Hendrick de Keyser Monumenten p.4 Nieuwe wandbespanning voor Huis De Vicq p.5 Restauratie stoomgemaal De Cruquius p.7 Twee nieuwe vakantiehuizen: Kapelwoning en De Roode Pan p.8 Interview met bedrijfsvriend ‘Imming Logistics’ Hendrick de Keyser Monumenten zet zich sinds 1918 in voor het behoud van architectonisch of historisch waardevolle monumenten: gebouwen en hun interieurs voorjaar 2024 Buitenplaats Oostergeest in Warmond (foto Arjan Bronkhorst) Een spectaculaire aanwinst voor onze collectie Eind 2023 is een unieke buitenplaats aan de collectie van Hendrick de Keyser Monumenten toegevoegd: het landgoed Oostergeest bij Warmond. Deze buitenplaats is in perfect onderhouden staat en niet alleen uniek vanwege de lange aaneengesloten bewonersgeschiedenis, maar ook omdat wij nooit eerder een volledig ensemble van een historische buitenplaats in bezit kregen. Het geheel van huis, tuin en verschillende bijgebouwen van Oostergeest vormt een mooi voorbeeld van de Nederlandse buitenplaatsencultuur. Het sluit zo prachtig aan bij de andere buitenplaatsen in de collectie van Hendrick, zoals Nijenburg in Heiloo en Sparrendaal bij Driebergen. Op pagina twee en drie van deze krant leest u meer over deze aanwinst. Op restauratiegebied zitten we bij onze vereniging nooit stil. Een waar technisch hoogstandje is de ‘onderwaterrestauratie’ van stoomgemaal De Cruquius die vorig jaar gestart is. In alle opzichten een uitdaging! Waarom dat zo is, leest u op pagina vijf. Twee restauraties zijn onlangs afgerond: die van de laat 18deeeuwse Kapelwoning in de tuinen van Buitenplaats Beeckestijn, en die van het idyllische ‘De Roode Pan’ op de Veluwe. Het mooiste is dat beide vanaf dit jaar als vakantiehuis van Hendrick te huur zijn. 1 Nog geen vakantieplannen gemaakt? Daarvoor is nu dus het moment aangebroken! Ook de collega’s van het team Interieurobjecten van Hendrick de Keyser hebben niet stil gezeten. Een grote ‘najaarsschoonmaak’ vond plaats in het Haarlemse Huis Barnaart, en in het Amsterdamse Huis De Vicq werd een nieuwe wandbespanning aangebracht. Bovendien zijn we gestart met de voorbereiding van de restauratie van een heel bijzondere tafel van Japans lakwerk in Huis Van Brienen. En daarbij kunt u ook meehelpen! Beter gezegd, zonder uw hulp kunnen we dit niet. Hoe u ons kunt helpen leest u op pagina zes. We wensen u veel leesplezier én we hopen u dit jaar weer vaak te zien in onze monumenten door heel het land! Verenigingsnieuws Post aan onze leden vanaf dit jaar digitaal Vanaf dit jaar vindt u Hendrick de Keyser Monumenten nog vaker in uw mailbox. Leden van onze vereniging ontvangen namelijk voortaan alle ledenpost, zoals de verlengings brief voor uw lidmaatschap en de uitnodiging voor onze jaarlijkse algemene ledenvergadering, digitaal. Wel zo praktisch en duurzaam. Bovendien kunnen we door minder briefpost te versturen meer geld besteden aan het behoud van onze collectie historische huizen! Onze Hendrick de Keyser krant ontvangt u, zoals vertrouwd, uiteraard nog wel in uw brievenbus of op de deurmat. Wilt u zeker weten dat onze mails niet in de spam belanden? Sla dan Hendrick de Keyser's emailadres info@hendrickdekeyser.nl op in uw contacten. Hebben we uw emailadres nog niet? Stuur dan een mail naar leden@hendrickdekeyser.nl o.v.v. uw lidnummer. Deze vindt u op uw ledenpas. Partner van ‘Hendrick de Keyser’ voor bijzondere projecten op het gebied van cultuur en monumenten Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024
Foto’s Arjan Bronkhorst Aanwinst Een verwerving van ongekend kaliber Buitenplaats Oostergeest, Laan van Oostergeest 1-3 in Warmond Het is tegenwoordig haast niet meer voor te stellen, maar Nederland telde ooit vele honderden buitenplaatsen. Variërend van kamers in boerderijen tot paleisachtige huizen in gigantische tuinen, waren ze vanaf de 16de eeuw enorm populair als zomerverblijf voor welgestelde Nederlanders. Verschillende werden later permanent bewoond, maar het merendeel is helaas gesloopt. Des te meer bijzonder dat Hendrick de Keyser vijf buitenplaatsen in de collectie heeft: Sparrendaal bij Driebergen, Harsta State bij Hegebeintum, Nijenburg bij Heiloo, Huis te Warmond bij Warmond en Beeckestijn bij VelsenZuid. Eind 2023 is een unieke buitenplaats aan deze collectie toegevoegd; het landgoed Oostergeest bij Warmond. Deze buitenplaats is in perfect onderhouden staat en niet alleen uniek vanwege de lange aaneengesloten bewonersgeschiedenis, maar ook omdat wij nooit eerder een volledig ensemble van een historische buitenplaats in bezit kregen. Het geheel omvat bijna elf hectare met maar liefst tien monumenten, waaronder naast het historische hoofdhuis de voormalige tuinmanswoning, het koetshuis, drie priëlen, een moestuin met tuinmansschuur, een ooievaars nest en een grote, uit verschillende perioden daterende groenaanleg. Vanaf 1850 woonden zes generaties van de familie Leemans op Oostergeest en elk zorgden zij voor de verbetering, uitbreiding en het onderhoud van dit bijzondere ensemble. De laatste 25 jaar werd dat gedaan door Joan Willem Leemans en zijn echtgenote Lucelle Leemansvan Nispen tot Pannerden. Oostergeest is de grootste verwerving die Hendrick de Keyser ooit heeft gedaan. Huis, tuin en verschillende Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024 bijgebouwen vormen een mooi voorbeeld van de rijke geschie denis van de Nederlandse buitenplaatsen cultuur, een ensemble met elementen uit minstens vier