Voorwoord Voorwoord Door: Gerard van Leeuwen Onzekere wereld Je kunt internet niet openen, de tv of de radio aanzetten of kranten en magazines openslaan: het is kommer en kwel. De ene crisis is nog niet opgelost of er komt al weer een nieuwe bij. Columnisten, wetenschappers, (zelfbenoemde) mediadeskundigen en politici geven hun, veelal gekleurde, meningen. Kunt u er nog een touw aan vastknopen? Ik niet, en ik heb besloten me bezig te houden met de zaken waarin ik zelf enige sturing kan brengen. In de hoop dat er binnenkort toch eens richtinggevende besluiten genomen worden. Want het uitbesteden van dat werk door Rutte IV aan Remkes I lijkt me niet wenselijk in een parlementaire democratie. De vraag is, kort door de bocht, “gaat het dan echt zo slecht in onze sector zoals sommige berichten doen vermoeden?” In de meest recent verschenen Conjunctuurmeter van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) wordt een relatief gunstig beeld geschetst. Orderportefeuilles zitten over het algemeen in de burgerlijke en utiliteitsbouw tot ver in 2023 vol, al houden bedrijven traditiegetrouw en vanuit relatie-oogpunt uiteraard altijd enige ruimte voor last minute en adhoc opdrachten. Een woningcorporatie waarmee je al decennia samenwerkt kun je immers geen “nee” verkopen. Ik maakte onlangs een “rondje langs de velden”, en de meeste ondernemers delen de mening dat het voor de korte termijn allemaal nog wel los zal lopen. Wel is de onzekerheid groot welke afslag de politiek, in landelijk en mondiaal opzicht, zal nemen. En onzekerheid is op de iets lange termijn leidend. Consumenten nemen een afwachtende houding aan, en dat is niet verwonderlijk als je van Essent of Vattenfall een mailtje krijgt dat je er goed aan doet je maandbedrag te verhogen van 200 naar 675 euro. De eerste signalen dat in de woningmarkt de vraag tanende is zijn manifest, maar anderzijds is het een feit dat de bouwagenda van minister Hugo de Jonge ook dit jaar weer bij lange na niet gehaald wordt. Nee, ik denk dat de grootste crux niet ligt bij het aanbod van werk, maar dat zaken als leveringsbetrouwbaarheid en de aanwezigheid van “handjes” cruciaal zullen zijn, waarbij duurzame oplossingen, een versnelde robotisering en industrieel bouwen de leidende factoren zullen zijn. Het worden spannende tijden, ook in de bouw- en installatiewereld. De focus op de eigen onderneming zal wellicht nog meer verlegd moeten worden naar samenwerken. Die flexibiliteit kon wel eens van doorslaggevend belang kunnen worden in het overleven in een “onzekere wereld” (vrij naar G.B.J. Hiltermann, voor de ouderen onder u). Gerard Op de cover De hoofdrolspelers van Kampus Experience Center Rijssen: v.l.n.r. Hans ter Steege (Ter Steege Bouw Vastgoed), John van der Vegt (ROC van Twente), Gerrit Schalk (REMO), Eugenie Herms-Knaap (Kleissen), Gerrit Koster (Bouwmensen), Bert Tijhof (wethouder gemeente Rijssen-Holten) en Erik Workel (IAA Architecten) Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE, Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen en Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 - 196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05
6 Online Touch Home