Hal: “Alles zit tegen. Daarom gaat Haldu Groep door… samen met u!” 38 43 47 50 53 Nieuwbouw Attendiz school Hengelo Attendiz school Hengelo voorbeeld van goede samenwerking Geavanceerde installaties voor Attendiz Moderna kiest voor slimme prefab (ver)lichtstraat van de Hak4t groep GEVEL 2022 van 31 mei tot en met 2 juni in de Jaarbeurs Installatiebranche gaat veel minder verpakkingsmateriaal gebruiken

4 Bouwen in het Oosten

Voorwoord Voorwoord Door: Gerard van Leeuwen Verlamming In een week waar de contouren van een oplossing voor de stikstofproblematiek enigszins zichtbaar hadden moeten worden, domineerden niemand minder dan Hugo de Jonge, Sywert van Lienden en zijn mondkapjes het politieke discours in Den Haag. Een grote aanfluiting. Het Hoofdlijnenrapport van de nieuwbakken minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal-Zeggelink (VVD, Ruttiaans blijmoedig en 25 miljard in the pocket) deed dan wel een poging de commissie te overtuigen dat er stappen gezet waren, maar het enige wat echt duidelijk werd, is dat ze volgens de bekende Haagse uitstelroute, tijd kocht voor nader onderzoek en, eveneens een beproefd recept, de provincies te betrekken in de besluitvorming omdat “er nu eenmaal grote regionale verschillen zijn in de agrarische en industriële sector en dat ook de bodemsamenstelling nogal divers is”. Of het nu uit de koker kwam van een achterkamergezelschap, de rijkgevulde communicatieafdelingen van de betrokken ministeries of het een resultaat is van een aantal spindoctors van de coalitiepartijen, het gevolg is dat er op korte termijn weer eens geen contouren, laat staan beslissingen, te verwachten zijn. Het zoeken van draagvlak en het vluchten in onderzoek gaat ten koste van de bouw van tienduizenden woningen. Dat “eerlijke verhaal” wordt echter door niemand gecommuniceerd. Dit land wordt platgelegd door een onderling wantrouwen in zowel de regering alsook de Tweede Kamer. Ook daarvanuit komt geen enkel initiatief maar is het betrekken van de schuttersputjes en het opdreunen van het eigen verkiezingsprogramma blijkt belangrijker dan het vinden van compromissen. Radicaal rechts komt nog steeds niet verder dan het ontkennen van het stikstofprobleem en levert op geen enkele wijze een zinvolle bijdrage aan het debat. Voor radicaal links gaat niets ver genoeg en bewandelt men liever de juridische weg na het succes van de Urgenda-uitspraak. Ook vanuit die hoek hoef je niets te verwachten. Waar de SP de vakbond weggekaapt heeft van de PvdA, zijn de boerenbelangen inmiddels verhuisd van het CDA naar Caroline van der Plas. Ook daar zijn de hakken al diep in het zand verdwenen. Elk statistisch feit wordt fel bekritiseerd en is er geen glimp van realisme te bespeuren. Er wordt in dit land vaak schamperend gesproken over de totale scheuring in de Verenigde Staten tussen democraten en republikeinen. Goed, wij hebben inmiddels dan wel twintig Kamerfracties, maar hoe ver zitten wij zelf af van een totale stagnering. Bouwend Nederland, Techniek Nederland en diverse organisaties schreeuwen moord en brand, maar de eerste LTO regio’s hebben al gezegd niet meer verder te willen praten omdat ze dan “misbruikt” worden als mede-veroorzaker van het terugbrengen van landbouwareaal of de veestapel. Moet het dan eerst helemaal vastlopen? Politici zouden, zoals gememoreerd, eerlijk moeten zijn dat gezien de onwrikbaarheid van de bewoners van de Haagse kaasstolp we de honderdduizend woningen per jaar wel kunnen vergeten en dat we met de helft de handen mogen dichtknijpen. Ik vertrouw daar echter niet op….. Gerard Op de cover Het nieuwe bedrijfspand van Oegema Transport in Dedemsvaart. v.l.n.r.: Robert-Jan Mellema (Janssen de Jong), Sibbele Oegema, Gina Wielink en Robert Wegdam (Janssen de Jong) Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE, Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen en Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 - 196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Fotografie: JLF Foto & Filmstudio De Nije Hoeve noaberschap in optima forma Eind februari was het zover. Na een lange voorbereiding en een intensief verbouwtraject kon De Nije Hoeve in Hengelo haar deuren openen. Het inloopcentrum voor leven met en na kanker kan nu op een wijze ondersteuning en begeleiding bieden aan (ex-)patiënten en hun naasten die passend is. Directeur Debby Nijenhuis, bouwbegeleider Gerrit Tempert en verbinder en teamlid van de werkgroep “lullen voor spullen” Martin Gerritzen blikken terug op een veel energie vergende periode met een prachtig resultaat. Het gevoel van noaberschap, dankbaarheid en voldoening overheersen. En terecht! 06 Foto: Felix Hendrikx

De Nije Hoeve Hengelo “De plannen om ooit een boerderij te verbouwen tot een warm en multifunctioneel inloophuis zijn nog ouder dan het plan om dit in een stichtingsvorm te gieten”, lacht Debby Nijenhuis wanneer ze van wal steekt. “We hebben het dan over vijftien jaar geleden. Na een lange zoektocht langs vele locaties kwam in 2018 De Nije Hoeve (de oude boerderij ’t Laerhuys, red.) in beeld. Ik reed er als het ware tegenaan. Uit navraag bleek dat de boerderij antikraak werd bewoond. Ik ben toen met de gemeente Hengelo als eigenaar van de boerderij in gesprek gegaan en uiteindelijk heeft dat geresulteerd in de koop. We hebben als stichting vijftig mille betaald en de rest is in erfpacht, tot we het openstaande bedrag van 350.000 euro betaald hebben. De staat van de boerderij was slecht, of zeg maar een soort bouwval. Ik heb wat mensen benaderd die ik goed kende en ben zelf gaan ontwerpen en tekenen met potlood en liniaal en een geweldige architect heeft het nagekeken en gedigitaliseerd” Dat was het begin van het -van sloop tot inloop- project.” “Wat hier gebeurd is met gesloten beurs is uniek!” Een van de allereersten die betrokken werd bij de plannen was Martin Gerritzen, gepokt en gemazeld in de bouwbranche en dan met name in de afbouw. “Ik ken Debby al sinds 2010 van de vele activiteiten die de Nije stichting organiseerde om geld op te halen. Ik ben ook een van de vaste bezoekers van de Bouwbox bij FC Twente. Ik ken gewoon heel veel Bouwen in het Oosten 07

Bedankt!! De Nije Hoeve was niet mogelijk geweest zonder jullie steun! Acmaa Group, Agar Holding, Agfra Holding, Airview, Akzo Nobel, Albo Deuren, Alferink Installatietechniek, Anticimex, Artinato, Boekengilde, Boerderijenfonds, Bouw- en woningtoezicht Hengelo, Bouwsubsidie Nederland, Brander afbouwproducten, Buva Hang- en sluitwerk, Cerriva tegels, Combi glas, Dawo EPS, Djopzz, DOC17 Duurzaam Bouwmanagement, Donec Afbouw, Droste Bouwgroep, Dura Vermeer Bouw, Eektimmerman stukadoorswerk, Eissink Plafond- en Wandsystemen, Exterio Vastgoedpartners, FONS. Architecten, Gebr. Meijer Luchttechniek, Goossen te Pas Bouw, van de Graaf isolatietechniek, Groothuis Kitwerk, Groothuis Timmerfabriek, Hakron, Harmeling Interieurs, Hemink Groep, Hilberink Timmerfabriek Hofsteenge en Wesseling netwerk notarissen, Holscher Notarissen, Interieur Oost, JadiKimmels bedrijfsvloeren, JLF Foto & Filmstudio, Kamphuis Sloopwerken, Kitcentrum, Kon. Oosterberg Groep, Kroese Wevers accountants, Kuiphuis Kraanverhuur, Langeberg Historisch Bouwadvies, Linko straalbedrijf, Loohuis Installatiegroep, Lucassen Bouwconstructies, Lught, Markslag Bouwbedrijf, Meijerink deurmontage, Mercom, Nemaco verhuur, Netgemak internetbureau, Niehof Aannemersbedrijf, Nijkamp Steigers, Nollen brood en banket, Pilkington, Plegt-Vos Bouwgroep, Voskamp Groep , Propex Timber, PS Nederland, Raab Karcher / Saint Gobain, Raad van Advies Nije Stichting, Raad van Toezicht Nije Stichting, Regul-air meet- en regeltechniek, Reinaerdt Deuren, RIBO, Rikkert Afbouw, Roelofs Metaalbewerking, Rouwmaat Groep, Rudde Dakbedekking, RVC industriële verpakkingen, Scholten Tegelwerken, Silk-ka, Stichting Roparun, Stichting Vrienden van de Nije Hoeve, Suur & Companie, Tasche Staalbouw, Ter Steege Bouwbedrijf, Thema beveiliging, Thuisgenoten, Timmerfabriek de Mors, Timberland, Trebbe Bouwbedrijf, TU Technische Unie, Twentsche Heeren, Twickel Houtzagerij, Ultimair luchtkanalen, Uzin Utz, Van Dam Technisch Beheer, Van der Molen beveiliging, Vanille Design,Vrienden van t Hookhoes, Weekamp deuren, Wessels Bouwbedrijf, Wessels Materieeldienst, Westendorp Scholten, Winkels Installatietechniek, Witzand Bouwmaterialen, WTH vloerverwarming, Gerrit Tempert, Debby Nijenhuis, Het Nije Team o.l.v. Nicole van der Woning, Martin Gerritzen, Peter Nederveen, Jan Workel, Tessa Boomkamp en Renée Smit, Marcel Eitink, Frido Roetgering, Gerd Klunder, Bertus Haarman, Eddy van Heel, Anja Viscaal, Frank Hendriks, Roel Schumacher en François, Familie ten Hag, Familie Knol, Familie Bonnes-Nijhuis, Familie Derkink, Familie van der Endt, bel-team Nije Belmarathon, Nije Noabers, Nije Vrienden, donateurs en iedereen die op welke wijze dan ook een bijdrage heeft gedaan! Gezocht! Op 12 mei houden we onze tweede belmarathon en in de middag is er een bedank moment voor iedereen die, op welke wijze dan ook, een bijdrage heeft gedaan voor de bouw van de Nije Hoeve. We zoeken nog kanjers voor onze belmarathon die hun netwerk willen bellen om zo Noabers te vinden die voor 2 jaren de Nije Hoeve willen ondersteunen zodat de Nije stichting iedereen die geraakt is door kanker kan blijven ondersteunen. Wil je zelf graag Noaber worden of de stichting op andere wijze helpen? Neem contact op via sponsoring@denijestichting.nl voor meer informatie. Ook mensen die willen helpen in belmarathon of in de bouwprojecten die nog volgen voor de Nije Hoeve kunnen zich melden via dit mailadres of via 074-2772772 en vragen naar Debby Nijenhuis. 08 Bouwen in het Oosten Bouwen in het Oosten