eeuwen. Oostergeest ligt ten noordwesten van Warmond, binnen de bebouwde kom in de drukbevolkte provincie ZuidHolland. Het huis heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot 1651, toen Cornelis van Rosenburgh, baljuw van Esselickerwoude (nu Woubrugge) en schout van Warmond een boerderij op deze plaats kocht. Hij liet de boerderij uitbreiden tot een hofstede met de naam ‘De Hoop’. In het huis was onder andere een kamer met goudleerbehang. Gedurende de 17de en vroege 18de eeuw volgden verschillende eigenaren en werd de hofstede gaandeweg verder verfraaid. Een illustere bewoner was de Zwitserse arts Johann Konrad Amman, die een belangrijke rol speelde in het dovenonderwijs in Nederland. In 1726 kwam de hofstede in het bezit van de Rotterdamse vendumeester Cornelis Schrijver, die het permanent bewoonde met zijn zoon Paridanus, predikant in de kerk van Warmond. Onder de Schrijvers werd het terrein aanzienlijk vergroot, het huis verbouwd en de tuin ingericht naar de Franse tuinmode met strakke perken en paden, een ‘sterrenbos’ en een ‘menagerie’ met exotische dieren. Zij gaven het geheel de naam ‘Oostergeest’. Na het overlijden van Paridanus Schrijver in 1733 volgden wederom verschillende eigenaren en verfraaiingen aan huis en tuin. In 1765 kwam de buitenplaats door vererving in het bezit van de familie De Smidts. Het huis werd onder meer lang gebruikt door Maria de Smidts en later door haar dochter Anna van Geemen en haar echtgenoot Adolph Wolters. Begin 19de eeuw is het huis door hen vergroot en werden in het interieur enkele kamers verbouwd. 2 Het geheel van huis, tuin en verschillende bijgebouwen vormt een mooi voorbeeld van de rijke geschiedenis van de Nederlandse buitenplaatsencultuur
Na hun overlijden kwam Oostergeest in 1839 in bezit van Aleida Hermanna Christina van der Wijck en Otto Leopold van Limburg Stirum, een hooggeplaatste legerofficier. Van der Wijck zal het huis wellicht uit haar jeugd hebben gekend; haar kinderloze tante was eigenaresse van Huis te Warmond. Een jaar voor de aankoop van Oostergeest trouwde Van der Wijck op Huis te Warmond, maar ze streek met haar echtgenoot neer in Zutphen. Zij gebruiken Oostergeest als zomerhuis. In deze periode werd de tuin ‘verlandschappelijkt’ met slingerende water partijen en paden. Nadat Van der Wijck plotseling stierf tijdens een reis in Mühlhausen (nu Mulhouse), verkocht haar weduwnaar Oostergeest in 1850 aan Hillegonda Rachel Ganderheyden, weduwe van Wilhelmus Leemans. De weduwe Leemans woonde hiervoor in Leiden en bezat in Warmond ook de buitenplaats Weltevreden, die zij samen met haar man in 1836 had gekocht. Hillegonda bewoonde het huis met haar twee ongehuwde dochters. Zoon Conradus was Egyptoloog en directeur van het Museum van Oudheden in Leiden en bezocht met zijn gezin zijn moeder en zussen in weekenden en zomers. Oostergeest is sindsdien altijd door de familie Leemans bewoond geweest en binnen de familie vererfd. Het huis was het toneel van feestelijke bijeenkomsten, logeerpartijen en huwelijken, maar was boven alles een écht familiehuis. De laatste 25 jaar werd het huis bewoond door Joan Willem en Lucelle Leemansvan Nispen tot Pannerden. Met veel kennis, zorg en liefde en een ongekende inspanning zetten zij zich in voor het behoud van Oostergeest in al haar facetten: van gebouwen en tuinaanleg tot historische interieuronderdelen en het familie archief. Zij lieten het hoofdhuis aanpassen aan de eisen van de moderne tijd, restaureerden onder meer het dak, de tuinmanswoning, het koetshuis en de priëlen, lieten de Laan van Oostergeest en de lindelaan renoveren, delen van de tuinen opnieuw inplanten en legden een collectie kuipplanten aan. Het huis was toneel van feestelijke bijeenkomsten, logeerpartijen en huwelijken. Samen met een grote schare buurtbewoners, vakmensen, deskundigen, vrienden en familie hebben zij niet alleen de materiële, maar ook de immateriële waarden van Oostergeest in perfecte staat behouden. Zo blijft het particulier bewoonde Oostergeest een levendig deel van de gemeenschap. In 2023 heeft Joan Willem Leemans, vlak voor zijn overlijden, Oostergeest overgedragen aan Hendrick de Keyser Monumenten om te garanderen dat het beheer van het huis en landgoed ook op lange termijn wordt voortgezet op de wijze zoals de familie dit al meer dan 170 jaar doet. Het huis blijft particulier bewoond door de familie en is niet toegankelijk voor publiek. Op een later moment zal voor onze leden een activiteit rondom Oostergeest worden georga niseerd, om meer aandacht te geven aan deze unieke verwerving. Met veel kennis, zorg en liefde en een ongekende inspanning zetten zij zich in voor het behoud van Oostergeest in al haar facetten: van gebouwen en tuinaanleg tot historische interieuronderdelen en het familie archief. De heer en mevrouw Leemans (foto Sven van der Vlugt) Het parkbos van Oostergeest is deels opengesteld; bij het hoofdhuis is voor een paar euro een toegangsjaarkaart te koop. Parkeren kan vooraan op de Laan van Oostergeest, bij de school. Voor meer informatie over Oostergeest, zie de korte film van Erfgoedhuis ZuidHolland 3 Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024
