5 Inhoud Voorwoord Editorial 1 Mobiliteit & Logistiek 4 Energie 5 Afval & Circulariteit 6 Water & Groen 7 Maatschappij Colofon 3 5 De business case voorbij 6 2 Openbare ruimte 14 3 Gebouwen 20 28 32 36 40 46 In Zuidas zie ik regelmatig mensen die een slim, duurzaam en creatief idee pitchen bij bedrijven. De meeste startups bouwen hun verhaal netjes op, van probleem, naar oplossing, onderbouwd met een degelijke business case. Dat laatste moet het bedrijfsleven overhalen tot deelname of investering. De start-up schetst een win-win situatie: hun product of dienst is goed voor het milieu, én de potentiele investeerder bespaart of verdient er geld mee; iedereen blij. Voor slimme en innovatieve bedrijven liggen er veel kansen binnen de energietransitie, ook in Zuidas. Toch zal die transitie over het geheel genomen vooralsnog veel geld gaan kosten. Maar hoe meer we nu doen, hoe minder duur het wordt. In haar halfjaarlijkse risicoanalyse waarschuwt de Nederlandse Bank (DNB) voor de financiële gevolgen van het te lang wachten met ingrijpend klimaatbeleid. ‘Uitstel vergroot de kans dat later ‘abrupte’ maatregelen nodig zijn, die tot ‘stevige verliezen’ zouden leiden in de Nederlandse financiële sector.’ (Bron: NRC, 18 oktober 2018). DNB schetst vervolgens vier verschillende scenario’s, waarbij de kosten van ingrijpende, hoognodige klimaatmaatregelen, stijging van de CO2 prijs en de daaraan gekoppelde energieprijs variëren tussen de 48 tot 159 miljard aan verdampt vermogen. De 48 geldt bij snel en accuraat ingrijpen, de 159 bij uitstel. Het gaat hier dus niet om investeringen ten bate van klimaatoplossingen, maar puur om economische krimp. We komen er dus sowieso niet onder uit dat de maatregelen die nodig zijn, hun weerslag zullen hebben op de economie, het bedrijfsleven, onze portemonnee, ongeacht inkomen. De vraag ‘What’s in it for me’ is dan ook niet langer relevant, zeker niet op lange termijn. ‘Je moet het zien als een kind’, zei een vriend van me tijdens een discussie, ‘Je stopt er veel tijd en energie in, maar je vraagt je toch ook niet af wat het je oplevert?’ Goed punt. De inzet voor het klimaat zou eigenlijk zo moeten zijn: doordacht, maar onvoorwaardelijk. Want zolang iedereen denkt ‘Wat schiet ik er zelf mee op’, dan schiet het in het geheel niet op. Overigens is die pay back vraag op lange termijn eenvoudig te beantwoorden. Wat dacht je van schone lucht, geen milieurampen? Een oude reclame voor een creditcardmaatschappij komt hierbij in me op: ‘Ingrijpende klimaatmaatregelen? 159 miljard euro. Een leefbare wereld? Onbetaalbaar.’ Bij de klimaattop in Polen in december 2018 is op basis van het eerder in dat jaar verschenen rapport van IPCC (het wetenschappelijke klimaatbureau van de Verenigde Naties, red.), geconcludeerd dat we nog harder aan de slag moeten om opwarming van de aarde te beperken. Een significant verschil in effect wordt geschetst tussen 1,5 graden en 2 graden opwarming. De weersextremen zijn minder, net als de schade aan ecosystemen. In 2100 is de zeespiegel 10 centimeter minder gestegen, en in ontwikkelingslanden is er minder kans op voedsel- en watertekorten. Bovendien is een opwarming van 1,5 graden, ondanks de economische schade door strenge wet- en regelgeving, op termijn drie tot vier keer goedkoper dan een opwarming van 2 graden. Een halve graad, je voelt het verschil niet eens. Toch bespaart die halve graad ons miljarden en miljarden aan schade, en meer nog: natuur, een stabieler politiek klimaat, minder droogte ofwel, een leefbare wereld. En dat voor een halve graad. Als dat geen goede business case is. Maartje Oome hoofdredacteur Foto: Lotte Gottschal Duurzaamheidsverslag Zuidas 2018
5 Online Touch Home