De Nije Hoeve Hengelo ///////////////////////////////////////////////// Arturo gietvloer Toen er een gietvloer aan de orde kwam werd Martin ingeschakeld als bemiddelaar, hij regelde een meeting met zijn toenmalige werkgever Uzin Utz, en bracht de verbinding met Theo Westendorp van Westendorp Scholten voor het leggen van de vloer. Debby mocht samen met de designer van Uzin Utz, Thea Kruders, aan tafel om haar wensen te bespreken en er werden proefmonsters gemaakt. Na de voorbereiding van de vloer door Tim van Linko kon begonnen worden met het maken van de gietvloer. Het team van Westendorp Scholten heeft ervoor gezorgd dat de Arturo gietvloer precies volgens wens gegoten is en het resultaat is er dan ook naar. Tempert mocht zijn, voormalig hoofduitvoerder en inmiddels zeven jaar met pensioen. Hij was bereid zijn ervaring, kennis en kunde in te zetten en eveneens zijn netwerk aan te spreken. Zo werd de basis gelegd voor een vruchtbare samenwerking. Later was toch wel een heel mooi moment dat ik vanuit mijn vorige werkgever de voorzet kon geven om iedereen aan elkaar te verbinden en zo samen de prachtige gietvloer te realiseren (zie kader, red.). Ik wil wel benadrukken dat er velen waren die verbindingen hebben gelegd en ik het fijn vond om daar een klein onderdeel van te mogen zijn, ik wil daarin niemand te kort doen, we deden het samen.” afbouwbedrijven, aannemers, leveranciers en zzp-ers. We zijn aan de slag gegaan en, om in voetbaltermen te blijven, hebben steeds een-tweetjes gemaakt. Ik sprak de bedrijven aan om deel te nemen aan het project, en Debby kopte dan vervolgens de ballen in het net. Ik ben bijzonder dankbaar dat m’n eerste voorzet Gerrit Debby Nijenhuis: “We hebben het project stap voor stap aangevlogen. Samen met Gerrit en Eric Groothuis werd alles doorgesproken en op papier gezet en de begroting was al heel hoog in aanvang maar in de twee jaren dat er onderhandeld werd over de aankoop van de hoeve is deze bijna verdubbeld. De begroting bleek uiteindelijk ongeveer 1,3 miljoen en we hadden alleen een boerderijenfonds en een paar obligatie kopers wat maakte dat we zo’n drie ton hadden om alles mee te realiseren. Er is in totaal bijna een miljoen euro “opgehaald” in de vorm van manuren, prijsreducties op materialen en advisering. Een geweldige gezamenlijk inspanning waarvoor maar één woord de lading dekt: “dankbaarheid”.” Niets was teveel Het revitaliseren van een vervallen boerderij is niet een alledaagse klus. Gerrit Tempert beaamt dat. “Er komt inderdaad veel op je weg. Elke hobbel moet je technisch tackelen en als ik de realisatieperiode zo overzie achteraf, mag je stellen dat we daar goed in geslaagd zijn. Bouwend en afbouwend Oost Nederland heeft haar van haar beste kant laten zien.” Debby Nijenhuis: “Bij alle denkbare problemen was er altijd wel iemand die met een oplossing aankwam. En als diegene het zelf niet wist, kwam er regelmatig weer een nieuwe partij aanschuiven. Ik kan niet anders zeggen dat de eensgezindheid groot was, concurrentie was hier niet, Bouwen in het Oosten 09

10 Bouwen in het Oosten Bouwen in het Oosten

De Nije Hoeve Hengelo doelgroepen, maar ook mensen die nieuwsgierig waren wat er tot stand is gebracht. We werken samen met het ZGT en het MST en zijn aangesloten bij IPSO. iedereen werkte samen voor het goede doel. Wat hier gebeurd is met gesloten beurs is uniek!” Uitdagingen waren er voldoende. Debby Nijenhuis: ”Ons Programma van Eisen werd gekarakteriseerd door een aantal steekwoorden. Warmte, droog en niet vochtig, goed geventileerd, bereikbaar, huiselijk, drempelloos en duurzaam, dus gasloos. De boerderij kent een oppervlakte van 380 vierkante meter. Zoiets creëer je niet op een achternamiddag. De startpositie was zoals ik al zei verre van ideaal, het was constant bijsturen en kijken in mogelijkheden en later werden we zoals iedereen in de bouwsector geconfronteerd met leveringsvertragingen en buitensporige prijsverhogingen. Uiteindelijk werd één bouwjaar daardoor twee bouwjaren en gingen bedrijven zelfs andere bedrijven inhuren om ons dan weer gratis te helpen, ongekend wat hier met alle bedrijven neergezet is. Ik ga de uren op de bouw niet missen maar al die mensen wel, vooral Gerrit want hij was niet alleen mijn steun en toeverlaat in de bouw hij was er altijd voor me en we hadden aan een half woord genoeg.” Multifunctioneel gebruik De Nije Hoeve opende dus op 22-2-2022 in besloten kring vanwege de COVID-regels. De openingshandeling werd verricht door Gerrit Tempert en oud-burgemeester Wolter Lemstra, erevoorzitter van De Nije stichting. ’s Ochtends zullen we benutten voor onze vaste activiteiten zoals mindfulness, yoga, creativiteitscursussen, lotgenotencontacten, sport, massage en dergelijke. Alles op basis van positieve gezondheid. De middagen zijn gereserveerd voor de inloop van (ex-) kankerpatiënten, mensen in hun directe omgeving en andere belangstellenden. We hebben inmiddels open dagen gehouden en de belangstelling was overweldigend. Mensen uit onze Of er nog wensen zijn? Die zijn er altijd. We hebben hier ook nog twee schuren waar we plannen voor ontwikkelen. Een daarvan moet gericht zijn op jonge patiënten in de leeftijdscategorie van pakweg zestien tot veertig jaar en op een gezonde leefstijl en meer bewegen. De ander zou een soort “Ronald McDonald-achtig iets” kunnen worden, we willen eerst goed onderzoek doen waar de behoefte ligt. Voor de korte termijn focussen we ons op het buitenterrein waar nog wat grondwerk, bestratingen en de aanleg van een biologische tuin op het programma staan. Daar is nog veel hulp voor nodig.” Alle bedrijven die geholpen hebben met mensen en materialen zullen nog een uitnodiging ontvangen voor een extra opening en een bedankmoment. ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Noabers Stichting De Nije is nog op zoek naar sponsors, genaamd “noabers”. Deze kunnen zich op basis van een minimaal tweejarige afspraak voor 500 euro per jaar aanmelden. Debby Nijenhuis: “Uiteraard staan daar vermeldingen tegenover in het inloopcentrum, en een tweejaarlijks event. De basis is gelegd maar onderhoud en organiseren van de activiteiten kost ook veel geld. We zijn een officieel goed doel met ANBI status waardoor Noaberschap belasting vriendelijk is.” Bouwen in het Oosten 11 Eensgezindheid en samenwerken voor het goede doel....

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Fotografie: Wim van ‘t Hoff Eervolle opdracht voor Janssen de Jong Bouw Noord Een nieuw pand met oude ziel voor Oegema Transport Oegema Transport uit Dedemsvaart opende begin dit jaar de deuren van één van de eerste GPR Gebouwen 4.4 in Nederland. Het nieuwe Fleet Trainingscentre met Oldtimer showroom kenmerkt zich door beperking van materiaalgebruik, een houten draagconstructie, het gebruik van uitsluitend duurzaam hout en energiezuinige installaties. Janssen de Jong Bouw Noord werd door de opdrachtgever aangewezen als bouwkundig en vaste aannemer. In het verleden realiseerde zij nagenoeg alle projecten voor Oegema Vastgoed. Robert-Jan Mellema: “In dit project zit de ziel van Oegema Transport.” 12 Bouwen in het Oosten

Oegema Transport Dedemsvaart “Een niet onverdienstelijke opdracht”, aldus Robert-Jan Mellema (vestigingsmanager) en Robert Wegdam (werkvoorbereider/projectleider) van Janssen de Jong Bouw Noord. “Dit pand onderscheidt zich qua duurzaamheid op veel fronten, maar springt ook visueel in het oog. Op basis van door ons eerder gerealiseerde projecten, waaronder Tenax in Ommen, hadden we reeds ervaring opgedaan met GPR 4.3. Niettemin vergde deze prestigieuze opdracht de nodige flexibiliteit van onze medewerkers. De relatief korte bouwtijd, de coronacrisis en stagnerende levertijden maakten dat we alle zeilen moesten bijzetten.” De nodige aandacht De nieuwbouw van het pand aan de Pascalstraat in Dedemsvaart stond al enige tijd op de planning van Sibbele Oegema en Gina Wielink. In eerste instantie was het hun intentie om een showroom te laten bouwen voor de oldtimers die in het verleden hun diensten rijkelijk hadden bewezen: Sibbele: “Jarenlang stonden ze geparkeerd in een bestaand gebouw waar ze niet tot hun recht kwamen. Het Oegema-gevoel ontbrak daar. Ik wilde het stuk historie van ons familiebedrijf meer tot zijn recht laten komen. Dat is gaaf. Het gebouw zou tevens een bestemming krijgen voor chauffeursinformatiedagen en klant- en groepsbezoeken. De oldtimers zijn naar de nieuwe showroom verhuisd waar ze op hun oude dag mogen rekenen op de nodige aandacht. Gina was enorm betrokken bij de nieuwbouw. Zij wist de zaak zo te finetunen dat de hele entourage het Oegema-gevoel nog eens benadrukt.” Ruimtegebrek Bij alleen deze plannen bleef het niet. De ideeën van Sibbele en Gina breidden zich uit toen zij zich bogen over hun eigen, eerste schetsontwerp. Gina: “We hebben circa vijfhonderd