Huis en interieur Nieuwe wandbespanning voor Huis De Vicq Huis De Vicq, Herengracht 476 in Amsterdam Huis De Vicq is klaar voor z’n nieuwe huurder! De ‘oude’ huurder, het Cultuurfonds, verhuisde vorig jaar naar een nieuwe locatie. Een uitstekende gelegenheid dus voor Hendrick de Keyser om het interieur te restaureren. Misschien wel het mooiste onderdeel daarvan is de nieuwe wandbespanning in een aantal vertrekken op de beletage. Zo heeft de achterzaal zijn allure teruggekregen, met een prachtige nieuwe stoffen bespanning. De geschiedenis van dit vertrek is complex en niet volledig bekend. De oudste vermelding is te vinden in een boedelinventaris uit 1756. De ‘Groote Zaal’ was toen ingericht in groentinten, met groen fluwelen bekleding, meubelen en gordijnen. En inderdaad is bij een kleuronderzoek in 1999 op de luiken en luikkasten een donkergroene kleur aangetroffen, die mogelijk uit deze tijd stamt. Op een opmeting uit 1792 door B.W.H. Ziesenis heet het vertrek de ‘Eetcamer’. Het heeft dan slechts één smalle deur naar de gang en een grote kast aan de zijde van de voorkamer. Vermoedelijk dateren de huidige dubbele deuren, het grootste deel van de betimmeringen en het stucplafond onder de balklaag (niet in het zicht) van een grote verbouwing kort daarna, in de periode dat de familie MuilmanVan de Poll (1792-1810) het huis bewoonde. Het huidige uiterlijk van de zaal is hoofdzakelijk tot stand gekomen in de volgende bewoningsperiodes, van de familie NathusiusRosenthal (1904-1926) en mejuffrouw Mirandolle (1926-1974). Er werd toen een achttiende-eeuws beeld gecreëerd, met de prachtige schilderingen van Jacob de Wit; onder andere een plafondstuk en bovendeurstukken. De oude bespanning in de zaal bleek grotendeels versleten en op sommige plekken zelfs kapot. Het viel helaas niet meer te restaureren en een nieuwe bespanning was dus hard nodig. Er is gekozen voor een taupekleurig zijdedamast met grote bloemen in Lodewijk XVIstijl. Een passement met franje voltooit het geheel. Ook de voorkamer is van nieuwe stof voorzien. Er is gekozen voor een taupekleurig zijdedamast met grote bloemen in Lodewijk XVIstijl. Huis en tuin Gezocht: stekje Chamaecyparis lawsoniana ‘Stewartii’ Huis Sloëtjes, J.P. Coenstraat 80 in Hilversum Wist u dat Hendrick de Keyser Monumenten zich niet alleen inzet voor het behoud van bijzondere panden en interieurs? Bij verschillende huizen worden ook de tuinen behouden, gerestaureerd of opnieuw beplant. Zo ook bij ons nieuwste museumhuis Huis Sloëtjes in Hilversum. Het huis zelf is nog in originele staat, de inboedel grotendeels bewaard en ook de tuin is na aanleg vrijwel ongewijzigd gebleven. In de tuin vonden we alleen wel een ‘stob’, een afgezaagde stam met wortelresten eronder. Omdat in het huis zelfs de bonnetjes in de keuken la bewaard zijn gebleven, ontdekten we na wat speurwerk dat in 1989 de conifeersoort Chamaecyparis lawsoniana "Stewartii" is aangeplant. Deze soort werd in die tijd al wat minder gekweekt en vanaf 1970 vaak vervangen door een nagenoeg dezelfde cultivar “Stardust”, die een compactere groeiwijze heeft. Verder lijken ze sprekend op elkaar. Monumentaal trouwen in de huizen van Hendrick de Keyser Op zoek naar de perfecte locatie voor uw huwelijksdag? Of kent u een aanstaand bruidspaar dat nog op zoek is naar dé locatie voor hun dag? Lees dan snel verder. Proosten in het romantische Villa Rams Woerthe, aanmeren bij het Gemeenlandshuis Amsterdam, champagne & taart in Lodewijk XVIstijl in Huis Van Eysinga, of het jawoord in de Gouden Salon in Huis Barnaart. De monumentale huizen van Hendrick de Keyser Monumenten bieden het perfecte decor voor een onvergetelijke huwelijksdag. Onze verschillende evenementlocaties liggen verspreid door heel Nederland, en zijn stuk voor stuk uniek in hun soort. Van groots tot intiem, van grachtenhuis tot romantische buitenplaats. Ons team zet zich graag in om uw bijzondere dag in onze monumenten onvergetelijk te maken. En hoe mooi is het dat u door het huren van onze evenementenlocaties direct bijdraagt aan het behoud van ons prachtige erfgoed voor toekomstige generaties? Zodat ook zij in deze bijzondere panden kunnen wonen, werken, vakantie vieren en... trouwen! Bekijk op hendrickdekeyser.nl/ evenementenlocaties de verschillende huizen en neem vrijblijvend contact op. We bespreken graag samen de mogelijkheden. Bruidspaar Joop en Ellen in Villa Rams Woerthe (foto BeMaud) Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024 Fast forward naar 2024: om de tuin weer compleet te maken zouden we heel graag de Chamaecyparis lawsoniana ‘Stewartii’ terugbrengen naar de J.P. Coenstraat 80 in Hilversum. Helaas blijkt deze exacte plantsoort niet zomaar te vinden via de reguliere wegen. Vandaar dat we graag een beroep doen op onze Hendrick de Keyserleden! Heeft u specifiekde Chamaecyparis lawsoniana "Stewartii" in uw tuin, of weet er eentje te staan? Is deze meer dan 50 jaar oud en weet u, bijvoorbeeld via een beplan tingsplan van uw tuin, heel zeker dat uw conifeer de "Stewartii" is? En zouden wij daar misschien een stekje van kunnen krijgen? Driemaal 'ja'? Stuur dan een foto van de hele plant en een duidelijke detailfoto naar communicatie@hendrickdekeyser.nl o.v.v. ‘Stekje’, dan nemen we graag contact met u op! 4
