samenwerking Meer zien bij minder licht De kracht van de nacht Nederland is een van de meest lichtvervuilde landen ter wereld. Dat is slecht voor mens, plant en dier. Gelukkig dringt steeds meer het besef door dat het minder moet met die lichtvervuiling. Ook steeds meer recreatieondernemers ontdekken de nacht als een onderscheidend onderdeel van hun aanbod. Doe het licht uit en er gaat een nieuwe wereld voor je open. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Loes de Jong, Johan van der Wielen ‘Licht uit en sterren aan’, is het credo van Nienke Aangenendt van Natuur en Milieu Gelderland. Met de landelijke Natuur en Milieu Federaties is zij de drijvende kracht achter het jaarlijkse evenement de Nacht van de Nacht. Daarnaast stimuleert zij gemeenten en bedrijven om overbodige verlichting aan te pakken. Dat is niet alleen een verspilling van energie, het heeft ook een negatieve invloed op mens, dier en plant. Voor de mens werkt te veel licht verstorend op het bioritme. Voor vogels werkt vooral rood licht verstorend. Dit verstoort de vogeltrek. De dwergvleermuis wordt juist gestoord door het groene spectrum van het licht. Amberkleurige verlichting is een prima alternatief. Insecten hebben baat bij warm licht. Kunstlicht werkt verwarrend – uiteindelijk sterven insecten hierdoor. Door kunstlicht stoppen watervlooien met het eten van algen, wat een onnatuurlijke algengroei tot gevolg heeft. Voor recreatieondernemers biedt een écht donkere nacht een unieke kans om bijzondere activiteiten te ontwikkelen, zoals nachtexcursies en sterrenkijken in het donker. “Gasten zijn ‘Waarom moet een reclamebord om 3 uur ’s nachts nog branden?’ meer dan ooit op zoek naar rust en authentieke ervaringen”, zegt Aangenendt, die benadrukt dat meer aandacht voor donkerte een win-winverhaal is. “Je verduurzaamt niet alleen je bedrijf. Je benut ook een economische kans, biedt een bijzonder verhaal en je speelt in op de wensen van de gast.” Gericht verlichten Sfeervol nachtrestaurant Aangenendt merkt dat de strijd tegen lichtvervuiling steeds meer gehoor vindt. “De excursies van de Nacht van de Nacht zitten de laatste jaren vaak vol en het aantal activiteiten van dit jaarlijkse evenement neemt toe. In Gelderland leggen steeds meer gemeenten het verdonkeren vast in beleidsplannen. Juist die verbinding tussen gemeenten, bedrijven en natuurorganisaties is belangrijk. Zo kom je echt tot resultaat.” Resultaten die mede dankzij de hedendaagse techniek vrij eenvoudig geboekt kunnen worden, zegt André ter Velde van ingenieursbureau Clafis Ingenieus. Hij voert lichtscans uit, onder meer bij recreatiebedrijven. “Denk aan simpele dingen als een timer. Waarom moet een reclamebord om 3 uur ’s nachts nog branden? Zet ‘m uit. Let ook op gerichter verlichten. 40 procent van het licht van de straatverlichting schijnt omhoog. Met ledverlichting kun je omlaag richten. Dat geldt voor zowel je straatverlichting als je gebouwenverlichting. Lichtinstallaties kunnen op maat worden aangepast. Niet alleen in sterkte, ook qua kleur. Dat laatste is belangrijk met het oog op bepaalde diersoorten. Ook dimmen kan op maat. Na negen uur ’s avonds kun je je licht in vermogen terugdraaien naar bijvoorbeeld 70 procent.” Vorig jaar voerde Ter Velde een lichtscan uit bij Landal Esonstad, dat ligt op de grens van Nationaal Park Lauwersmeer. Ook daar 20 Recreactie | 01-2024
21 Online Touch Home