14 Bouwen in het Oosten

Oegema Transport Dedemsvaart chauffeurs op de weg die structureel en volgens de regelen wetgeving bijgeschoold moeten worden. Deze opleidingen vinden altijd bij ons op locatie plaats, maar vanwege ruimtegebrek vergde dat steeds meer improvisatievermogen. Zo ontstond het idee om, naast de showroom, tevens een opleidings- en trainingscentre, plus garage te bouwen. Ons bedrijfsterrein bood hiervoor de ruimte. Uiteindelijk heeft Bouwbureau Jansman uit Ommen de definitieve tekening, inclusief de volledige bouwaanvraag verzorgd. We mochten rekenen op alle medewerking van de gemeente Hardenberg met als gevolg dat er geen sprake was van een lange procedure.” Vaste partijen Oegema besloot om de nieuwbouw niet te laten aanbesteden. In het verleden bouwde Janssen de Jong Bouw Noord nagenoeg alle projecten voor de transporteur waardoor een goede verstandhouding Robert Wegdam ontstond. Sibbele Oegema: “Wij houden ervan om met vaste partijen te werken. Janssen de Jong Bouw maakt daar onderdeel van uit. Zij werken op basis van een open begroting waardoor alle zaken inzichtelijk zijn en niets aan het toeval wordt overgelaten. Je kunt er lang of kort over doen, maar veel meer is er niet van.” Eervol project Vestigingsmanager Janssen de Jong Bouw Noord, RobertJan Mellema: “Naast de reeds gerealiseerde projecten en het onlangs opgeleverde warehouse met crossdock in Geleen voor Oegema, is deze nieuwbouw voor ons toch wel een eervolle. Het is er één waar het echte gevoel van de onderneming tastbaar is, mede door het zichtbare stuk historie. Het is bepaald geen standaard broodje van de bakker. Dat heeft mede te maken met de hoge duurzaamheidsfactoren; de GPR-systematiek Gebouwen 4.4 waar het aan voldoet waardoor een optimaal toekomstwaardig gebouw is ontstaan. Het mes snijdt bij dit project aan twee kanten; Het is niet alleen maximaal duurzaam, -de draagconstructie is deels uit hout opgetrokken met sandwichpanelen-, maar tevens een blikvanger door de houten gevelbekleding die is aangebracht door onze vaklieden. Dit te mogen realiseren is voor Robert-Jan Mellema Robert Wegdam: “Natuurlijk lopen de zaken weleens anders dan gepland, maar zonder wrijving, geen glans.”

Linde Kroon elektrotechniek richt zich op de elektrotechnische dienstverlening in de woningbouw en utiliteit. Linde Kroon staat voor betrouwbaarheid, kwaliteit, fl exibiliteit en verantwoordelijkheid. Linde Kroon Elektrotechniek B.V. Marconistraat 13 I 7701 SJ Dedemsvaart I Tel.: 0523 - 616 989 www.lindekroon.nl 16 Bouwen in het Oosten

Oegema Transport Dedemsvaart Janssen de Jong Bouw een prachtige toevoeging aan het referentiekader.” Kort tijdsbestek Robert Wegdam was als werkvoorbereider/projectleider nauw betrokken bij dit werk. De start vond vorig jaar mei plaats, in december werd het pand opgeleverd. Robert: “Voor een project als deze, waar we te maken kregen met corona, oplopende levertijden en een tekort aan vaklieden, was dat een relatief kort tijdsbestek. Tijdens de piek waren we hier, inclusief onderaannemers, met dertig vaklieden aan het werk. Deze onderaannemers werden in goed overleg met de opdrachtgever uitgekozen en zijn vrijwel allemaal bekende partijen voor ons. De mensen kennen elkaar door en door, wat maakt dat, -ook wanneer de planning lijkt af te gaan wijken-, de zaken bespreekbaar blijven en er oplossingsgericht wordt gehandeld. We hebben met de levering van enkele onderdelen stagnatie ondervonden. Dat was overmacht, ook van de leveranciers. Op zo’n moment is het een kwestie van improviseren. Onze uitvoerder Peter Tamminga, is een uitgesproken organisatietalent. In overleg wist hij de werkzaamheden zodanig te verschuiven dat de bouw geen moment heeft stil gelegen. Dat verdient respect. Maar respect verdienen zeker ook alle andere mensen die aan dit project hebben meegewerkt. Zij hebben zelfs een aantal zaterdagen doorgewerkt om dit werk tijdig en succesvol af te ronden. Dat is gelukt en daar zijn we heel content mee.” Bouwen in het Oosten 17 Een duurzaam en optimaal toekomstwaardig gebouw....

18 Bouwen in het Oosten

Oegema Transport Dedemsvaart Gevestigde naam Sibbele Oegema en zijn echtgenote Gina Wielink zijn de vierde generatie die Oegema Transport beheren. Naast de logistieke dienstverlening heeft de organisatie een gevestigde naam op het gebied van warehousing, forwarding, lucht- en zeevracht vanuit drie vestigingen in Nederland (Dedemsvaart, Culemborg en Geleen) en één in Brno Tsjechië. Gina Wielink: “We mochten rekenen op alle medewerking van de gemeente Hardenberg, er was geen sprake van een lange procedure.” Sibbele Oegema: “Ik wilde een stuk historie van ons familiebedrijf meer tot zijn recht laten komen.” Bouwen in het Oosten 19

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Fotografie: Wim van ‘t Hoff Een van de eerste GPR Gebouw 4.4 in Nederland Belangrijke rol Duvast vastgoed & energieadvies Om de duurzaamheid van gebouwen te kunnen meten en vergelijken is het instrument GPR Gebouw beschikbaar. De GPR systematiek kijkt naast energie, naar andere thema’s zoals milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Hiermee vormt GPR voor gebouweigenaren, die vanuit een breed perspectief hun gebouw willen verduurzamen, een gestructureerde aanpak die helpt om een beter gebouw te realiseren. Duvast vastgoed & energieadvies uit Hardenberg adviseerde de opdrachtgever. In de nieuwste versie van GPR Gebouw zijn actuele subthema’s toegevoegd zoals circulariteit, losmaakbaarheid, natuur inclusief bouwen en hittestress. Met een score van minimaal een 8,0 op alle thema’s geeft GPR Gebouw de mogelijkheid om fiscale voordelen te verkrijgen. Bij een GPR score van 8,0 bedraagt het fiscale voordeel gemiddeld tussen de € 13 – € 20 per m2 BVO. Bij een GPR score van een 8,5 neemt 20 dit toe tot een bedrag tussen de € 26 – € 40 per m2 BVO. Oegema Vastgoed beschikt met dit gebouw in Dedemsvaart over één van de eerste GPR Gebouw 4.4 projecten in Nederland. Het gerealiseerde gebouw bestaat uit gedeeltelijk uit hout en staal opgetrokken draagconstructie met sandwichpanelen en houten gevelbekleding. Het gebouw heeft een kantoor/bijeenkomstfunctie en geeft bezoekers een beeld van de geschiedenis van Oegema Transport. Door beperking van het materiaalgebruik, een staal en houten draagconstructie, het gebruik van uitsluitend duurzaam hout en energiezuinige installaties scoort het project op alle GPR Gebouw thema’s minimaal een 8,0. GPR Gebouw is een praktisch instrument voor alle partijen die hun gebouwen op gestructureerde wijze willen verduurzamen. Bouwen in het Oosten

KienhuisHoving informeert Wie krijgt er nog een aansluiting op het elektriciteitsnet binnen 18 weken? De combinatie van een hoge vraag naar aansluitingen op het elektriciteitsnet en te weinig vakmensen om aansluitingen te realiseren leidt al langere tijd tot vertragingen bij bouwprojecten. Uit de Elektriciteitswet volgt dat een aansluiting op het net binnen een redelijke termijn van maximaal 18 weken gerealiseerd moet zijn. Veel partijen houden daarom rekening met deze termijn van 18 weken. Te weinig bekend is echter dat sinds eind vorig jaar aan deze termijn vrijwel geen rechten meer ontleend kunnen worden. Hoe zit dit? Duidelijke termijn van 18 weken Wanneer een netbeheerder tot halverwege 2021 een aansluiting op het elektriciteitsnet niet binnen 18 weken gerealiseerd kreeg, kon door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een boete worden opgelegd. Steevast verkondigde de ACM dat de termijn van 18 weken een harde termijn was, waaraan netbeheerders zich dienden te houden. Hiernaast zijn er meerdere kort gedingen gevoerd waarbij is gevorderd dat netbeheerders op straffe van een dwangsom verplicht werden om tot tijdige realisatie van een aansluiting over te gaan. Europese Richtlijnen Regels met betrekking tot netaansluitingen en tariefstellingen zijn vastgelegd in Europese Richtlijnen. Nationale overheden dienen deze richtlijnen om te zetten in tionale wetgeving. Het Hof an Justitie van de Europese Unie heeft op 2 september 2021 geoordeeld dat Duitsland de derde Elektriciteitsrichtlijn (2009/72/EG) op onjuiste wijze heeft omgezet in nationale wetgeving. Termijn onverbindend Omdat de Nederlandse wetgever op vergelijkbare wijze als de Duitse wetgever de derde Elektriciteitsrichtlijn heeft omgezet in nationale wetgeving (i.c. artikel 23 lid 4 Elektriciteitswet waarin de termijn van 18 weken is opgenomen), heeft de ACM op 2 december 2021 een besluit waarmee aan Liander een boete was opgelegd vanwege het overschrijden van de 18-wekentermijn ingetrokken. De ACM heeft deze intrekking gemotiveerd door aan te geven dat uit de uitspraak van het Hof van Justitie volgt dat de in de Elektriciteitswet opgenomen termijn van 18 weken onverbindend is en dat Deze column is geschreven door: Robert de Vries, advocaat Bouwrecht en Commercieel Vastgoed. Zijn e-mailadres is robert.devries@kienhuishoving.nl, zijn telefoonnummer is 088 – 480 41 01. Bouwen in het Oosten Bouwen in het Oosten 21 21 om die reden aan deze termijn geen rechten ontleend kunnen worden. De ACM heeft daarbij aangegeven dat deze termijn niet langer zal worden gehandhaafd. Gevolgen voor de praktijk en tips Het gevolg van het voorgaande is dat er dit moment geen harde termijn geldt voor netbeheerders om een aansluiting op het elektriciteitsnet gerealiseerd te hebben. De ACM heeft aangegeven dat zij voorlopig blijft uitgaan van “een redelijke termijn” als bedoeld in de Elektriciteitswet. Of sprake is van een redelijke termijn zal echter per geval beoordeeld moeten worden. Dit leidt tot onzekerheid voor aannemers en opdrachtgevers. Zij doen er daarom verstandig aan tijdig over dit onderwerp met elkaar te spreken, de overeenkomst hierop af te stemmen en de aansluiting zo snel mogelijk aan te vragen.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Fotografie: eigen beeld Kottink Groep groeit verder en vestigt zich aan centraal gelegen N36 in Vriezenveen Kottink Groep, nu nog gevestigd in Geesteren, gaat zich komende zomer huisvesten in een ultramodern bedrijfspand op industrieterrein Oosterweilanden in Vriezenveen. Dylan Kottink (28), eigenaar van de organisatie en ondernemer in hart en nieren, hakte de knoop een jaar geleden door om meer ruimte en comfort te creëren voor zowel zijn medewerkers als opdrachtgevers. Vanaf de start maakte Kottink Groep een gezonde groei door met als gevolg dat de huidige locatie uit haar jas groeide. Bouwbedrijf Homan uit Enter neemt de bouwkundige uitvoering op zich. 22 Bouwen in het Oosten