Behoud voor de toekomst Uitdagende restauratie van industrieel erfgoed Stoomgemaal De Cruquius, Cruquiusdijk 27 in Cruquius Het is één van de bekendste monumenten van de industriële revolutie: Stoomgemaal De Cruquius, gebouwd tussen 1846 en 1849 voor de droogmaking van het Haarlemmermeer. De bouw was een waar technisch hoogstandje. Voor de bouw is een put aangelegd op 7,5 meter onder NAP. Het gebouw zelf, in neogotische stijl, oogt bijna als een burcht. Eigenlijk is het dat ook een beetje, want de metersdikke muren en enorme steunberen moesten de krachten kunnen weerstaan van de stoommachine, destijds de grootste ter wereld! De machine dreef een enorme zuiger aan die tegenkracht bood aan acht gietijzeren balansarmen, die door het gebouw naar buiten staken. Daaraan hingen pompzuigers die in acht gietijzeren cilinders het water omhoog zogen. Zo werd per pompslag 8 x 1 m3 water omhoog gepompt naar een houten stortvloer, vanwaar het de Ringvaart instroomde. Tussen 1849 en 1852 pompte De Cruquius, samen met twee andere stoomgemalen, 800 miljoen m3 water uit het 18.000 hectare grote Haarlemmermeer. De zo ontstane Haarlemmermeerpolder was nog jaren zompig, en werd door afwateringssloten in cultuur gebracht tot landbouw akkers. Tot 1933 bleef het stoomgemaal in gebruik; daarna namen dieselgemalen elders de functie over. De stoomketels van De Cruquius werden verwijderd, maar gelukkig werd het gemaal gered van de sloophamer, en in 1935 ingericht en geopend als museum. Een nieuwe mijlpaal volgde in 1973 toen het als eerste industriële monument onder rijksbescherming kwam. In 2002 is de machine opnieuw in werking gesteld op basis van een elektromotor met hydraulisch systeem. In 2009 heeft Hendrick de Keyser Monumenten dit unieke industrieel erfgoed, met steun van de VriendenLoterij, kunnen verwerven. Al direct in de jaren 2010-2011 volgde een grootschalige restauratie van het bouwkundige casco. Haarlemmermeermuseum De Cruquius blijft open tijdens alle werkzaamheden. Je krijgt er een uniek kijkje achter de schermen van de restauratie. Opnieuw een technisch hoogstandje In 2023 is, na gedegen voorbereiding en onderzoek, gestart met een ambitieus, nieuw restauratieproject: het ‘onderwaterplan’. Daarbij worden de acht gietijzeren cilinders, pompzuigers met voeten vlinderkleppen, de ondersteunende balken onder de stortvloer, en de gietijzeren kolommen die deze balken ondersteunen, gerestaureerd. Ook dit is weer een technisch hoogstandje. Om de cilinders en kleppen te kunnen restaureren moest het toevoerkanaal worden afgedamd en droog gepompt worden. Omdat er te grote risico’s waren voor afschuiving en onderspoeling van de dijk, en kwel door opwaartse druk vanuit de polder, kon het Hoogheemraadschap geen droogzettingsvergunning afgeven. Pompzuiger in cilinder, foto's Arjan Bronkhorst Daarom is door de aannemer, de projectleider en onze Hendrick de Keyser collega’s een alternatief uitgedokterd, dat eruitziet als een stalen ‘donut’ die rondom een afzonderlijke cilinder kan worden geplaatst. In vier segmenten worden de delen van de donut drijvend aangevoerd en rondom de cilinder aan elkaar vastgeklikt. Vervolgens worden ze afgezonken door ze te vullen met water. Zo ontstaat een minibouwput, waarbinnen de cilinder kan worden ontroest, schoongemaakt en vervolgens worden behandeld. Zo wordt hij onder meer voorzien van een beschermende aluminium zinklaag. Wonen en werken in de huizen van Hendrick de Keyser Door heel Nederland verhuren we panden als woon of werklocatie. Door het huren van één van onze unieke huizen draag je direct bij aan de instandhouding van dit erfgoed. In Hoorn is nu een monumentaal woonhuis te huur: Slapershaven 2. Dit huis van omstreeks 1612 is onderdeel van een blokje van drie huizen die gezamenlijk de Bossuhuizen worden genoemd. De huizen ontlenen hun naam aan de grote gebeeldhouwde reliëfs tegen de voorgevels. Het zijn scenes ter herinnering aan de zeeslag van 1573, waarin de Spaanse vloot onder admiraal De Bossu door de geuzenvloot op het Hoornse Hop werd verslagen. Binnen zijn een deel van de oude indeling en interieuronderdelen bewaard gebleven. Onder andere een hoog voorhuis met plavuizen vloer en prachtige gebeeldhouwde consoles en sleutel stukken onder de balken. Daarachter ligt een gezellige ‘binnenhaard’, nu keuken, met toegang tot de tuin. Via een spiltrap kom je op de verdieping. Kijk voor meer informatie over dit pand, of de ove rige huurpanden op hendrickdekeyser.nl/huren. De pompzuigers van de werkzame cilinders gaan voor revisie van de kleppen en mechanieken naar de werkplaats van Griekspoor in NieuwVennep. Ook de zogenaamde voetkleppen helemaal onder in deze cilinders worden aangepakt als de cilinders eenmaal droogstaan. Houten balken en gietijzeren kolommen De balken die de stortvloer ondersteunen verkeren deels in slechte staat. Het gaat om balkkoppen waarvan de kop in het zwaar door vocht belaste muurwerk is opgelegd. Het herstel gebeurt door de rotte koppen af te zagen en in een bekisting aan te gieten met epoxyhars. Met wapeningsstaven van glasfiber wordt de verbinding tussen de nieuwe balkkop en de houten balk extra stevig gemaakt. In totaal moeten ongeveer 60 balkkoppen worden hersteld. Een deel van die balklaag wordt ondersteund door gietijzeren kolommen, die nog nooit eerder zijn gerestaureerd. Ze worden nu schoongemaakt en ontroest en vervolgens van een beschermende aluminium zinklaag voorzien. Museum blijft open Haarlemmermeermuseum De Cruquius blijft open tijdens alle werkzaamheden. Je krijgt er een uniek kijkje achter de schermen van de restauratie. En dankzij deze restauratie blijft dit bijzondere industriële erfgoed bewaard voor toekomstige generaties en kunnen de pompzuigers blijven pompen. Zo kunnen we ons blijven verwonderen over de techniek waarmee Nederland werd droog gepompt, om er te kunnen wonen en werken. De Cruquius is een indrukwekkende getuige van de voortdurende relatie tussen Nederland en het water. Deze kostbare restauratie is mogelijk gemaakt dankzij een genereuze rijksrestauratiesubsidie van de Provincie NoordHolland en bijdragen van de Gemeente Haarlemmermeer, het Cultuurfonds, het Hoogheemraadschap van Rijnland, de Stichting TBI Fundatie en de Stichting VLB Fonds. 5 Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024
