techtalk Yin & yang in botenland De mast en de verstaging Een mast en de verstaging hebben vele krachten en weersinvloeden te verwerken. Watersporters hebben niet altijd oog voor het onderhoud dat nodig is om de tuigage veilig te houden. Als er iets afbreekt, kan de schade aanzienlijk zijn. HISWA-RECRON ontwikkelde in samenwerking met jachttuigers een standaard controlelijst tuigage. Een training hiervoor is in ontwikkeling. Tekst: Michaël Steenhoff Illustratie: Sélden De HISWA Checklist Tuigage is ingericht om op een gestructureerde wijze het staand en lopend want, en de (aluminium) mast op gebreken te controleren. Alle onderdelen komen hierbij aan bod. Uiteraard vraagt het wel een geoefend oog om goed te kunnen beoordelen wat je ziet. De checklist is ingedeeld in de onderdelen mast, giek, spiboom, staand want, lopend want, rolreefsystemen, dekbeslag en algemene indruk. De inspectie-intervallen voor de tuigage zijn afhankelijk van het type zeiljacht, het vaargebied en het gebruik. In een matrix zijn de aanbevolen intervallen opgenomen voor de inspectie van een gedemonteerde ‘liggende mast’ en een ‘staande mast’. Voor staande masten geldt dat deze jaarlijks of tweejaarlijks geïnspecteerd moeten worden, inspectie van liggende masten varieert van jaarlijks tot elke 7 jaar, afhankelijk van het gebruik. Natuurlijk wordt de leeftijd van het jacht en de tuigage en hoe de boot gebruikt wordt in de beoordeling meegenomen. Zo worden zeilgebieden onderscheiden in Oceaan, Kust of Binnenwater. Bootbezitters kunnen aangeven hoeveel zeemijlen per jaar ze varen, in de categorieën 500-1000, 1000-2000 of meer dan 2000 zeemijl per jaar. Tot slot is van belang of ze alleen recreatief varen, af en toe een wedstrijd varen of alleen maar wedstrijden varen. Al deze kenmerken hebben invloed op de slijtage van alle componenten van de gehele tuigage. Training in ontwikkeling Om op een goede wijze met de checklist te werken, ontwikkelt HISWA-RECRON een training. Pieter Kok van Rake Rigging verzorgt de training. Hij gaat in op onderwerpen als typen tuigage en combinatie met het jacht, het staand en lopend want, furling systemen, elektronica en zeilen. Waarom ook de zeilen van belang zijn legt zeilmaker Martin Baas van Hagoort Sails uit: “Het type doek dat je voor een zeil gebruikt, heeft invloed op de krachten die op de tuigage komen te staan. Je kunt je voorstellen dat laminaat zeilen die veel in de wedstrijdzeilerij gebruikt worden, Gekoppelde verstaging Continue verstaging Diamantverstaging bijna geen rek kennen. Dat betekent dat alle winddruk op de tuigage wordt overgebracht en niets van die druk door het rekken van het zeil wordt opgevangen. Een toerzeil gemaakt van Dacron kent veel meer rek en op die manier vloeit ook een deel van de krachten weg en wordt de tuigage minder belast. Bij wedstrijden wordt daarnaast natuurlijk meer gevraagd van de tuigage dan bij toerzeilen. Een toerzeiler zet bijvoorbeeld bij veel wind minder snel een spinaker dan een wedstijdzeiler die alles uit zijn boot wil halen.” Een regelmatige check op de tuigage is geen overbodige luxe. Er komen regelmatig zaken voorbij die aandacht behoeven. Complex samenstel Verder is inzicht in de verschillende manieren waarop je een boot kunt tuigen van belang. Zo is er een masttop tuigage of een 28 HISWA MAGAZINE | 02 2022
29 Online Touch Home