Kottink Groep Vriezenveen Dylan Kottink startte in juni 2015 op eigen initiatief, maar met zijn vader Johan als mede aandeelhouder en motivator, Kottink Personeelsdiensten. Vijf jaar later werd de bedrijfsnaam gewijzigd in Kottink Groep vanwege de veranderende dienstverlening. Dylan: “Kottink Groep werkt tegenwoordig met een vaste groep collega’s en ZZP’ers aan uiteenlopende projecten in de bouw. Opdrachtgevers kunnen bij ons rekenen op degelijke en ervaren vakmannen, waaronder timmermannen, metselaars, voegers, oppermannen en monteurs. Daarnaast hebben we enkele vakmannen die gespecialiseerd zijn in de afbouw; tegelzetters, stukadoors en schilders. Zij leggen de laatste, professionele hand aan bouwprojecten. We anticiperen zeker niet alleen op grootschalige werken; iedereen kan bij ons terecht en mag rekenen op onze volledige aandacht.” Bemiddeling is maatwerk De kern van Kottink’s dienstverlening is gericht op het aanbieden van vaste koppels en ploegen die alle zeilen bijzetten voor een succesvol resultaat. Dylan Kottink: ‘’Uiteraard staan wij flexibel voor onze opdrachtgevers klaar, maar onze vaste mensen zijn de kern van ons bedrijf en het visitekaartje op de diverse projecten. Denk hierbij aan onze vaste koppels timmermannen die al sinds jaar en dag voor dezelfde opdrachtgevers woningen realiseren. Of aan onze metselploegen, variërend van een tweetal naar soms wel een ploeg van acht vakmannen. Zij beschikken over de nodige kennis en kunde. De bedrijfsbussen zijn uitgerust met de juiste materialen en gereedschappen. Vaak moet er ook maatwerk toegepast worden. Op een mooi project van Bouwbedrijf Homan zijn twee timmermannen zelfstandig aan het werk. Dit gaat uiteraard in goed overleg met het kantoorpersoneel van Bouwbedrijf Homan waardoor het project vlekkeloos verloopt.” Geschikte bouwkavel De afgelopen zeven jaar heeft Dylan Kottink zich als ondernemer in de dienstverlening duidelijk bewezen. Het geheim achter het succes van zijn organisatie wijdt hij aan de eerlijke en duidelijke communicatie tussen hem en zijn opdrachtgevers, maar niet in de laatste plaats ook naar zijn werknemers: “Wellicht heb ik daar de uitbreiding en stabiliteit aan te danken, maar uiteraard heeft de markt de laatste jaren ook een positieve rol gespeeld. Beide factoren maakten dat ik me -al voor de coronacrisis- oriënteerde op een andere locatie. Deze vond ik op industrieterrein Bouwen in het Oosten 23 Een goede band op basis van wederzijds vertrouwen....

24 Bouwen in het Oosten

Kottink Groep Vriezenveen Oosterweilanden in Vriezenveen waar een bouwkavel vrij kwam van 3.200 m². Het is gelegen aan praktische uitvalswegen waardoor we straks een stuk centraler gepositioneerd zijn en zodoende beter bereikbaar.” Volgende stap Een hele investering voor deze jonge, maar vastberaden ondernemer. Dylan: “Uiteraard ben ik niet over één nacht ijs gegaan. De mensen die het dichtst bij me staan speelden een belangrijke rol in mijn besluitvorming. Maar eigenlijk was het wel duidelijk; het werd tijd voor de volgende stap.” Dylan Kottink: “We zijn van detacheerder gegroeid naar een allround partner in de bouw.” Flexibele houding Bouwbedrijf Homan uit Enter kwam al snel in beeld tijdens de voorbereidingsfase. Daar lagen volgens Dylan Kottink een aantal redenen aan Luc Velten Dylan Kottink ten grondslag: “De huidige directeur van Bouwbedrijf Homan, Luc Velten, kende ik al voordat hij in 2017 het bedrijf overnam. De samenwerking met Bouwbedrijf Homan werd geïntensiveerd toen Luc de leiding kreeg. Er ontstond een goede band op basis van wederzijds vertrouwen waardoor we op zakelijk vlak echt wat voor elkaar betekenen en elkaar voorthelpen bij vraagstukken. Bouwbedrijf Homan is ervaren op het gebied van luxe woning- en utiliteitsbouw en heeft een aantal fantastische bedrijfspanden op haar naam staan. Bovendien is Bouwbedrijf Homan in staat om ons volledig te ontzorgen; van ontwerp (architectuur) tot de complete bouwkundige uitvoering. Zo verzorgden ze bijvoorbeeld ook de vergunningsaanvraag voor ons. Ze denken goed met ons mee en stellen zich flexibel op. Dit houdt in dat we, -als Kottink Groep-, volledig vrij zijn om ook onze eigen onderdelen op te pakken. Het metselwerk en de afbouw voeren we zelf uit en, wanneer nodig, springen we bij tijdens het ruwbouwtraject. Deze vorm van samenwerken verloopt uitstekend en is voor beide partijen een schot in de roos.” Twee A4-tjes Luc Velten is het er over eens dat Kottink Groep en Bouwbedrijf Homan duurzame partners zijn: “Naast het feit dat we de casco bouw op ons nemen, hebben we ons ook ontfermd over het ontwerp. Het resultaat is een in het oog springend Bouwen in het Oosten 25

Onze basis is voor u het begin. Postbus 25 7460 AA Rijssen Spinnerstraat 12 Tel.: 0548 - 545 836 www.jadivloeren.nl info@jadivloeren.nl 26 Bouwen in het Oosten

Kottink Groep Vriezenveen en chique pand geworden. Hoewel de gemeente bepaalde voorwaarden stelde, verliep het traject voorspoedig. Van de 3.200 m² wordt 1.400 m² bebouwd en 1.800 m² zal worden bestraat en deels ingericht als parkeerterrein. Ons bedrijf kenmerkt zich doordat we bouwen aan langdurige relaties die verder reiken dan het moment van oplevering. Kottink Groep maakt daar zeker onderdeel van uit. Het feit dat we de kennis van opdrachtgever, ontwerper, voorbereider en uitvoerend team bundelen, dragen qua sfeer, techniek en financiën bij aan het meest optimale resultaat. Bovendien zorgen de korte lijnen en het nakomen van heldere afspraken voor wederzijds vertrouwen. Dat geldt ook voor dit project. Voor Dylan Kottink was van begin af aan duidelijk dat het nieuwe bedrijfspand door ons zou worden gebouwd. Dat vertrouwen waarderen we enorm. Het feit dat de bouwovereenkomst bestaat uit twee A4-tjes zegt denk ik voldoende.” Luc Velten: “We bouwen samen met de klant aan een mooi eindresultaat.” Allround bouwpartner Het is de intentie van Dylan Kottink om in de toekomst zijn onderneming verder te stabiliseren en te professionaliseren: “We zijn gestart met alleen uitzendkrachten, maar hebben momenteel zeventig mensen in vaste dienst met een totaal personeelsbestand van honderdveertig medewerkers. Feitelijk zijn we van detacheerder gegroeid naar een allround partner in de bouw. Onze vaste medewerkers zijn het fundament van Kottink Groep. Hoewel we nog steeds op regiebasis meewerken aan projecten, is onze dienstverlening uitgebreid met de tak (onder) aanneming. Hiermee lopen we onze opdrachtgevers niet in de weg. Integendeel; we bieden hen een extra vorm van service. Tevreden opdrachtgevers en medewerkers staan bij ons hoog op de prioriteitenlijst en uiteraard blijven we actief in het zoeken naar buitenkansen om onze dienstverlening uit te breiden.” /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Familiair bedrijfspand Het grootste deel van de nieuwbouw zal na oplevering (verwachting augustus) worden betrokken door Kottink Groep. Een gedeelte van de kantoorruimte en hal zal worden gehuurd door Dylan’s broer Brian die als personal trainer zijn onderneming start in allround Training & Levensstijl. Dylan: “Wat dat betreft wordt het een familiair pand; mijn vader Johan is mede-eigenaar en mijn goede kameraad Koen werkt bij ons op kantoor. Bovendien is mijn oom ZZP-metselaar die zijn projecten in opdracht van ons uitvoert. Deze onderlinge band wordt niet ontgaan door de rest van de collega’s. Die maken net zozeer en op exact dezelfde manier onderdeel uit van het succes. De sfeer is goed, samen vormen we een gedreven en gezellige ploeg, wat uiteraard ook tot uiting komt tijdens de vrijdagmiddagborrel. Niet onbelangrijk.” Bouwen in het Oosten 27

Toon Kolenbrander grondwerken, voor het uitgraven van bedrijfshallen en woningen. Daarnaast zijn wij er ook voor sloopwerk, containerverhuur en puinrecycling in Twente. Pepershaar 2A I 7627 NH Bornerbroek 074 - 384 16 55 I info@toonkolenbrander.nl www.toonkolenbrander.nl 28 Bouwen in het Oosten

