op één lijn 44 3e uitgave 2012 Verantwoordelijkheidsverdeling in de opleiding45 AIOS Zelfstandig bevoegd patiëntenzorg te leveren. Verantwoordelijk eigen medisch handelen mits voldoende bekwaam4. Dit beoordeelt AIOS zelf. Bij onvoldoende bekwaamheid of bij twijfel dient opleider dit direct te vernemen. Gebeurt dit niet, dan is AIOS (mede)verantwoordelijk. Bij onvoldoende bekwaamheid noodzaak tot directe supervisie gedurende de hele handeling. Verantwoordelijk naar de opleiding toe om kennis en vaardigheden, en daarmee bekwaamheid te vergroten. Dit gebeurt met het individueel opleidingsprogramma en wordt bijgehouden in het ontwikkelingsdossier5. Hiermee kan opleider nagaan in welke fase van zelfstandigheid, vaardigheid en bekwaamheid AIOS zich bevindt. Opleider Obv behandelingsovereenkomst verantwoordelijk voor patiënt. Eindverantwoordelijk voor geleverde zorg door AIOS. Opleider moet altijd voor AIOS bereikbaar en beschikbaar zijn voor consultatie, overleg of desgevraagd de situatie ter plekke kan beoordelen, of heeft gezorgd voor adequate vervanging. Opleider in tuchtrechtelijke zin niet verantwoordelijk voor individuele fout van AIOS in patiëntenzorg mits aan volgende voorwaarden is voldaan door de opleider: • Moet overtuigd zijn dat AIOS bekwaam is voor aan AIOS gedelegeerde zorg. • Moet achteraf beoordelen of zorg adequaat was • Moet zich vergewissen of AIOS in staat is om goed in te schatten wanneer AIOS opleider moet consulteren. Ziekenhuisstages Bij ziekenhuisstages heeft AIOS verschillende opleiders en superviserende artsen. De Modelinstructie arts al dan niet in opleiding tot (medisch) specialist6 geeft invulling aan verplichting van ziekenhuisorganisatie, conform de Kwaliteitswet Zorginstellingen, te zorgen voor verantwoorde zorgverlening en bijbehorende randvoorwaarden. In de instructie staan aanvullende bepalingen waaraan AIOS moet voldoen en verplichtingen van zorginstelling, opleider en superviserende artsen, Zo dient AIOS te ontvangen: • Taak-functie omschrijving • Verwijzing naar protocollen en richtlijnen7 van betreffend specialisme • Verwijzing naar in het ziekenhuis geldende regelingen waaraan AIOS zich moet conformeren • Overzicht verplichte gezamenlijke besprekingen met medisch specialisten bij zorgverlening betrokken. Er dient overleg te zijn met behandelend specialist wie welke informatie aan patiënt verteld. De AIOS dient onverwijld superviserende arts op de hoogte te stellen bij iedere gebeurtenis die tot schadelijk gevolg voor patiënt heeft geleid (MIP, FONA, FOBO melding8). Ook overleden patiënten worden gemeld aan superviserende arts.9 4 Art. 35, 36, 38 Wet BIG, voorbehouden handelingen, bevoegd mits bekwaam 5 Kader besluit CHVG ( college voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuiskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten) ( kader besluit CCMS voor ander specialismen) 6 Modelinstructie arts al dan niet in opleiding tot (medisch) specialist werkzaam in ziekenhuizen, Utrecht september 2006 7 Het Tuchtrecht acht het aanwezig zijn van protocollen en richtlijnen voor AIOS belangrijk; RTG Eindhoven 02-11-10, het niet aanwezig zijn van een protocol was disculperende voor de AIOS) 8 MIP: meldingscommissie Incidenten in de zorg, FONA: Fouten, Ongevallen en Near Accidents, FOBO: Fouten Ongevallen en Bijna ongevallen 9 Zie verder de Modelinstructie Aanvullende verantwoordelijkheden opleiders in Modelinstructie10 oa: • Periodiek overleg welke handelingen AIOS zelfstandig kan uitvoeren obv stadium opleiding • Concrete bekwaamheid en opleidingseisen van CHVG. • Opleider of supervisor zorgt voor noodzakelijke begeleiding, dan wel voert opdracht zelf uit als opdracht de bekwaamheid AIOS te boven gaat • Opleider of supervisor altijd beschikbaar voor overleg en aanwezigheid in ziekenhuis als AIOS daar expliciet om verzoekt. • Opleider of supervisor zorgt voor kennis van de toestand door AIOS behandelde patiënten. • Altijd voor AIOS bereikbaar en beschikbaar voor consultatie, overleg of desgevraagd de situatie ter plekke kan beoordelen, of heeft gezorgd voor adequate vervanging. Bij onvoldoende bekwaamheid moet er sprake zijn van directe supervisie gedurende de hele handeling. Huisartsenpost Bij het werken op de huisartsenpost is er de Leidraad11 met diverse adviezen en de checklist zelfstandig dienstdoen. Aanvullende richtlijnen uit Leidraad tbv huisartsenpost: oa dat opleider zich vergewist dat kwaliteit van de organisatie op huisartsenpost zo is dat AIOS in staat kan worden geacht adequate patiëntenzorg te leveren. Conclusie Om het opleidingsproces goed te laten verlopen, gaat het dus uiteindelijk om bevoegdheid en bekwaamheidinschatting, een heldere taak- en verantwoordelijkheidsverdeling en een duidelijke communicatie bij zowel de AIOS als de opleider. 10 Zie voor volledigheid de Modelinstructie 11 AIOS op de huisartsenpost, leidraad voor het leren dienstdoen, herzien versie, oktober 2011 27
28 Online Touch Home