38

op één lijn 38 3e uitgave 2010 Bijzondere Bekwaamheid: Ouderengeneeskunde Zilveren Draden … DOOR HENDRIK JAN VUNDERINK, REDACTIE “Een zorgentrepreneur is iemand die nu in China een rollatorfabriek aan het opzetten is.” Aldus Wim de Bie, onze inmiddels 71-jarige nationale mental coach, in reactie op één van de maatregelen waarmee het nieuwe kabinet ook de valpreventie betrekt bij het ombuigen. Ook zeer betrokken bij het wel en wee van ouderen, maar meer als zorgverlener dan als entrepreneur, is Frank Guldemond, huisarts te Ubachsberg, boven de rook van Heerlen. Als springlevende dodo (“dorpsdokter”) is hij ook werkzaam op de herstelafdeling van het plaatselijke verzorgingshuis, en daar groeide zijn al langer bestaande affiniteit met ouderen, en belangstelling voor de vaak complexe zorg die zij nodig hebben. Een logische stap dus, dat hij zich inschreef voor de NHGopleiding tot Kaderhuisarts Ouderengeneeskunde, die hij in 2009 afrondde met zijn inschrijving in het CHBB­register. In heel Nederland zijn op dit moment 35 huisartsen als zodanig geregistreerd, waarvan 2 in Limburg en 5 in Noord­Brabant. Weinig nog maar, want de dubbele vergrijzing, de toenemende multimorbiditeit bij ouderen, de stijgende zorgzwaarte van bewoners van verzorgingshuizen en zelfstandig wonenden, de verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste lijn, alsmede de afname van het aantal verpleeghuisbedden, maken de huisartsgeneeskundige zorg aan ouderen ingewikkeld en tijdrovend. Dit geldt niet alleen voor bewoners van verzorgingshuizen, maar ook voor de groeiende groep zelfstandig wonende ouderen. Ouderen vormen zodoende een belangrijke groep binnen de huisartsgeneeskunde, zowel in kwalitatieve als in kwantitatieve zin. De huisarts krijgt de komende jaren in toenemende mate ouderen met complexe zorgvragen onder zijn hoede, waarvoor monodisciplinaire zorg en enkelvoudige, ziektespecifieke richtlijnen niet voldoen. Om op een goede manier geneeskundige zorg aan ouderen te kunnen blijven leveren is het noodzakelijk dat huisartsen twee essentiële zaken leren toepassen. In de eerste plaats het voeren van een gestructureerd en proactief beleid, uitgaande van een functionele benadering van de oudere en in samenwerking met andere hulpverleners. Verder het voeren van regie in het versnipperde veld van hulpverlening rond de oudere en diens naasten, zodat de zorg op elkaar afgestemd wordt (doelen en werkwijze). Als medisch generalist is de huisarts de beste kandidaat om sturing te geven aan het zorgproces. En dat bewijst hij/zij al sinds jaar en dag: verreweg de meeste ouderen 38 in Nederland krijgen hun zorg van de huisarts. Alleen is een dergelijke proactieve, preventieve handelwijze in de eerste lijn nog geen gemeengoed, en vaak ook een berg om tegenop te zien. En daar komen de kaderhuisartsen Ouderengeneeskunde de helpende hand bieden. Zij stimuleren huisartsen in Nederland deze gewenste en noodzakelijke omslag te maken, en zijn beschikbaar voor consultatie en scholing aan collega’s, POH­ers, verpleegkundigen, praktijkassistentes en verzorgenden. Tevens staat ouderenzorg op de politieke agenda en willen veel regio’s hun aanbod verbeteren. Daartoe komen uit verschillende geledingen verzoeken om in contact te komen met huisartsen met specifieke kennis en vaardigheden op het gebied van de ouderengeneeskunde. De kaderhuisarts Ouderengeneeskunde is ook hiervoor de aangewezen persoon. Frank Guldemond zet zijn bijzondere bekwaamheid sinds zijn registratie voornamelijk op twee gebieden in. Vanuit zijn jarenlange ervaring als huisartsopleider natuurlijk op onderwijsgebied: een doorwrochte presentatie, samen met hoogleraar huisartsgeneeskunde Pim Assendelft, over Preventieve Huisartsenzorg voor Ouderen op het NHGcongres vorig jaar, en een reeks van vijf nascholingen voor huisartsopleiders van de Maastricht University met als thema “Handvatten voor Ouderengeneeskunde”. Verder heeft hij als kwaliteitsproject tijdens zijn opleiding “SeniorCheck” ontwikkeld, een instrument om de gezondheid van ouderen in kaart te brengen, gedigitaliseerd natuurlijk. Met SeniorCheck kunnen huisartsen (of hun POH­ers) de gezondheid van ouderen gestructureerd meten in het kader van programmatische preventie, en kunnen data verzameld worden om het zo noodzakelijke wetenschappelijke onderzoek te doen. Resultaat is een functionele probleemlijst die leidt tot een integraal zorgbehandelplan, op maat voor de patiënt. Op de website www.seniorcheck.nl kunt u een gedetailleer der overzicht krijgen van zijn plannen voor de ontwikkeling van dit meetinstrument, dat mijns inziens een welkom handvat kan bieden bij het aanpakken van een grote en groeiende uitdaging voor de eerste lijn in de komende 15 jaar. Voelt u zich nog jong genoeg om, ondanks misschien al een paar zilveren draden tussen het goud, u diepgaander met de huisartsenzorg voor ouderen bezig te gaan houden: www.chbb.artsennet.nl

39 Online Touch Home