Kottink Groep Vriezenveen Tekst: Gerard van leeuwen / Fotografie: Domoti Group B.V. ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// De installateur voor een slimme leefomgeving Slimme techniek gebaseerd op traditionele installaties Het is alweer enige tijd geleden dat domotica geïntoneerd werd in de wereld van de installatietechniek. Sinds het begin van de eeuw werd er zowel de opdrachtgevers als installateurs hard gewerkt aan maatwerkoplossingen. Een onderneming die 180 graden anders denkt is het Enterse DomotiFactory. Die denkwijze wordt ook toegepast in het nieuwbouwproject van Kottink Groep dat voor de zomer zal worden opgeleverd. Oscar Otten is grondlegger en eigenaar van DomotiFactory dat nu ruim een jaar bestaat en voortkomt uit de tien jaar geleden opgerichte webshop. “Ik ben in de basis een echte ict-er met belangstelling voor de techniek. Toen ik in 2010 mijn woning liet verbouwen kon ik nog geen wandcontactdoos aanleggen, maar had al wel veel interesse in domotica. Toen ik de installateur naar bepaalde keuzes vroeg en geen echte uitleg kon krijgen, ben ik me gaan verdiepen in de vraagstelling hoe domotica en installatietechniek tot elkaar gebracht kon worden. Ik heb toen samen met mijn vrouw een webshop opgezet in domotica producten en kon ik mijn ideeën fijn slijpen. Aan de hand van de vele verschillende vragen kon ik door de jaren heen goede analyses maken waar de problemen lagen en daar oplossingen voor aandragen. Daarnaast was ik voor installatiebedrijven een trainings- en adviesbureau op het gebied van domotica. Toen er steeds vaker vragen van aannemers zelf kwamen of zij niet rechtstreeks projecten samen met ons konden doen was het duidelijk: om opdrachtgevers écht te kunnen ontzorgen is het belangrijk om vanaf de bouwtekening aan tafel te zitten en alles vanuit een totaal concept aan te bieden. Dit voorkomt veel gedoe tijdens de bouw en voorkomt dat diverse partijen zich geen eigenaar maken van de problemen waar zij binnen een bouwproject tegen aanlopen. Veel installateurs bieden ook domotica aan, alleen niet als basis, maar vaak als veel duurdere optie. In negen van de tien gevallen gaat dat echter om leveranciers gebonden software gekoppeld aan eindproducten van dezelfde leverancier. Dit houdt Oscar Otten: “Domotica is niet meer weg te denken in deze tijd.”

in dat de oplossing meteen duur is en men meteen vast zit aan de totale oplossing van die ene producent. Daardoor is men niet flexibel meer voor de toekomst, doordat componenten van andere fabrikanten niet op een dergelijke oplossing aansluiten. Soms zijn er bepaalde onderdelen op maat te integreren, maar dat risico wil je zoveel mogelijk voorkomen. Met ons installatieconcept voorkom je dergelijke risico’s. We merken nu dat het besef groeiende is bij potentiële opdrachtgevers, maar er is nog heel veel uit te leggen. Domotica is niet meer weg te denken in deze tijd. Met een aantal aannemers hebben we inmiddels een strategische samenwerking. Ook via deze kanalen rollen we onze visie uit om bouwprojecten en installaties veel efficiënter te laten verlopen. Veelal in Twente en in de Achterhoek, maar incidenteel ook daarbuiten als we met aannemers gezamenlijk optrekken in ene project.” Breed spectrum DomotiFactory bestrijkt het volle spectrum op het gebied van gecombineerde domotica en installatietechniek. Oscar Otten: “Van domotica, E- en W-installaties tot beveiliging en van koeling, airconditioning tot verwarming, ventilatie en niet te vergeten ICT. ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Geavanceerd beveiligingssysteem Een van de laatste innovaties van DomotiFactory betreft een geavanceerd beveiligingssysteem. Oscar Otten: “Op dit gebied volgen de innovaties zich in een snel tempo op. In verreweg de meeste gevallen bestaat de beveiliging tot nu toe uit sensoren aan de binnenkant van een woning of bedrijf met daaraan gekoppeld een alarmopvolging. Wij plaatsen nu slimme camera’s aan de buitenkant die een mens kunnen onderscheiden van andere bewegende elementen. De opvolging bestaat uit een zeer onprettige omgeving voor eventuele indringers aan de buitenzijde van het pand. We hebben onze oplossing ontwikkeld met onder andere specialisten van het landelijk korps politie. De eerste resultaten zijn veelbelovend, onder meer door een drastische afname van de vals-positieve meldingen.” 30 Bouwen in het Oosten Het behoort allemaal tot ons pakket. Het accent ligt daarbij op de luxere woningbouw, zowel in de nieuwbouw- als verbouwsfeer. Ik schat dat zestig tot zeventig procent van onze omzet daaruit wordt gegenereerd. De utiliteit zal circa dertig, veertig procent vormen. Maar eigenlijk valt er nog weinig peil op te trekken. We bestaan immers nog maar een jaar.” Kottink Het nieuwbouwproject van de Kottink Groep verloopt soepel volgens Otten. “Mede door de open en transparante communicatie. Het is een mooi concept. De samenwerking met aannemer Homan is zelfs dusdanig prettig dat we een aantal opvolgende projecten ook al gezamenlijk gaan oppakken. Het onderlinge vertrouwen is groot. We staan allemaal open voor innovatief denken en zijn te allen tijde eerlijk tegenover elkaar. Dat bindt. Voor de zomer wordt het bedrijfspand opgeleverd en we liggen exact op schema. Gemiddeld zijn er drie, vier mensen van ons op de bouwplaats. Kottink Groep kijkt ernaar uit om hun nieuwe kantoor inclusief ons Easy Living installatieconcept in gebruik te nemen.”

Bouwen in Is Gelderland zakelijk interessant voor uw bedrijf? Wilt u Bouwen in Gelderland kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweningelderland.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweningelderland.nl www.bouweningelderland.nl redactie@bouweningelderland.nl Gelderland voor alle professionals in de bouw Bouwen in Gelderland is zeer recent als nieuwe titel geïntroduceerd. De verwachting is, dat het magazine een vergelijkbare toonaangevende positie in de Gelderse bouw- en installatiewereld gaat veroveren als Bouwen in het Oosten in deze regio. Het blad richt zich op de professionals in de bouw, zowel opdrachtgevers als uitvoerende, adviserende en controlerende bedrijven.

Circulair Bouwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen Janssen de Jong Bouw heeft duidelijke focus Circulair bouwen van willen naar moeten Veel is gezegd en geschreven over circulair bouwen. Symposia, workshops, digitale en fysieke conferenties, rapport na rapport en niet in de laatste plaats het uitspreken van intenties door zowel politiek, belangenclubs alsook, niet in de laatste plaats, door het bedrijfsleven zelf. Tijd voor daadwerkelijke actie, vindt Janssen de Jong Bouw. Drie aspecten staan daarin centraal: ambitie, een kwetsbare opstelling en samen. En nee, dit is geen tekst uit een verkiezingsfolder. “Ons doel is dat onze projecten in 2025 voor minimaal 50% circulair zijn.” Bouwen in het Oosten 33

///////////////////////////////////////////////////// Van slopen naar oogsten Bouwen in het Oosten sprak met drie voortrekkers binnen het bedrijf, manager ModuFair Ron Schamp, commercieel teamleider Alexander van Kleef en directeur Janssen de Jong Bouw Oost Alkin Kemperman. Zowel de ‘bouwpoot’ als de ‘ontwikkelpoot’ van Janssen de Jong zien circulair bouwen als een kans om de uitdagingen, met name in de woningbouw, met veel passie en creativiteit handen en voeten te geven, te concretiseren. Schamp: “Met de kennis van nu mag je stellen dat alles wat er na de Tweede Wereldoorlog gebouwd is niet neer voldoet aan de moderne eisen des tijds. Alles wat er nu al een tijdje staat, zou je kunnen zien als negatieve erfenis. Wij willen met een geheel nieuwe blik de woningbouw aanvliegen. Slopen moet oogsten worden. Wij willen oude betonproducten afbreken en een nieuw leven bieden in de vorm van zand, grind en cement. Daarvoor zoeken we onder andere de samenwerking met ons zusterbedrijf New Horizon, die hierin gespecialiseerd is. We benaderen het als een gezamenlijke inspanning én uitdaging. We zijn ambitieus en durven erin te investeren want ook wij hebben kinderen en kleinkinderen. We hebben maar één aardbol. Dat mag clichématig klinken, maar het is de realiteit. Er is geen andere keus.” Nederland volop voorhanden zijn. Deze bouwmethode heeft geresulteerd in een gezamenlijk gedachtengoed: ‘Een huis van steen is goed, comfortabel en veilig, punt.’ Wat wij ons minder gerealiseerd hebben, is dat wij hiermee eigenlijk een ongewenste erfenis voor toekomstige generaties hebben neergezet. Het huidige vastgoed is heel moeilijk weer uit elkaar te halen. De les die we hieruit moeten leren, is dat we moeten investeren in toekomstgericht vastgoed. Je moet losmaakbaar gaan bouwen, oftewel remontabel. In feit bouwen zoals met Lego. Dat is de allerbeste vergelijking die er is.” Alexander van Kleef: “Het is duidelijk dat dit een principe is die weliswaar nog eens versterkt wordt door de huidige prijsniveaus van bijvoorbeeld, staal, aluminium, isolatiemateriaal en hout maar ook los daarvan een must is in de duurzaamheidsslag die we moeten maken. Dat begint met het her- en erkennen van de restwaarde van materialen.” Breder perspectief Alkin Kemperman plaatst circulair bouwen in een nog iets breder perspectief. “De bouwwijze moet veranderen zodat materialen gemakkelijk hergebruikt kunnen worden. Het huidige vastgoed bestaat vooral uit steenachtige materialen die met chemische verbindingen vervaardigd zijn. Totaal logisch, omdat dit stevige materialen zijn die in 34 Bouwen in het Oosten Binnenstedelijke focus Volgens Van Kleef ligt de prioritering in het circulair bouwen met name in het binnenstedelijke segment. “Daar ligt inderdaad onze focus. We zijn nu druk bezig circulair beton en remontabele elementen in ons concept te verwerken. Zo hebben we vanuit ons modulaire woningbouwconcept ModuFair een circulair appartementengebouw ontwikkeld. Hiervoor hebben we begin dit jaar uit handen van staatssecretaris Vivianne Heijnen een Circular Award in de categorie Business Large ontvangen. Het eerste ModuFair circulair appartementengebouw gaan we, zoals het nu lijkt, dit najaar bouwen. Het betreft een vier bouwlagen tellend complex in Kampen met in totaal 63 appartementen. We werken hier nauw samen met woningcorporatie deltaWonen. Een partij die net als wij een hoog ambitieniveau heeft en ook het lef heeft haar nek uit te steken. Ook in financiële zin, want in dit stadium liggen de prijzen van het concept nog iets hoger dan te doen gebruikelijk. Zij zien ook de noodzaak in van de nieuwe realiteit en zijn zelf

