op één lijn 75 1 e uitgave 2024 Weten is eten Pindakaas van Petje Pitamientje, of poeiertjes van Arie Boomsma DOOR HENDRIK JAN VUNDERINK, REDACTIELID Mijn eerste voedingssupplement kreeg ik op tweejarige leeftijd toegediend. Dit gebeurde ondanks hevig tegenstribbelen: mijn neus werd gewoon dichtgeknepen, waarop mijn moeder de eetlepel levertraan fluks in mijn reflectoir opengevallen mond goot. Toch was dit extraatje geheel volgens de nu nog heersende richtlijn aangaande voedingssupplementen. Dat is: extra vitamine D bij alle kinderen tot de leeftijd van 4 jaar. Die levertraan zit stampvol vitamine D en bevat daarnaast ook nog vitamine A, jodium, fosfor en is ook nog eens één van de producten met het hoogste gehalte aan omega 3-vetzuren. Gelukkig stopte de voedingsindustrie het spul al tijdens mijn peutertijd in smakeloze capsuletjes en dat scheelde een hoop huiselijk geweld. Niet lang na de uitvinding van de capsuletjes deed via de STER-reclame de pindakaas zijn intrede als vitaminebron voor het opgroeiende kind. ‘Gewoon lekker’, aldus Petje Pitamientje. Inmiddels 4 jaar geworden ruilde ik ook de capsuletjes graag in voor dit smakelijk broodbeleg. Het lijkt tegenwoordig uit de hand gelopen te zijn met die voedingssupplementen. Supermarkten staan vol met eiwit verrijkte producten en drogisterijschappen puilen uit van de multivitaminen. Onlangs zag ik in één van de vele vaderlandse praatprogramma’s een venijnige discussie tussen presentator Renze Klamer en gast Arie Boomsma. De laatste verdedigde de inname van die extraatjes rigoureus. Naast zijn inhoudelijk wat dubieuze argumenten (inclusief zijn eigen sixpack) speelt wellicht ook mee, dat hij zelf online het spul verkoopt. Ook op social media woedt een agressieve campagne voor voedingssupplementen. Diverse pillendraaiers met exotische namen bieden allemaal hulp bij vage klachten als futloosheid, stress, slecht slapen en humeurigheid. Ook overgangsklachten en verminderd libido zitten vaak in het pakket. Veel bedrijven bieden tegenwoordig ook een online test aan (gratis, hoe sympathiek!). Je vult een aantal vragen in en na een paar minuten krijg je advies voor heel dure pillen. Vitakruid is de koning van de online reclame. En daar treffen we ook weer voornoemde Arie Boomsma die in prachtige filmpjes heel enthousiast doet over hun supplementen. Voor een geloofwaardiger antwoord op de vraag naar zin en onzin van voedingssupplementen kun je gelukkig terecht bij ons onvolprezen Voedingscentrum en bij voedingswetenschappers zoals Martijn Katan en Renger Witkamp van de Wageningse universiteit. 28 En die zijn heel duidelijk: vitamines, mineralen en sporenelementen zijn microvoedingsstoffen die onmisbaar zijn voor de groei, het onderhoud en een goede werking van het lichaam. Door gezond en gevarieerd te eten krijgen veel mensen al voldoende voedingsstoffen binnen. Een supplement levert dan geen extra gezondheidswinst op. Supplementen slikken kan in sommige gevallen zelfs schadelijk zijn. Ook als je de normale doseringen hanteert, levert het slikken van extra vitamines niks meer op dan een dure plas: de nieren scheiden de meeste extraatjes weer rap uit. Voor sommige categorieën wordt natuurlijk wel geadviseerd om vitamines bij te slikken. Dit geldt voor jonge kinderen (vitamine D), ouderen (vitamine D), mensen met een donkere huid (vitamine D) zwangere vrouwen (vitamine D en foliumzuur) en veganisten (vitamine B12). Ook de meeste sporters zijn niet gebaat bij extra voedingssupplementen zoals vitamines, mineralen of sportsupplementen zoals creatine. Speciale sportvoedingsproducten zoals eiwitshakes zijn meestal niet nodig. Verder kan het gebruik van bepaalde vitamines en preen post workout supplementen ronduit schadelijk zijn, zoals zenuwschade bij overdosis vitamine B6. Kortom: Goede voeding is de basis! Een multi vitaminepil kan een gezond eetpatroon nooit evenaren. Een gevarieerde voeding volgens de ‘Schijf van Vijf’ bevat veel meer nuttige stoffen dan je uit een pil of welk ander supplement dan ook kan halen. En dus zetten we maar eens wat gezonds op tafel. Voor gezond en lekker eten kom je al snel aan de Middellandse Zee terecht: het wordt een Siciliaanse fritedda, een overheerlijke stoof met tuinbonen en artisjokken, afgemaakt met een frisse kruidenolie. En wie wat extra vitamine B12 wil hebben: doe er wat gebakken spekjes of blokjes gerookte prosciutto doorheen. Of serveer er een stukje gebakken zalm of gegrilde tonijn bij. Een gepocheerd ei erover doet het ook heel goed. Helaas kan zelfs gezonde voeding averechtse effecten hebben: vergewis je er voor de eerste hap van, dat je geen G6PDdeficiëntie hebt, want dan zadelen die tuinbonen je met de akelige gevolgen van hun favisme op. Gelukkig zeldzaam, dus ik zeg toch: Buon Appetito a Tutti!
29 Online Touch Home