op één lijn 51 1 e uitgave 2015 Zo ook nu. De gedragswetenschapper was zo enthousiast dat ze meteen besloot om het element toetsing in te brengen: de Evaluatie, Trainings- en Toetsingsdagen; de ETT-dagen! Op donderdagochtend keken de aios vol verwachting uit naar hun training. Mogelijk waren hun gedachten zelfs al bij het avondprogramma, een bezoek aan het Auw Wieverbal in Valkenburg. Maar mochten die gedachten er al zijn, bij de opening haalde de gedragswetenschapper de groep rauw bij de les. Ze vertelde dat er cognitieve gedragstherapie op het programma stond, maar dat ze met iets anders wilde beginnen. Het APC-onderwijs heeft het afgelopen jaar veel aandacht gekregen op de wekelijkse terugkomdagen. Ze vond het daarom terecht om nu te toetsen wat er allemaal van was blijven hangen. Daarvoor had ze een toets samengesteld met twintig open vragen. Voor elk antwoord kon de aios maximaal vijf punten scoren. Bij minimaal 70 punten werd de toets als voldoende beoordeeld. Het resultaat zou worden meegenomen op het overdrachtsformulier naar Jaar 3, zodat de opleider in dat jaar goed inzicht zou krijgen in kennis en kunde van de aios over APC. Terwijl de HAB papier en pennen uitdeelde, keken de aios totaal verbluft toe. Hier en daar een glimlach van ongeloof, maar over het algemeen strakke gezichten. Enkele opmerkingen: • ‘Dit is toch niet te geloven, APC schriftelijk toetsen!’ • ‘Het is altijd hetzelfde bij de opleiding, nooit wordt iets op tijd aangekondigd!’ • ‘Zie je wel, de ene begeleider weet niet wat de ander doet!’ • ‘Weten ze nog steeds niet of we het goed doen?’ De gedragswetenschapper verzocht om stilte en zei met een grote glimlach: ‘Laat ik jullie eerst nog een formulier geven en het daar eens over hebben’. Ze deelde het zogeheten GGGG formulier uit en verzocht aan de aios het volgende te noteren: Onder Gebeurtenis: Wat gebeurt er nu? Wat is de situatie? Geef een objectieve schets van de situatie. Onder Gedachten: Wat gaat er op dit moment allemaal door mijn hoofd? Hoe geloofwaardig zijn mijn gedachten op dit moment (0-10)? Onder Gevoel: Wat voel ik op dit moment? Hoe heftig is mijn gevoel (0-10)? Onder Gedrag: Wat is mijn reactie op deze situatie? De laatste G was duidelijk zichtbaar geweest bij de aios. Naast degenen die eerder opmerkingen maakten, waren er ook AIOS die plotseling heel stil werden, zenuwachtig naar de grond keken, bleek wegtrokken of nerveus begonnen te giechelen. Bij een ieder was de opluchting groot toen bleek dat ze geen toets vragen hoefden in te vullen, maar hun eigen gedachten en gevoelens van dat moment. Ze hadden er zelf om gevraagd: een training over cognitieve gedragstherapie. Waarom een training over dit onderwerp? De aios wilden handvatten om patiënten met SOLK en psychische problematiek te kunnen benaderen. Daarnaast omdat ze nieuwsgierig waren of ze er zelf ook wat aan zouden kunnen hebben. Want als er één ding irritant was geweest het afgelopen jaar, dan was dat wel dat doorgevraag van die gedragswetenschapper bij het uitwisselen van ervaringen naar hun gedachten en gevoelens. Als huisarts doe je toch gewoon wat je hebt geleerd? En als de patiënt dat vervolgens ook gewoon doet, dan is er toch geen probleem? Vervelend is het wanneer situaties niet zo zijn als in de leerboeken beschreven staat. Nog vervelender zijn lastige patiënten, die zich niet gedragen zoals je zou willen. En dan nog al die zaken aan je eigen hoofd. Huisje, boompje, beestje misschien? Je blijft nieuwe kanten aan jezelf ontdekken, zowel sterktes als zwaktes. Wat zou het fijn zijn als je die vervelende situaties, patiënten, dagelijkse zorgen en jezelf gewoon kon veranderen. Want als die moeilijke situaties in de praktijk, die lastige patiënt, die stugge opleider, mijn zeurende vriendin en de kapotte dakgoot er niet waren, dan waren er geen problemen. In plaats van te klagen over al die moeilijkheden, is het leuk om te onderzoeken of de manier waarop wij aankijken tegen situaties, anderen en onszelf iets kan veranderen. Onze gedachten beïnvloeden immers ons gevoel en gedrag. Gevoel en gedrag zijn wel te veranderen wanneer we een situatie, de ander of onszelf met een andere bril kunnen aanschouwen. Het gaat hierbij niet om een positieve blik, maar om een reële en functionele kijk op zaken. Hierdoor kunnen we gezond weer verder, met die lastige situatie, met de patiënt en met onszelf. Geldt dat ook voor die vervelende, onverwachte APCtoets? Het was opvallend dat niemand enthousiast op de toets opdracht reageerde. Want het was een hele mooie kans om te laten zien wat de aios het afgelopen jaar had geleerd. Echter, de toets maakte hen boos en bang. De negatieve consequenties die de toets zou kunnen hebben, werd erg overschat en hun eigen kwaliteiten en vaardigheden wellicht onderschat. Het werd duidelijk dat niet voorbereid zijn, voor veel spanning zorgt. Gelukkig voor de aios was dit een bijzondere uitzondering waarbij de situatie met een ‘toverstaf’ kon verdwijnen. De gedragswetenschapper veranderde van ‘boze heks’ in een ‘toverfee’ en kon de APC-toets dit keer laten verdwijnen. Helaas biedt dit geen garanties voor de toekomst. 28
29 Online Touch Home