Doneer Help mee met de restauratie van een bijzondere Japanse laktafel Huis van Brienen, Herengracht 284 in Amsterdam Huis Van Brienen aan de Amsterdamse Herengracht is in alle opzichten bijzonder. Oorspronkelijk werd het huis gebouwd aan het eind van het eerste kwart van de 17de eeuw, toen de grachten nog gloednieuw waren. Het werd totaal verbouwd en uitgebreid in de jaren 1728-1729. Er werd een heel achterhuis aan toegevoegd, voorzien van fantastische interieurs. Het huis behoort zelfs tot de top 100 belangrijkste historische interieurs van Nederland. En dat is niet voor niets: in huis kom je in kamers met inrichting van circa 1730, de jaren 80 van de 18de eeuw en de vroege 19de eeuw. Bijzondere meubels Bovendien beschikt het huis nog over meubels, tapijten en meer uit de 18de en 19de eeuw; Huis Van Brienen werd namelijk in 1933 door de zoon van de laatste bewoonster, Angélique van van Brienen, ínclusief een flink aantal interieurobjecten geschonken aan Hendrick de Keyser. Doordat het huis de afgelopen jaren is gebruikt voor ledendagen, vergaderingen en meetings, was het toe aan een grote schoonmaak. Team Interieurobjecten heeft de beletage en het souterrain van het huis in vier maanden tijd schoongemaakt en waar nodig de meubelen laten restaureren. Het hele interieur werd letterlijk op z’n kop gezet. Het bijzondere 18deeeuwse ameublement, de Deventer tapijten, verschillende kabinetten en andere bijzondere meubelen verlieten (sommige voor het eerst) het huis en werden schoongemaakt en waar nodig gerestau reerd. Rond de zomer was de grote schoonmaak klaar en kon het huis weer in gebruik worden genomen. De bloemen en vogels op het blad en de poten bestaan uit parelmoer en zilverkleurig ‘nashiji’ lakwerk Japanse laktafel Alhoewel de schoonmaak klaar is, zijn nog niet alle meubelen gerestaureerd. Een van de meest unieke objecten van het huis wacht nog op een grondige restauratie. Dat is de Japanse lakwerktafel in de tuinkamer. Onder invloed van (zon)licht is het lakwerk in de loop van de tijd onvermijdelijk dof en poreus geworden en daarmee gevoelig voor schade. Het is een ronde tafel met een kolom en 3 poten. Het gehele oppervlak, inclusief de onderzijde van het blad en de poten, is bedekt met zwart lakwerk. De bloemen en vogels op het blad en de poten bestaan uit parel moer en zilverkleurig ‘nashiji’ lakwerk. De tafel is niet eerder gerestaureerd vanwege de hoge kosten die ermee gemoeid gaan. Restaureer mee Tijdens een online lezing over de schoonmaak van het huis opperde een van onze leden om een crowdfunding op te zetten voor de restauratie. Dit vonden wij een briljant idee! En vandaar de vraag aan u; wilt u een bijdrage leveren aan het restaureren van deze unieke tafel? Dan hebben we diverse opties om mee te helpen. U kunt de restauratie financieren van een bloemetje, een siereend, of een bloesemtak: Bloem Siereend Bloesemtak € 50 € 100 € 250 U kunt natuurlijk ook een ander bedrag doneren. Wanneer we het benodigde bedrag verzameld hebben en de restauratie van de tafel klaar is, wordt u uitgenodigd om het resultaat te komen bewonderen in het huis. U wordt dan uitgebreid geïnformeerd over het Japanse lakwerk en de restauratie van de tafel. In totaal kost de restauratie € 17.000 euro. We hopen een mooi bedrag op te halen zodat we binnenkort met de restauratie kunnen starten. Graag een bloesemtakje of een bloemetje bijdragen? Ga dan naar onze website: hendrickdekeyser.nl/laktafel. Daar kunt u heel gemakkelijk een bedrag doneren. Bezoeken ‘Najaarsschoonmaak’ aan de Nieuwe Gracht Huis Barnaart, Nieuwe Gracht 7 in Haarlem Heel even was ons museumhuis Huis Barnaart in Haarlem gesloten voor bezoek afgelopen jaar. Dat was nodig voor onderhoud van het historische interieur. Bovendien hebben we de inrichting van dit vroeg 19deeeuwse huis aangevuld met een aantal bijzondere items. Zo is het servies in de eetkamer en de grote eetzaal (of marmerzaal) uitgebreid en is de keuken ingericht met keukengerei. Want naast alle pracht en praal in de vertrekken op de beletage, verdienden ook de personeelsvertrekken wat extra aandacht. Alle museale vertrekken in het huis zijn deskundig schoongemaakt; wanden, vloeren, kroonluchters, gordijnen en tapijten en ook alle objecten zoals servies, meubilair, vazen en klokken. De collega's van Hendrick de Keyser werkten daarbij samen met een schoonmaakbedrijf gespecialiseerd in historische interieurs), met restauratoren en met conserveringsmedewerkers uit verschillende disciplines. Deze grote schoonmaak is een voorloper van een conserveringsplan en ‘good housekeeping’ waar stagiaire Madelief Rademaker van de Reinwardt Academie aan werkt in het kader van haar afstudeeropdracht. In dit plan van aanpak komt te staan hoe een interieur structureel wordt onderhouden met een maandelijkse, jaarlijkse en meerjaarlijkse schoonmaak en met preventieve maatregelen. Voor de uitvoering wordt ons Team Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024 Interieurobjecten, verantwoordelijk voor de historische inrichting van onze huizen, bijgestaan