Melkhal Enschede Door op eigen initiatief contact te zoeken met projectontwikkelaar VincentSpikker creëerde IAA Architecten de opdracht om als ontwerpbureau op te treden min of meer zelf. Erik Workel: “Als architect hadden we de volledige verantwoording ten aanzien van het stedenbouwkundige plan rondom de Melkhal, de transformatie van de Melkhal zelf, alsmede de nieuwbouw van het hotel en het nog te realiseren appartementencomplex. Dit ging uiteraard in nauw overleg met VincentSpikker en de gemeente Enschede.” Een gebouw begrijpen Volgens Erik Workel heeft het ontwerpteam zich laten inspireren door de geschiedenis van de locatie; het gebouw en de organisatie van de voormalige ‘Coöperatieve Lonneker Melkinrichting’. “Dit hebben we inhoudelijk gedaan door ons plan te baseren op de coöperatieve gedachte, maar ook door in de herontwikkeling de tand des tijds van het complex niet weg te poetsen maar juist te bewaren. Het is een relatief lang, maar ook complex ontwerptraject geweest, temeer omdat het alle schaalniveaus, -van stad tot technisch detail-, omhelst. Echter, wanneer een project uiteindelijk blijkt te kloppen en je ziet dat het ‘zichzelf in beweging zet’ is het tijdsverloop minder voelbaar. Dit project had echt tijd nodig om zichzelf te vormen naar haar eigen eigenaardigheden. Het is een voortvloeisel van het gebouw dat een lange geschiedenis kent en zich gedurende het proces steeds meer prijsgaf. Het heeft tijd nodig om zo’n gebouw te ‘begrijpen’. Nog steeds doen we kleine ontdekkingen.” Passend hergebruik Naast de geschiedenis van de voormalige Melkhal speelden ook andere factoren een rol tijdens het ontwerpproces. Erik Workel: “Dat waren de gedeeltelijke ontstaansgeschiedenis van de Rabobank op deze locatie, de prachtige ingenieursarchitectuur waaronder de weergaloze kapconstructie, de indrukwekkende waterbassins in de kelder, de leegstand en het verval van het complex, alsmede de stad Enschede zelf. Deze inspiraties hebben geleid tot een benadering van het hergebruik die enerzijds passend is bij de stad en het gebouw en anderzijds een aanvulling biedt op het bestaande. We hebben weinig gekeken naar vergelijkbare projecten, maar ons vooral laten leiden door de kansen die het gebouw bood.” Stedenbouwkundig component In het verleden realiseerde IAA Architecten het ontwerp voor de herontwikkeling van vergelijkbaar industrieel erfgoed waaronder het ROC in Hengelo, het Twenthe Centrum in Almelo en Faralda Kraan in Amsterdam. Bouwen in het Oosten 51
52 Online Touch Home