Alternatieve vezels Glasvezel is nog steeds het meest gebruikt als basismateriaal voor het maken van composiet. Ongeveer 90% van het wereldwijde gebruik van vezel bestaat uit de toepassing van glasvezel. Als alternatief voor glasvezel is Filava ontwikkeld; een recyclebare vezel op basis van basalt wat in combinatie met een carbonvezel wordt toegepast. Met geclaimde goede materiaaleigenschappen, vergelijkbaar met die van een carbonvezel. Het Italiaanse Amer Yachts is op dit materiaal overgestapt. Op dit moment vaart er een 60 voets zeiljacht, gemaakt van Filava, de wereld rond. Biobased vezels en harsen Verder wordt er veel onderzoek gedaan naar de toepassing van natuurlijke vezels zoals vlas, hennep, kokos en jutevezel. In de jachtbouw is dit echter nog niet gangbaar vanwege hoge kosten en moeilijke verwerkbaarheid. Er wordt ook geëxperimenteerd met de toepassing van bio-based harsen, bijvoorbeeld gemaakt uit olie van soja of lijnzaad. De eigenschappen van deze harsen zijn echter minder goed dan die van bijvoorbeeld polyester. (2) Staal Staal is een niet-hernieuwbaar materiaal. Ondanks dat is het een materiaal dat ruim voorhanden is en volledig recyclebaar. Staal is sterk en taai maar heeft als nadeel het gewicht en corrosie. Wat betreft dit laatste vraagt staal om behandeling met coatings om corrosie te voorkomen, die op zich milieubelastend kunnen zijn. Aluminium Aluminium is net als staal niet hernieuwbaar en wordt gewonnen uit bauxiet erts wat veel energie vraagt. Voor de winning van 1 ton aluminium is 4 tot 5 ton bauxiet nodig, grote hoeveelheden water en tussen de 13 á 17.000 kWh aan energie. Als het eenmaal is geproduceerd is het goed recyclebaar. Circa 95% van het materiaal kan worden hergebruikt. Dit proces gebruikt 95% minder energie dan het productieproces. Het voordeel van aluminium is dat het taai en licht is. Hout Hout is in de basis een duurzaam, hernieuwbaar materiaal met gunstige materiaaleigenschappen voor wat betreft sterkte, gewicht en isolatie. Het kan makkelijk worden verwerkt en geeft bij die verwerking beperkte gezondheidsrisico’s. Daarnaast is het een oneindig herwinbare grondstof die ook CO2 opslaat. Ook hout wordt vaak in een ‘composietvorm’ toegepast, zoals in plaatmateriaal, bestaande uit verschillende lagen hout die met elkaar zijn verlijmd. Verlijmd hout of hout wat is geconserveerd met bijvoorbeeld epoxy is veel lastiger te recyclen. Dit komt waarschijnlijk vaak in de verbrandingsoven terecht waarbij de opgeslagen CO2 weer vrijkomt. Hout als bouwmateriaal beleeft in de utiliteitsbouw een revival. In de jachtbouw wordt hout vooral gebruikt bij de vervaardiging van het interieur. Wel zijn er milieuvriendelijke houtveredelingstechnieken zoals behandeling met azijnzuur, waardoor het hout (Accoya) niet meer rot. Accoya wordt in de jachtbouw sporadisch toegepast. Meer informatie Wil je meer informatie of reageren op dit artikel? Stuur een mail naar Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. Het volgende deel in deze serie verschijnt in het volgende nummer van HISWA Magazine. Hierin staan de gebruiksfase en ‘end of use’ fase van een boot centraal. Bronnen: 1) Composites Waste - Demonstration of a new composites waste recycling process and of the use of the recycled materials in various industries 2013 Composietbouw: het lossen van de mal . HISWA MAGAZINE 2 2) Publicaties Wageningen University 35
36 Online Touch Home