door enthousiaste vrijwilligers. Het plan van aanpak zal ook toepasbaar zijn in alle museumhuizen van Hendrick de Keyser. Naast de schoonmaakwerkzaamheden is ook een aantal stoelen opnieuw gestoffeerd; diepzwart voor de eetkamer en geel met ingeweven patroon voor de zitkamer. De stoelen zijn nu weer in goede conditie, en kunnen door onze bezoekers weer gebruikt worden om even rustig een boek te lezen of vanuit het statige interieur over de gracht uit te kijken. Als klap op de vuurpijl is ons de 19deeeuwse tafelpiano geschonken, die oorspronkelijk ook in de eetkamer stond. En het bijzondere is: hij mag bespeeld worden! Weten hoe dat is? Kom gauw langs in Haarlem om je te laten verwelkomen door onze vrijwilligers en te genieten van de pracht en praal van Huis Barnaart. Kijk voor informatie over een bezoek aan Huis Barnaart op hendrickdekeyser.nl/bezoeken 6
Overnachten Twee nieuwe vakantiehuizen dit jaar! De Kapelwoning, P.C. Hooftlaan 93 in Driehuis De vakantiehuizen van Hendrick de Keyser staan garant voor een heerlijke vakantie in eigen land. Je geniet er in een bijzondere historische setting van het comfort van nu. En er is voor elk wat wils. Van groot tot klein, midden in de stad, of heerlijk buiten. En dit jaar komen daar nog eens twee prachtige vakantiehuizen bij! Deze maand opent de knusse, laat 18deeeuwse Kapelwoning in de tuinen van Buitenplaats Beeckestijn zijn deuren. En vanaf april het idyllische chalet ‘De Roode Pan’ op de Veluwe. Hoogste tijd dus om een weekendje weg bij Hendrick te gaan plannen! Een neogotische ‘folly’ De Kapelwoning is letterlijk en figuurlijk verrassend. Het lijkt een kapel, maar blijkt bij binnenkomst een gezellig en romantisch arbeidershuisje. Wanneer je wandelt door de tuinen van Beeckestijn, duikt de kleine kapel opeens op tussen de bomen. Precies zoals het bedoeld was toen het rond 1770 in opdracht van de familie Boreel werd gebouwd. De kapel is namelijk een zogenaamde ‘folly’; de term voor een ‘bouw kundige dwaasheid’ en in de 18de eeuw razend populair in heel Europa. In diezelfde periode werd dit deel van de tuinen aangelegd in Engelse landschapstijl. Geen keurig gesnoeide hagen en geometrisch lijnenspel, maar bomen lanen en slingerende paden. Al wandelend werd je af en toe verrast door romantische bouwseltjes. Het was de eerste tuin van ons land in die stijl, en de Kapelwoning is één van de allereerste voor beelden van neogotiek in Nederland. In alle opzichten uniek dus. De familie Markerink Voor zover we weten is het gebouwtje altijd in gebruik geweest als woning. Verschillende families, veelal arbeiders, hebben het huisje bewoond. In de periode 1882 tot circa 1930 was dat de tuindersfamilie Markerink. En vanaf deze maand kan het ook voor even jouw huis zijn. Het huisje is vóór de inrichting als vakantiehuis eerst van binnen en van buiten gerestaureerd. Buiten werd onder andere het torenspitsje nauwkeurig gereconstrueerd op basis van ontwerptekeningen. Binnen is gekozen om zoveel mogelijk terug te gaan naar de periode van de familie Markerink. De warme groene kleur op al het houtwerk is er omstreeks 1900 op gekomen en nu weer teruggebracht. Als je hier straks een paar nachten verblijft, maak je kennis met de eerste generatie van die familie: GerritDerk en Aaltje Markerink en hun kinderen. Je hebt het wel een stuk luxer dan zij. Het huis is ingericht voor twee personen en voorzien van alle comfort van nu. Net als de familie kom je binnen via de achterdeur en stap je zo de gezellige keuken binnen. Daarnaast ligt de woonkamer waar je lekker met een boek op de bank kunt ploffen. In de oude bedstee krijg je een kijkje in het verleden, toen GerritDerk en Aaltje Markerink er halfzittend in sliepen. Zelf slaap je nu boven, languit in een lekker comfortabel bed. Hoe verleidelijk ook om knus binnen te blijven, buiten lonkt zeker. Het huisje heeft een eigen terras, helemaal beschut aan de achterzijde. En vergeet niet om de bijzondere tuinen van Beeckestijn én ons museumhuis ‘Buitenplaats Beeckestijn’ te gaan ontdekken. Voel je vooral thuis op de buitenplaats! Kijk voor meer informatie over De Kapelwoning op hendrickdekeyser.nl/overnachten. De restauratie van de Kapelwoning is mogelijk dankzij ondersteuning van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Stichting Vrienden van Beeckestijn. Als je hier straks een paar nachten verblijft, maak je kennis met de eerste generatie van die familie: GerritDerk en Aaltje Markerink en hun kinderen. De Roode Pan, Hoog Soeren 88 in Hoog Soeren Een zomerse idylle op de Veluwe Vanaf april kunt u terecht op een wel heel unieke locatie: De Roode Pan in Hoog Soeren op de Veluwe. Dit zomerhuis werd in 1910 gebouwd voor de welgestelde HaagsRotterdamse familie Parqui, in een tijd dat de Veluwe nog niet ontdekt was door toeristen. Hoog Soeren was een idyllisch boerengehucht, omgeven door roggeakkers, heidevelden, zandverstuivingen en de bossen van Kroondomein Het Loo. Geïnspireerd door Veluwse volksverhalen, Zwitserse chalets en schilderijen van de kunstenaar Gustaaf van de Wall Perné, ontwierp architect en bouwkundige Stephanus Parqui een houten zomerhuis. De trek naar buiten De Roode Pan is een bijzonder zomerhuis in chaletstijl en vertelt het verhaal van ‘de trek naar buiten’ eind negentiende eeuw en begin twintigste eeuw, het verlangen naar de natuur en de opkomst van het toerisme in Nederland. Rond de eeuwwisseling ontstonden tuinsteden en villaparken in het