op één lijn 35 3e uitgave 2009 WESP-onderzoek “Inzicht in rollatorgebruik bij mensen met mobiliteitsproblemen” DOOR SJOERD HOBMA, HUISARTSBEGELEIDER Inleiding WESP Door de toenemende vergrijzing wordt de huisarts steeds vaker geconfronteerd met de vraag om een rollator voor te schrijven. Het percentage ouderen in de samenleving stijgt de komende jaren naar circa 20% van de totale bevolking.1 Hiervan woont het grootste deel zelfstandig thuis. Ook zorgintensieve patiënten worden zolang mogelijk thuis verpleegd en behandeld, wat leidt tot een toename van complexe medische zorg. De rollator is een hulpmiddel dat ertoe bijdraagt de autonomie van deze patiënten zo lang mogelijk te waarborgen.2 Terwijl de rollator een frequent verstrekt hulpmiddel is, zijn de onderzoeksgegevens over rollatoren summier. Vooral is er weinig bekend over verwachtingen van de patiënt betreffende het hulpmiddel, redenen om een aanvraag te doen, initiatiefneming bij aanschaf en de gevolgen van een onterechte afwijzing van de rollator. Verder bestaat weinig inzicht in de wijze waarop hulpverleners en verzekeringsinstellingen omgaan met aanvragen voor dit hulpmiddel en is niet duidelijk of de toewijzing van rollatoren effectief en doelmatig is. Tenslotte is onduidelijk wat het effect van de rollator is op de kwaliteit van leven van patiënten. Genoeg onderzoeksvragen dus, om vier WESP’en tegelijk aan te laten werken. In dit onderzoek wilden we deze punten nader bestuderen met als doel de indicering van rollatoren beter te laten verlopen en onjuiste verwachtingen en motieven bij de patiënt beter te onderkennen. De WESP-en aan het woord Floor van Alst “Onderzoek naar verwachtingen en drijfveer rollatoraanvraag bij patiënt”. Tijdens mijn studie heb ik de volgende vragen onderzocht: • Wat zijn de effecten van onterechte afwijzing op patiënten die een rollator hebben aangevraagd met betrekking tot hun psychisch welbevinden, hun fysieke toestand, het functioneren en de autonomie? • Op welke wijze en met welke drijfveer vragen patiënten een rollator aan? • Wat zijn bij aanvraag de verwachtingen van patiënten van dit hulpmiddel? • Welke overwegingen kunnen patiënten hebben om de rollator niet aan te schaffen? Ik heb diverse zorgverzekeraars gecontacteerd om aan hun percentage afwijzingen en namen van patiënten te komen. Interviews met 23 patiënten die een rollator gebruiken, hebben we kwalitatief geanalyseerd. Zorgverzekeraars gaven aan geen cijfers te hebben over patiënten die een afwijzing voor rollatoraanvraag hebben gekregen. Volgens hen werden alle aanvragen toegewezen wat erop wijst dat er waarschijnlijk te gemakkelijk tot voorschrijven van een rollator wordt overgegaan.Patiënten blijken vaak onvoldoende zicht te hebben op indicaties voor een rollator en soms nauwelijks nagedacht te hebben waarom zij een dergelijk hulpmiddel nodig hebben bij het benaderen van arts of instantie. Het is belangrijk dat zij beter weten wanneer een rollator wel en niet geïndiceerd is, zodat zij hun huisarts niet onnodig benaderen. Richtlijnen en voorlichting door de (huis)arts en zorginstanties zouden hierin een rol kunnen spelen. Dit zou eveneens kunnen helpen om de door patiënten ervaren drempels te verlagen, zoals complexiteit van de aanvraag en schaamte. Omdat in de praktijk blijkt dat wanneer het initiatief tot aanschaf van een rollator niet uit patiënt zelf komt, maar vlnr: Floor van Alst, Ingrid Tournoij, Eward Lindelauf en Michiel Lammers 1 Azivo contract 2002, bijlage, medische zorg in verzorgingstehuizen 2 K. Samuelsson; User satisfaction with mobility assistive devices: An important element in the rehabilitation process; Disability and Rehabilitation, 2008; 30 (7):551-558 17
18 Online Touch Home