Circulair Bouwen actief op zoek gegaan naar een vooruitstrevende bouwer. We gaan van willen naar moeten. De wet- en regelgeving wordt steeds strenger, aangezwengeld door de verplichtingen in het Akkoord van Parijs. In 2030 zal honderd procent van de woningen op basis van circulair beton gebouwd worden (hetgeen eind maart formeel bekrachtigd werd in het Betonakkoord, red.). Ons doel is dat onze projecten in 2025 voor minimaal 50% circulair zijn.” Kennis delen Dat het Janssen de Jong Bouw menens is en bepaald niet op eendimensionale basis, vertelt Ron Schamp: “We zijn nu actief Het her- en erkennen van de restwaarde van materialen. in het verzamelen van data. Wat kom je tegen in de productie van circulair beton, bijvoorbeeld. We delen die kennis niet alleen intern maar ook met gelijkgestemde, progressief denkende collega’s. Op deze basis versnel je het kennisproces en kun je veel sneller praktijkervaring opdoen. Dat gaat steeds beter. Intern hebben we een vergelijkbaar proces gehad waarbij de eerste stappen schoorvoetend gezet zijn. Toen de achterliggende drijfveer echt indaalde, verliep dat veel soepeler. Dat verwacht ik ook met derden.” Hele breedte Janssen de Jong Bouw omarmt het gehele spectrum van circulair bouwen. Alexander van Kleef: “We hebben het nu gehad over losmaakbaar bouwen en het hergebruik van beton, steen en staal, maar uiteraard willen we een slag maken over de gehele breedte. In de toekomst zal het gebruik van biobased materialen als hout toenemen. Hout is een hernieuwbare bron en neemt bovendien CO2 op. Winst op korte termijn is bij ons ondergeschikt aan het maken van een betere wereld. Dat streven gaan we handen en voeten geven.” Bouwen in het Oosten 35

Alles zit tegen. Daarom door…samen met u! Soms lees je dat ‘verandering de enige constante is’. Daar ben ik het hartgrondig mee eens. Zelden was het zó onrustig in onze marktsector als nu. Ik noem u in vogelvlucht de factoren die deze onzekere cocktail veroorzaken. De oorlog in Oekraïne is uiteraard vooral heel erg door het peilloze leed dat het veroorzaakt, laat ik duidelijk zijn. Maar een economisch effect in het kielzog daarvan is het opdrijvende effect op de prijzen voor bouwmaterialen. Immers, veel staal komt uit Oekraïne, maar vooral ook Rusland. Door de handelsmaatregelen stokt dus de aanvoer van staal voor onze bouwprojecten. Als je dan leest dat Rusland dit staal nu doorverkoopt aan China en dat de Chinezen dit staal vervolgens met een megamarge doodleuk doorverkopen aan Europa, dan word ik wel even heel naar. Onzekerheid buitenlandse vaklieden Ook maakt de oorlog de positie van veel Poolse vakmensen onzeker. Voor Pasen keren zij massaal terug naar huis, maar met de oorlog letterlijk aan hun landsgrenzen, zijn we blij hen allemaal weer na Pasen te mogen begroeten voor op uw bouwprojecten. Als zij thuisblijven om hun gezin te beschermen kan ik hen dat niet kwalijk nemen. Overigens lees je in de media allerlei oproepen om de overspannen Nederlandse arbeidsmarkt te lenigen door vluchtelingen uit Oekraïne hier aan het werk te zetten. Realiseren de voorstanders hiervan zich wel dat dit hoofdzakelijk getraumatiseerde moeders met kinderen zijn? Hun mannen en vaders hebben het timmergereedschap moeten verruilen voor oorlogsgereedschap. Krapte tijdelijke huisvesting almaar krapper Een ander effect van de oorlog is de meer dan terechte opvang en huisvesting in Nederland van vluchtelingen uit Oekraïne. Gemeentes krijgen hiervoor mooie budgetten en nemen daarmee een concurrerende positie in op de markt voor tijdelijke huisvesting. Dit maakt dat de markt voor huisvesting voor onze buitenlandse vakkrachten nog krapper wordt dan deze al was. Ik verzeker u: die opvang van vluchtelingen is cruciaal, ik schets u alleen maar het domino-effect. Nieuwbouwplannen kabinet? Onhaalbaar Ondertussen brengt onze minister Hugo de Jonge een zeer ambitieus huizenbouwplan de wereld in. Zijn geplande aantallen te bouwen woningen per jaar? Sorry, maar die ga ik hier niet meer noemen. In het verleden zijn al zo vaak ambitieuze aantallen genoemd en vervolgens niet gehaald, dat ik er geen geloof meer in heb. Toen ik zijn aantallen las, moest ik er eigenlijk smalend om lachen. Nieuwbouw? Onbetaalbaar voor de gemiddelde werknemer En daar komt bij: nieuwbouwwoningen zijn voor grote groepen mensen niet

Column gaat Haldu Groep meer te betalen, zegt ook de Vereniging Eigen Huis (VEH). Dus áls we erin slagen om te bouwen, dan is het eindresultaat eenvoudigweg te duur. De organisatie voor huiseigenaren wijst erop dat in de woningbouwplannen van het kabinet de NHGgrens van 355.000 euro als betaalbaar wordt beschouwd. Maar dat is volgens de VEH voor veel huishoudens niet te bereiken, van politieagent en zorgmedewerker tot leerkracht. Kortom, voor de massa van Nederland. Volgens de VEH wordt het bouwen van betaalbare huizen nog een hele uitdaging. Ik citeer: “Als de bouwproductie niet past bij de financiële mogelijkheden en woonwensen van de doelgroepen, dan wordt het woningtekort maar deels opgelost”, zo klinkt het. Daarbij zou het kabinet ook de NHGgrens moeten loslaten. Ondertussen lijkt het stikstofprobleem onoplosbaar geworden en zie ik de nieuwe minister wel veel door weilanden lopen, maar het probleem nog niet de wereld uit helpen! Wederzijds geven en nemen Kortom, er zit heel veel tegen. Zo hebben wij recent een kleine verhoging van onze tarieven moeten doorvoeren vanwege de enorm stijgende kostprijzen. De meeste klanten toonden begrip en dat zegt veel over de lange relaties die wij met hen hebben opgebouwd. Het is nu wederzijds geven en nemen. En alsnog dekt deze relatief geringe stijging niet al onze kosten. Over geven en nemen gesproken. Tijd voor goed nieuws Is er ook goed nieuws? Yes! Na al het coronagezeur met die drammende wappies zie ik in de maatschappij nu heel veel solidariteit. Ik bedoel: 26.000 spontane aanmeldingen van gastgezinnen voor vluchtelingen uit Oekraïne. Daar neem ik mijn petje voor af! Samen zetten we Nederland weer in de steigers! Corona, de oorlog, het gebrek aan vaklieden en woningen: je zou er moedeloos van worden. Maar dat doen we niet bij Haldu Groep. Als alles tegenzit, dan gaat Haldu Groep juist dóór. Sluit u daarom bij ons aan: als opdrachtgever, als recruiter, als vakman of als aanbieder van tijdelijke huisvesting. Samen zetten we Nederland weer in de steigers! Danny van Hal

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Fotografie: Wim van ‘t Hoff Bouwkundige oplevering eerste week mei Attendiz school Hengelo voorbeeld van goede samenwerking De nieuwbouw van de Attendiz school in Hengelo is nagenoeg afgerond. Op 2 mei zal Rots Bouw uit Aalten de onderwijsinstelling opleveren aan het schoolbestuur van de middelbare school voor speciaal onderwijs (VSO). Bedrijfsleider André de Gelder blikt terug op een soepel verlopen realisatieperiode. In september besteedde Bouwen in het Oosten reeds aandacht aan de bouw die destijds nog vol in de ruwbouwfase zat.

Attendiz school Hengelo Op dit moment worden de laatste afrondende werkzaamheden uitgevoerd. “Terugkijkend naar de laatste fase kan ik stellen dat het, zeker gezien de perikelen die de sector momenteel bezighoudt, soepel verlopen is. Ook wij hebben onze probleempjes gehad qua toelevering maar alles is redelijk binnen de perken gebleven. De datum 2 mei wordt gehaald. Op dit moment zijn er nog een aantal zaken die geconcretiseerd moeten worden. De gevelbeplating moet nog aangebracht worden en de binnendeuren hebben een kleine vertraging opgelopen vanwege productieproblemen. Ook de terreininrichting is nog niet klaar maar dat is normaal gesproken altijd een van de afsluitende werkzaamheden. De opdrachtgever is inmiddels gestart met de inrichting van de school. Zo wordt er vloerbedekking gelegd, is de keuken geplaatst en is er begonnen met de inrichting van de gymzaal. We hebben een prima samenwerking met het schoolbestuur. We kunnen in deze fase direct schakelen indien nodig. Recent hebben we een rondleiding door de Attendiz school gemaakt met het schoolbestuur en de directie. Die waren blij met wat ze zagen. Er zijn het laatste half jaar toch nog wel wat aanpassingen gepleegd aan het oorspronkelijk ontwerp. Reden daarvoor is voortschrijdend inzicht en de soms wat onduidelijk geformuleerde wensen vanuit de school waar niet alle geledingen het tempo konden volgen qua besluitvorming. We zijn er altijd in goede harmonie uitgekomen. Op een gegeven moment kun je gewoon die rijdende trein niet meer een andere kant opsturen. Die duidelijkheid hebben we gegeven en er is afgesproken dat we de laatste weken geen wijzigingen meer zouden doorvoeren. Daar houden beide partijen zich aan, zodat de opleveringsdatum niet meer ter sprake komt. Het zou zo kunnen zijn dat de school na de oplevering alsnog wat aanpassingen wil plegen, maar die staan buiten onze afspraak.” André de Gelder: “We zijn er altijd in goede harmonie uitgekomen.”

40 Bouwen in het Oosten

Attendiz school Hengelo Prijsgekte Ook de leerlingen hebben inmiddels kennisgemaakt met hun nieuwe leeromgeving. Het zijn leerlingen met een “rugzakje” die cognitieve en/ of lichamelijke beperkingen kennen. Ze zijn hier in groepjes op vrijdagen op de bouwplaats geweest en regelmatig komen er leerlingen, vergezeld door een conciërge, die hand- en spandiensten verzorgen. De jongens op de bouwplaatsen vinden dat ook mooi. Het is praktijkonderwijs dus ze kunnen in de praktijk zien hoe het toegaat op een bouwplaats. Maar om terug te komen op de bouwkundige uitdagingen, die zijn allemaal goed ingevuld. In september vertelde ik al dat met name het gevelmetselwerk esthetisch bepalend zou worden voor de school en dat blijkt ook in de praktijk. Het ziet er prachtig uit. Tijdens het metselwerk waren we erg alert op het tempo van de uitvoering. Als je te snel “omhoog” gaat zou instabiliteit kunnen optreden. Dat is gelukkig niet gebeurd. Het is een fraai geheel geworden waar alle betrokken partijen trots op kunnen zijn.” De huidige situatie qua inkoop van bouw-materialen wordt door André de Gelder omschreven als “gekte”. De Gelder: “Je maakt de gekste dingen mee. Zo heb ik half februari een offerte aangevraagd bij een staalbouwer. Nu, zes weken later is dezelfde offerte qua prijs geëxplodeerd. Ik zou nu 166.000 euro meer moeten betalen. Twintig procent meer ten opzichte van de toen reeds hoge inkoopkosten! Het is werkelijk ongeëvenaard. Ook langlopende projecten hebben er nu last van. Het is echt een problematische zaak. Werkaanbod is er voldoende. We hopen na de zomervakantie te starten met een aantal grote projecten. Ook het jaar 2023 loopt dan alweer redelijk snel vol. Momenteel zijn we onder andere in Aalten betrokken bij de bouw van vier bedrijfshallen, een sporthal in Muiden en een school in Amersfoort. Ik ben overigens wel van mening dat we de bovenkant van de prijsconjunctuur nu wel hebben aangeraakt. Het moet nu toch gaan naar een vorm van normalisatie.” Een school met esthetisch bepalend gevelmetselwerk.