groen en bouwden vermogende burgers informele en charmante vakantiehuizen. Foto: Arjan Bronkhorst Het eenvoudige huis was bedoeld voor de vakanties van een gezin met twee kinderen, een kinder juffrouw en eventueel twee logés. De naam van het zomerhuis is gebaseerd op het verhaal van bos en heidegod Pan. Vanaf de veranda van De Roode Pan was er weids uitzicht over de akkers in de glooiende vallei van Hoog Soeren. In de loop van de jaren wist het echtpaar Parqui hun bezit aanzienlijk te vergroten en kwam naar eigen ontwerp een grote tuin tot stand: een romantische dwaaltuin met slinger paden, bloemen en heesters, deels besloten hoekjes, afwisselend schaduwrijk en zonnig, maar ook met verrassende uitkijkjes over de omgeving vanuit twee tuinkoepels waar thee werd gedronken en genoten werd van de kleurrijke bloemen en het uitzicht. Vakantie in De Roode Pan Viert u binnenkort vakantie op deze prachtige locatie? Net als de familie Parqui dat meer dan een eeuw lang heeft gedaan hier. De Roode Pan is het afgelopen jaar zorgvuldig gerestaureerd door Hendrick de Keyser. Bovendien is het nu uitgerust met hedendaags comfort. De omgeving leent zich bij uitstek voor wandelen fietstochten in de Veluwse natuur of een bezoek aan het nabijgelegen Het Loo. Maar ‘thuisblijven’ is beslist een optie hier. In de ruime tuin kun je de zon achterna of juist lekker in de schaduw gaan zitten. Binnen is het gezellig en knus ingericht met bijvoorbeeld boerenknopstoelen en een koekoeksklok. Het centrum van gezelligheid is de woonkamer, tevens het grootste vertrek van het zomerhuis. Boven de schouw hangt een spreuk die alleszeggend is over je verblijf hier: ‘Wie eens om ’t Panvuur heeft gezeten, zal ‘t zijn leven niet vergeten’. Kijk voor meer informatie over De Roode Pan op hendrickdekeyser.nl/overnachten. Cultuuragenda In de Cultuuragenda op hendrickdekeyser.nl vindt u diverse leuke activiteiten. Zoals online lezingen van onze eigen experts; zo geniet u thuis van de verhalen over de monumenten van Hendrick de Keyser. U kunt er ook op uit met “Hendrick”. Bijvoorbeeld op 18 februari en 3 maart: beide zondagen is Buitenplaats Nijenburg in Heiloo tussen 11.00 en 15.00 uur open voor leden. Ontdek niet alleen het bijzondere, historische interieur maar ook het heerlijke groen (van Natuurmonumenten) waarmee dit huis is omgeven. Uiteraard staan er nog veel meer activiteiten op de agenda. U vindt het gehele aanbod en alle informatie in de Cultuuragenda op hendrickdekeyser.nl. We zien u graag in onze monumenten! 7 Hendrick de Keyser Monumenten | voorjaar 2024
Help mee Bedrijfsvriend van het eerste uur Interview met Hans Imming en Katrien Blokland van Imming Logistics Fine Art B.V. Met uw bedrijf het werk van Hendrick de Keyser Monumenten steunen? Ook dat kan sinds vorig jaar. Net als met uw persoonlijke lidmaatschap steunt u zo het werk van onze vereniging; het behoud van de mooiste historische huizen van Nederland voor toekomstige generaties. Vriend van het eerste uur is Imming Logistics Fine Art B.V. Zij staan garant voor alle logistiek rondom kunst en antiek, van transport tot en met opslag. Hendrick de Keyser werkt op dat gebied samen met Imming Logistics. Recent bijvoorbeeld voor het vervoeren van meubelen uit Huis Van Brienen en Huis Barnaart. En het transport en tijdelijke opslag van een set uit zonderlijke meubels uit Huis Jan de Jong in Schaijk. Hoogste tijd om meer over deze belangrijke bedrijfsvriend te weten te komen. Wij spraken afgelopen december met Hans Imming en Katrien Blokland, oprichters van het bedrijf, in hun eigen stadje Hoorn. Uiteraard vond de ontmoeting plaats in een pand van Hendrick: het prachtige, 17deeeuwse Huis Bonck, dat je kunt bezoeken als museumhuis en waar je kunt overnachten, omdat het ook één van onze vakantiehuizen is. De start van het gesprek was al direct feestelijk, want wat bleek: Imming Logistics bestond, nota bene op de dag van dit interview (maandag 4 december) precies 10 jaar! Hans en Katrien: We zijn, welgeteld vandaag, 10 jaar geleden samen begonnen met Imming Logistics. Dat was toen nog in De Goorn (gemeente Koggenland, niet ver van Hoorn red.), in een ouder bedrijfspand, maar inmiddels zijn we verhuisd naar Zwaag (gemeente Hoorn red.), want we werken er inmiddels met zo’n 30 collega’s. Katrien: Maar zo zijn we zeker niet begonnen. In het begin deed ik het kantoor en Hans de uitvoering. Hans: Ik had brede ervaring in kunsttransport bij andere bedrijven en Katrien de ondernemingservaring. Bij mijn toenmalige werkgever kon ik niet meer hogerop, maar ik kom zelf wel uit een ondernemersgezin, hier uit Hoorn. Katrien was ook een echte onderneemster en dan zet je alle twee je schouders eronder. In Nederland bestaat slechts een klein aantal bedrijven, dat zich volledig heeft gespecialiseerd in (museaal) kunsttransport. Hoe kom je daar tussen en hoe onderscheid je jezelf dan als nieuwkomer? Hans en Katrien: Op zoek naar een eigen identiteit! Weet je, je moet als bedrijf daarin jezelf gaan ontwikkelen. Wij hebben al heel snel geprobeerd om onze eigen manier van werken te volgen, dus niet teveel te kijken naar wat anderen doen, maar wat voor onszelf logisch en vanzelf sprekend is, én goed voelde. Het is ons enthousiasme, dat we heel erg gedisciplineerd werken en de kennis. Zo merkte je dat het best snel is gaan groeien. Er zijn slechts drie bedrijven in Nederland die dit werk doen. Wij zijn het jongste bedrijf, maar wij zijn wel het modernste