op één lijn 41 3e uitgave 2011 Framingham aan de Maas Integraal cardiovasculair risicomanagement geschoeid DOOR ROELF NORG, SENIOR ONDERZOEKER EN HUISARTS IN HAELEN Iedere huisarts en praktijkondersteuner gebruikt hem: de cardiovasculaire-risicotabel. Gebaseerd op een vijftal parameters wordt een inschatting gemaakt van het risico om binnen tien jaar te overlijden aan een hart- of vaatziekte. Met de bekende stoplichtkleuren rood, oranje en groen kan aan de patiënt worden uitgelegd of behandeling van zijn risicofactoren gewenst is. De getallen tonen de patiënt wat het hem/haar oplevert. Met andere woorden: Waar doe ik het voor? De concept-nieuwe richtlijn cardiovasculair risicomanagement (CVRM)1 geeft een aantal nieuwe impulsen aan het gebruik van de risicotabel. De meest in het oog lopende wijzigingen zijn: a. niet alleen het risico op sterfte, maar het risico op ziekte èn sterfte staat in de tabel. b. de tabel wordt ook gebruikt bij mensen met diabetes mellitus type 2. c. de tabel wordt ook gebruikt bij mensen met reumatoïde artritis. d. hij geldt ook voor 70-jarigen. Net als in de huidige richtlijn, dient te worden begonnen met het opstellen van een compleet risicoprofiel (STAP 1). Dat bestaat uit drie onderdelen: vaststellen, vragen en meten. Het complete risicoprofiel bestaat uit 12 items (zie tabel 1): vaststellen leeftijd geslacht familie vragen voeding alcohogebruik lichaamsbeweging roken meten bloeddruk gewicht (BMI) glucose cholesterol nierfunctie Tabel 1, elementen van het risicoprofiel. Vervolgens wordt het cardiovasculair risico berekend (STAP 2). Voor deze berekening wordt de risicotabel (of een vergelijkbare risicocalculator) gebruikt. Het vervelende voor mij als huisarts is dat we geacht worden alle 12 items van het risicoprofiel te inventariseren, terwijl we bij de berekening slechts vijf gebruiken. Bovendien zijn twee van die vijf parameters niet veranderbaar: leeftijd en geslacht. Uiteindelijk houd ik dus 22 maar drie parameters over waarop ik direct kan sturen. Een pluspunt van de nieuwe richtlijn is dat deze het gebruik bij diabeten en mensen met reumatoïde artritis mogelijk maakt. We weten dat deze ziekten het risico sterk verhogen. De richtlijn zegt dat we voor hen 15 jaar bij de leeftijd moeten optellen en de dan gevonden leeftijd kunnen invullen in de risicotabel. Met andere woorden: Gebruik voor de berekening van het cardiovasculaire risico van een 50-jarige diabeet het vakje van een vergelijkbare 65-jarige niet-diabeet. Als huisarts zeg ik dan tegen mijn (jongere) patiënt: 'als je 50 wordt, gaat je vaatbed met pensioen' (uitgaande van de huidige pensioenleeftijd). Dat is een duidelijke verbetering. Maar toch doet het me nog gemankeerd aan. Want wat zeg ik tegen mijn 40-jarige niet-rokende vrouwelijke diabete met een cholesterol/ HDL-ratio van 8, een bloeddruk van 165/90, microalbuminurie en een BMI van 34, die me er fijntjes op wijst dat ik de komende vijf jaar niet moet zeuren omdat ze volgens mijn huidige risicotabel nog in het groene gebied zit? Dat moet, en dat kan beter. De stappen die we in de loop van de tijd gezet hebben, zijn al sterke verbeteringen. We kijken al lang niet meer naar alléén hypercholesterolaemie en alléén hypertensie, maar brengen de verschillende risico factoren samen in het cardiovasculair risicomanagement. Maar het kan beter: het kan i-ntegraler en i-ntelligenter. Geen CVRM, maar iCVRM, met meeneming van andere, relevante risicofactoren. Niet alleen in de aanpak, ook in de uitleg. Dat wordt gemakkelijker als we dat kunnen laten zien in een iCVRMrisicotabel. MUMC en RHZ werken aan de totstandkoming van het grootste diabetesonderzoek in zijn soort ter wereld. Het cohort moet gaan bestaan uit 10.000 mensen uit Maastricht en Heuvelland. Dat is het dubbele van de cohorten in Framingham, waarop de risicotabellen zoals die welke we nu gebruiken, zijn gebaseerd. Een duidelijke ambitie, een duidelijk doel. De Maastricht Studie zal zich nestelen in de Heuvellandse samenleving. Een unieke manier voor RHZ en MUMC om de diabetes ketenzorg internationaal op de kaart te zetten. Op naar Framingham aan de Maas! 1 zie www.cbo.nl
23 Online Touch Home