Heetpasweg 13 7482 CD Haaksbergen Tel: 074 - 357 55 01 Fax: 074 - 357 54 22 Mob: 06 - 539 618 32 E-mail: info@metselbedrijfhollink.nl 42 Bouwen in het Oosten

Attendiz school Hengelo ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Fotografie: Wim van ‘t Hoff Prominente rol Alferink installatietechniek Geavanceerde installaties voor Attendiz Binnen zeer afzienbare tijd vindt de oplevering plaats van de nieuwe Attendiz school in Hengelo plaats. Deze school voor speciaal onderwijs aan twaalf- tot achttienjarigen vervangt de sterk verouderde oude locatie. De bouw startte in maart 2021. Een prominente rol in de realisatie is weggelegd voor het Groenlose Alferink Installatietechniek die verantwoordelijk is voor het complete W en E deel van de bouw. Wij spraken met directeur Laurens Grashof en projectleider Jan Lentink. Het project kwam via een reguliere Europese UAV aanbesteding vertelt Laurens Grashof. “Attendiz is een nieuwe relatie voor ons. De bouwdirectie is van SOM= en dat is wel een bekende van ons en hetzelfde geldt voor de adviseur Dijkoraad. Met bouwkundig hoofdaannemer Rots Bouw werken we frequent samen. Met name in het kader van maatschappelijk vastgoed trekken we samen op. Leuke anekdote is dat toen we uit het zaaltje kwamen waar we de prijsopgave hadden overhandigd, Rots Bouw op de gang al stond te wachten voor hun presentatie. Even later waren we bouwpartners in het project. Het aanvliegen van de route had een vertrouwd karakter. Naast de prijsopgave hadden we een Plan van Aanpak geschreven. Na de presentatie volgde de gebruikelijke optimalisatie en uiteindelijk wordt het totaalplan beoordeeld. In grote lijnen is het plan ongewijzigd doorgegaan, uitgezonderd het verleggen van een paar kleine accenten. Laurens Grashof: “Het is een soort ongeschreven wet dat je altijd wat punten ten faveure van de opdrachtgever verwerkt.”

Jan Lentink: “Als je het woord “standaard” gebruikt klinkt dat bij sommige mensen soms ouderwets, maar dat is het natuurlijk niet.”

Attendiz school Hengelo Je moet het zien als een soort ongeschreven wet dat je altijd wat punten ten faveure van de opdrachtgever verwerkt.” All electric Anno 2022 is het een standaardaspect geworden maar de nieuwe Attendiz school wordt gasloos. Jan Lentink: “Inderdaad, de school wordt all electric. De luchtwarmtepomp staat op het dak, we maken gebruik van een WTW installatie, er worden PV-panelen toegepast en er is gekozen voor vloerverwarming. Het zijn tegenwoordige reguliere zaken. Er is in Hengelo niet een soort Ei van Columbus geïntroduceerd. Als je het woord “standaard” gebruikt klinkt dat bij sommige mensen soms ouderwets, maar dat is het natuurlijk niet. We installeren hier geavanceerde installaties. Een mooi voorbeeld is bijvoorbeeld de Cooker. Het is nu een jaar of twee in the picture, maar het systeem bestaat al tien jaar. Over een jaar of vijf is het standaard.“ De samenwerking wordt door Lentink als plezierig ervaren. “Ik kan niet anders zeggen dat de onderlinge verstandhoudingen ima zijn. In het bouweamoverleg is er altijd een gezellige, maar professionele sfeer. Er zijn altijd uitdagingen tijdens een proces als deze, maar is altijd constructief samengewerkt. Qua planning wordt gekoerst op een oplevering eind april en dat gaan we halen. We zitten volop in de afwerkingsfase. Gemiddeld zijn er vijf of zes mensen van ons op de bouwplaats. Er is gekozen voor een iets robuustere uitvoering.” Knoop in de continuïteit Laurens Grashof uit zich genuanceerd over de huidige ontwikkelingen in de markt. “Vooropgesteld, het is ontegenzeggelijk waar dat er meer dan voldoende vraag is. Er is voldoende werkaanbod. Er ligt een behoorlijke inspanningsverplichting qua nieuwbouw van woningen, maar ook in de energietransitie. Er liggen ook behoorlijke obstakels die de positieve trends bedreigen en dat besef is er nog niet overal. Als je naar de kosten van de inkoop kijkt dan stabiliseren die op sommige terreinen enigszins, maar wel op een erg hoog niveau. Het is allemaal nogal fluctuerend. De kosten zijn soms niet of nauwelijks op te brengen. Ook opdrachtgevers hebben daarmee te maken. Den Haag doet ook een duit in het zakje. Steeds complexere regelgeving is de praktijk, terwijl men naar mondeling buiten toe juist het tegenovergestelde zegt na te streven. Maar als we de orderportefeuille analyseren, dan kunnen we rustig stellen dat we ons dit jaar wel zullen redden. Er werken tachtig mensen op vaste basis bij ons bedrijf en gemiddeld veertig flexwerkers. We hoeven ons sowieso niet te vervelen hier. Op kantoor niet en ook niet op de bouwplaats. Er komen ongetwijfeld weer periodes door met piekdrukte. Maar dat kunnen we hier goed handelen.” Bouwen in het Oosten

Wees nieuwsgierig en open minded Samenmeester laat mensen in de bouw & infrasector anders kijken naar hun vraagstuk op het gebied van HR, kwaliteit, beleid en vitaliteit. Samenmeester benadert duurzaamheid vanuit een ander perspectief en heeft een bredere kijk en unieke aanpak door een vrouwelijke touch. Inge Meester I inge@samenmeester.nl I 06 5580 4721 www.samenmeester.nl Vestigingen in: Almelo - Apeldoorn - Denekamp - Fleringen - Hardenberg - Heeten - Hengelo - Raalte - Zwolle - Rheine (D) 46 Bouwen in het Oosten

Algemeen Moderna kiest voor slimme prefab (ver)lichtstraat van de Hak4t groep Een prefab lichtstraat waarin kunstlicht, daglicht, zonwering duurzame energie en ventilatie in één keer integraal worden geregeld. Dat is het product waar de Hak4t Groep uit Dedemsvaart aan werkt. Een eerste versie is aangebracht bij Moderna in Hardenberg, waar de 14 prefab elementen in slechts 50 minuten op het dak werden geïnstalleerd. Marc Hakvoort van de Hak4t Groep uit Dedemsvaart wil de lichtstraat optillen naar een hoger niveau en werkt aan een ‘slimme prefab (ver)lichtstraat’, die meerdere functies verenigt. Dat slimme product wordt modulair geprefabriceerd in de fabriek en vervolgens in één handeling op het dak gezet. Prefabricage van lichtstraten van deze grootte is niet bepaald gebruikelijk, maar levert enorme voordelen op, zo heeft Marc Hakvoort ervaren. Snel bouwproces “We hebben veertien prefab slimme lichtstraten van circa 5 x 2,20 meter geleverd aan Moderna Textielservice in Hardenberg. We maken deze prefab elementen op de werkbreedte van de dakplaten. Je kunt het dak dus gewoon dichtleggen en op de plek van één of meerdere dakplaten een prefab lichtstraat plaatsen. Die schiet of bout je eenvoudig vast. De totale hijs- en installatietijd kwamen samen uit op slechts circa 50 minuten.” “Maar de winst voor het bouwproces is nog veel groter. Het dak is namelijk gelijk helemaal dicht, waardoor er minder regenwater naar binnen komt én het gelijk doorvalveilig is. Normaliter moet na het aanbrengen van de dakplaten eerst de dakdekker komen en worden pas als laatste de lichtstraten aangebracht. Tot die tijd moeten de netten er onder blijven hangen. Die netten kosten geld, maar belemmeren ook het verdere bouwproces binnen. Nu kunnen ze heel snel weg, zodat bijvoorbeeld de sprinklerinstallateur gelijk aan het werk kan.” Integraal product Prefabricage is daarmee volgens Hakvoort eigenlijk lonend voor elke lichtstraat en helpt ook nog eens om het tekort aan handjes in de bouw op te lossen. Maar prefabricage is niet het enige waar Hakvoort naar streeft bij de verbetering van het product lichtstraat. “We willen toe naar een integrale lichtoplossing, waarbij we daglicht, kunstlicht, zonwering, ventilatie en zelfs energie combineren in één modulair product. Daarbij kiezen we voor een goed geïsoleerde vrijdragende opstand, zodat eronder geen stalen draagprofielen nodig zijn voor extra verstijving. De Bouwen in het Oosten 47

Bouwen in het Oosten voor alle professionals in de bouw Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouwen installatiewereld veroverd. www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl

Algemeen opstand maken we uit twee delen, zodat je de kunststof lichtstraat zelf aan het eind van zijn levensduur gemakkelijk kunt vervangen, terwijl de basisdakopstand op zijn plek blijft. Naar de stand van de techniek kun je de oude dan refurbishen of vernieuwen, zodat je circulair bezig bent.” Intelligente lichtaansturing De prefab lichtstraten bij Moderna zijn de eerste voorbeelden van een dergelijke aanpak. “Alleen hebben we daar het kunstlicht nog niet in de lichtstraat geïntegreerd. Op verzoek van Moderna hebben we het kunstlicht in een losse carré rondom de lichtstraten gemonteerd, zoals we eerder ook gedaan hadden. Dit betrof namelijk een uitbreiding en Moderna wilde hetzelfde beeld als in de hal uit 2014. Wel is het kunstlicht optimaal geïntegreerd met het daglicht. Elke armatuur heeft daarvoor zijn eigen intelligente aansturing, zodat die altijd maximaal afgestemd is op de hoeveelheid daglicht. Dat geeft niet alleen een heel egale lichtbeleving, maar bespaart ook nog eens energie ten opzichte van een centraal geregeld systeem.” Ventilatiesysteem De prefab elementen bij Moderna zijn voorzien van een doordacht ventilatiesysteem en hebben een hoge isolatiewaarde. “Lichtstraten zijn toch thermische gaten in het dak. Ze worden dan ook steeds vaker weggelaten in grote industriële gebouwen. Maar je hebt toch daglicht nodig. Wij hebben gekeken hoe we een goede isolatiewaarde kunnen combineren met ventilatie. De prefab slimme lichtstraat bestaat daarvoor uit een dubbele constructie, met een onderschaal en een bovenschaal. Die twee zijn met elkaar in evenwicht en zijn daardoor met geringe kracht gelijktijdig te openen. De onderste schaal gaat daarbij naar onderen, de bovenste naar boven. Het ventilatiedebiet is veel groter dan bij een normaal ventilatieluik. In gesloten toestand zorgt de dubbele schaal voor een hoge isolatiewaarde. We kunnen één van de schalen ook iets zwaarder maken, afhankelijk van de eisen. Bij Moderna moeten de luiken dicht gaan bij brand. Als je de bovenste iets zwaarder maakt dan de onderste, gaat die vanzelf dicht bij stroomuitval. Als je ze wilt gebruiken voor rookwarmteafvoer, maak je juist de onderste schaal zwaarder.” De prefab slimme (ver) lichtstraat is desgewenst ook nog te combineren met zonwering, in de vorm van vaste lamellen op de buitenzijde. De stand daarvan wordt vooraf afgestemd op de zoninval. Reflecterende coating Voor de integratie van verlichting in de prefab slimme (ver)lichtstraat brengt Hakvoort kunstlicht aan onderdelen van de onderste schaal. Deze armaturen zijn uiteraard voorzien van daglichtsensoren, zodat de hoeveelheid licht op de werkvloer altijd gelijk blijft. Daarbij maakt Hakvoort in de lichtstraat op deze plek gebruik van transparante kunststof elementen met een reflecterende coating. “Die reflecterende coating is bedoeld als zonwering. Maar wij draaien de plaat om en gebruiken die voor het reflecteren van het kunstlicht dat we er onder hangen. Daardoor krijg je niet alleen direct licht, maar ook indirect licht. Dat is belangrijk voor de lichtbeleving.” Liefst wil Hakvoort dan ook nog het thema energie uitwerken in de lichtstraten. “We kunnen transparante PV-panelen aanbrengen op de ventilerende bovenschaal, maar we werken ook aan PV op de zonweringslamellen.” Daarmee kan de ‘prefab (ver)lichtstraat’ dus zo slim worden als de klant dat wil, maar kan deze ook worden gereduceerd tot een bijna standaard lichtstraat met vooral de voordelen van prefab in het bouwproces. “We bieden de slimme (ver)lichtstraat aan zowel als modulair product als maatwerk.” Bouwen in het Oosten 49 Streven naar verbetering van het product lichtstraat.... /////////////////////////////////////////////////////////////

GEVEL 2022 van 31 mei tot en met 2 juni in de Jaarbeurs Op dinsdag 31 mei openen de deuren van GEVEL 2022, het tweejaarlijkse evenement voor de gevelbranche. Voor het eerst vindt GEVEL plaats in de Jaarbeurs in Utrecht. Architecten, bouwkundigen en opdrachtgevers in de bouw komen van 31 mei tot en met 2 juni in hal 3 en 4 bij elkaar voor beleving, inspiratie, innovaties en praktische kennis over het ontwerp en de engineering van de gebouwschil. Bijdragen aan de toekomst van de gevelbranche. 50 50 Bouwen in het Oosten Bouwen in het Oosten

Algemeen Met nog bijna twee maanden te gaan voor de opening van het evenement, zijn de voorbereidingen voor GEVEL22 in volle gang. Drie ambassadeurs van GEVEL 2022 hebben een speciaal theaterprogramma gecomponeerd. UNStudio (ambassadeur op dinsdag 31 mei), Toko Fuze (woensdag 1 juni) en Vakwerk Architecten (donderdag 2 juni) hebben het overkoepelende thema ‘Inception’ vertaald naar vier sessies in de GEVEL Arena en naar bijzondere activiteiten op de beursvloer. Met persoonlijke bijdragen en (internationale) gasten brengen de ambassadeurs de praktijk van gevelontwerp en hun visie op de toekomst van de stad tot leven. De gevelbranche staat, net als de rest van de bouwsector, voor een aantal grote transities, waaronder de energietransitie, de omslag naar een circulaire economie en de overgang naar verantwoord grondstoffengebruik. Alle betrokken exposanten brengen innovaties die een bijdrage kunnen leveren aan die ontwikkelingen. Dat doen ze op hun eigen stand, maar ook met bijdragen aan de Projecten Expo, de Innovation Wall, de Inception Cinema en door lezingen in het Innovatietheater. Transities en innovaties Marisa Richter van GEVEL: “GEVEL2022 is een compacte beurs met een enthousiaste groep exposanten, een mooie doorsnede van de gevelbranche. De hallen zijn ingetekend naar een ontwerp van architect Marco Romano en daarin zijn de tekens GEVEL en 2022 leesbaar. We bieden ook ruimte en spreektijd aan brancheverenigingen, onderwijsinstellingen en collectieven. We zijn blij dat we elkaar nu weer vrij kunnen ontmoeten, met ruimte en respect natuurlijk voor elkaars veiligheid.” Matchmaking Alle (potentiële) bezoekers van GEVEL 2022 krijgen in de aanloop naar het evenement een uitnodiging om zich te profileren in het matchmakingsysteem dat is gekoppeld aan het programma en de plattegrond: zo kunnen bezoekers hun programma van tevoren samenstellen en al op voorhand connecties maken met exposanten en sprekers. Richter: “Daar begint Inception, dat is de eerste kleine stap naar nieuwe ideeën en connecties die een bijdrage kunnen leveren aan de toekomst van de gevelbranche.” Bouwen in het Oosten 51 ///////////////////////////////////////////////////////

Vraag en aanbod VACATURE Ben je bijna of onlangs afgestudeerd in het Nederlands Recht en wil je je verder verdiepen in de praktijk? Wij hebben bij KienhuisHoving advocaten en notarissen een mooie startersfunctie als juridisch medewerker in het bouw- en aanbestedingsrecht. Wanneer het van beide kanten goed voldoet, kun je je verder ontwikkelen als advocaat-stagiair. Dat vraagt om hard werken, maar we vinden een goede balans tussen werk en ontspanning ook heel belangrijk. Dus misschien zien we jou binnenkort wel in onze eigen bruine kroeg ‘Bouke’s Corner’, tijdens één van onze borrels (als het weer kan en mag). Meer informatie vind je op onze website of je neemt contact op met mijn collega Marianne ten Feld-Sprik, advocaat bouw- en aanbestedingsrecht (marianne.tenfeld@kienhuishoving.nl). 52 Bouwen in het Oosten

Aveco de Bondt Vraag en aanbod VACATURE: Mechanisch Onderhoudsmonteur Werk jij graag buiten, aan en met zwaar materieel? Bij de Betoncentrale Twenthe zijn we op zoek naar een mechanisch onderhoudsmonteur om onze technische dienst te versterken. In deze functie ben je verantwoordelijk voor het oplossingen van voorkomende storingen bij verschillende productielocaties in het Noorden en Oosten van het land, met als standplaats Hengelo. Wat ga je doen? Onderhoud aan de mechanische onderdelen van centrales en overslagkranen. Zelfstandig technische storingen oplossen aan onze productiemiddelen. Uitvoeren van groot onderhoud en aanpassingen. Werkzaamheden in de werkplaats en op de productie locaties. Voorraad beheer en werkvoorbereiding. Werken met Onderhoud Management Software. Verantwoordelijk voor orde en netheid in magazijn en werkplaats. Wij vragen Je hebt een basisopleiding Metaal (MBO) met ervaring. Je hebt kennis van metaal bewerkingen en constructie bankwerken. Je kunt technische tekeningen lezen, beoordelen en uitvoeren. Je weet hoe je veilig moet werken, je bent serieus. Spreekt deze functie je aan en wil je meer weten? Neem contact op met Erik-Jan Vos, hoofd technische dienst Mobiel: 06 237 562 30 of e-mail: e.j.vos@betoncentrale.nl Bekijk de complete vacature op: www.betoncentrale.nl/twenthe/vacatures. Informatie over het plaatsen van een vacature: Neem contact op met Digna Schoonen: Telefoon: 06-442 099 10 Mail: digna@bouweninhetoosten.nl Bouwen in het Oosten 53

Installatiebranche gaat veel minder verpakkingsmateriaal gebruiken In 2025 wil de installatiebranche 20% minder plastic en kartonnen verpakkingen gebruiken. Bovendien zullen de verpakkingen die de branche over drie jaar nog gebruikt volledig recyclebaar zijn. Die doelen staan in het Brancheplan Verpakkingen. Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, overhandigde het plan op woensdag 23 maart aan staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Circulaire ambities De installatiebranche gebruikt veel verpakkingen voor apparatuur, installatiecomponenten en materialen. Het Brancheplan Verpakkingen moet die hoeveelheid verkleinen, verduurzamen en hergebruiken. Doekle Terpstra: ‘De sector wil de milieu-impact verlagen en levert tegelijkertijd een bijdrage aan de circulaire ambities van de Rijksoverheid. Dit baanbrekende initiatief nemen we niet alleen, maar met de hele keten.’ Grondstoffen besparen Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat is verheugd over het initiatief: ‘Van badkuip tot bliksemafleider, het zijn allemaal producten die in plastic en karton verpakt zitten. Dit initiatief laat zien dat we door samen te werken, van fabrikant en groothandel tot installatiebedrijf, een boel vervuiling kunnen voorkomen en grondstoffen kunnen besparen. Tien deelnemende bedrijven Bij het Brancheplan Verpakkingen hebben zich al tien bedrijven aangesloten: Aalberts, Croonwolter&dros, EQUANS, Kuijpers, Rensa, Schneider Electric, SPIE, Technische Unie, Unica en Wasco. Deze bedrijven nemen de doelstellingen voor 2025 op in hun strategisch plan. Daarnaast gaan ze een inspanningsverplichting aan en zullen ze jaarlijks deelnemen aan een enquête om de resultaten in kaart te brengen. Techniek Nederland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vervullen een coördinerende en faciliterende rol. Nieuwe deelnemers van harte welkom Om het Brancheplan te laten slagen is het belangrijk dat zoveel mogelijk bedrijven zich aansluiten. Bedrijven die achter de doelstellingen van het plan staan én willen helpen om het gebruik van verpakkingen terug te dringen, kunnen het plan ondertekenen op technieknederland.nl/ verpakkingen. Hier is ook alle informatie over het Brancheplan te vinden. 54 Bouwen in het Oosten

Bouwen in het Oosten 55

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56

Home