en, we durven rustig hardop te zeggen, het bedrijf met de beste kaarten in handen en de beste visie op hetgeen wat we doen. Katrien: En voor mij was kunstlogistiek eigenlijk best wel nieuw. Ik had daar echt geen ervaring mee, maar dat geeft juist een eigen kijk op zaken. Dat je dat je dan dus heel objectief gaat kijken naar hoe bepaalde dingen gaan. Hans: Het werkte een beetje als een sneeuwbal. Dan was er een museum dat een tentoonstelling ging organiseren en vroegen ze ons om transport te doen. En voor dat museum kwamen wij weer bij zoveel andere musea die bruiklenen geven. Zo zien ze je op een gegeven moment daar verschijnen en dan weer daar. Dus dat plaatje wordt steeds completer en musea krijgen het idee van ‘dat bedrijf is misschien ook wel wat voor ons’. Die musea gaan dan een offerte bij je opvragen en zo is het eigenlijk als een sneeuwbal gegaan op een gegeven moment. Maar wij werken niet alleen voor musea, hè! Imming Logistics werkt inderdaad niet alleen in de museale sector. Ook particulieren, galeries, antiquairs en erfgoedorganisaties als Hendrick de Keyser, weten hun weg naar het bedrijf te vinden. Hans: Ja, het is belangrijk om even te weten voor wat wij allemaal doen. Dat is kunstlogistiek in de breedste zin. Dus niet alleen het transport, wat wij met eigen auto's en eigen chauffeurs doen, maar we bemiddelen ook in het vervoer over zee en door de lucht. Katrien: Die combinatie van diensten in ons werk maakt het interessant voor onze opdrachtgevers om met ons te werken. Daarnaast hebben wij een heel groot stuk opslag. We hadden in het oude pand (in De Goorn red.) al best wel wat opslag. Imming Logistics heeft een gloednieuw bedrijfspand in Zwaag laten bouwen. Uiteraard duurzaam, want het is zelfvoorzienend in energie, en toegespitst op service voor al hun klanten. Ook particulieren, galeries, antiquairs en erfgoedorganisaties als Hendrick de Keyser, weten hun weg naar het bedrijf te vinden. Katrien: Groei moet je continu faciliteren, want wij zijn als bedrijf natuurlijk nu niet meer hetzelfde als tien jaar geleden. We leveren maatwerk in alles qua transport, in verpakkingen en opslag. Al die facetten komen bij ons samen en dat kunnen wij in het nieuwe pand veel beter dan op de oude locatie. Nu kan het helemaal op maat en naar wens van de klant worden ingericht. Het is heel divers; sommige klanten hebben echt een eigen, grote unit, maar er zijn ook klanten die met enkele werken bij ons terecht kunnen. Je hebt ook verzamelaars die niet hun kunst in huis willen, bijvoorbeeld vanwege verzekering. Hans: We hebben ook werkruimtes bij onze opslag. Sommige klanten hebben hun eigen werklocatie daar en ze kunnen zo naar hun eigen depot lopen waar ze de collectie kunnen bekijken en kunnen werken aan inventaris. Hoe is Hendrick de Keyser bij jullie terecht gekomen? Hans: Dat is wel grappig. Ik heb op een gegeven moment gezegd: misschien moeten we Hendrick de Keyser bellen. Vragen of we een transport kunnen doen. Toen kregen wij inderdaad een offerteaanvraag en zodoende een opdracht. Uit die ene opdracht volgden er meerdere. Hendrick de Keyser gebruikt bijvoorbeeld ook de depotfaciliteiten van Imming voor de opslag van meubels uit Huis Jan de Jong in Schaijk; kostbare meubels die net als het huis door architect De Jong zelf zijn ontworpen. Bovendien is Imming Logistics sinds vorig jaar één van de eerste bedrijfsvrienden van onze vereniging. Maar waarom zo’n vriendschap? Katrien: Natuurlijk het werk dat jullie (Hendrick de Keyser red.) doen en dat jullie door heel Nederland met prachtige locaties zitten. En dat jullie leden daardoor ook door heel het land te vinden zijn. Deze vriendschap is voor ons een kans om binnen jullie vereniging in contact te komen met die leden als mogelijke nieuwe klanten. Bijvoorbeeld met dit interview. Dat is leuk, want we kunnen op deze manier laten zien wat wij doen en kunnen. Maar uiteindelijk moet je gewoon je werk goed doen. Ook met uw bedrijf het werk van Hendrick de Keyser steunen? Samen bereiken we meer! Want dankzij uw hulp kunnen wij zorgen dat historisch en architectonisch waardevolle huizen duurzaam bewaard blijven! Op die manier kan iedereen blijven genieten van deze monumenten en hun verhalen. En u geeft invulling aan de maatschappelijke doelstellingen van uw bedrijf en inspireert uw medewerkers en relaties door de verhalen van Hendrick te delen of bijzondere huizen te bezoeken. Bedrijfsvrienden steunen ons met een bijdrage vanaf € 2000, per jaar. Word bedrijfsvriend, bedrijfssupporter of bedrijfspartner Alle bedrijfsvrienden ontvangen diverse tegenprestaties zoals: ◦ Jaarlijkse uitnodiging bedrijfsvrienden evenement ◦ Vermelding op onze website ◦ Het jaarartikel, online jaarverslag, Hendrick de Keyser krant en de online nieuwsbrieven ◦ Korting op locatiehuur van evenement locaties ◦ Gratis toegangspassen voor alle museumhuizen Wij vertellen u graag meer Graag komen wij persoonlijk kennismaken om over de mogelijkheden van een bedrijfsvriendschap te praten. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze relatiemanager Petra van Kesteren via p.vankesteren@hendrickdekeyser.nl of 06 820 97160. Deze krant wordt duurzaam geproduceerd en alle gebruikte materialen zijn volledig recyclebaar. Hendrick de Keyser Monumenten Huis Bartolotti Kom binnen in de nationale woongeschiedenis Herengracht 172 1016 BP Amsterdam 020 – 5210630 leden@hendrickdekeyser.nl www.hendrickdekeyser.nl
1 Online Touch