De digitale lessen van de toeslagenaffaire In de toeslagen affaire speelt de ICT een belangrijke rol. Het zwakke toeslagen systeem zette de Belastingdienst vanaf de start op achterstand en drukte een stempel op het verder functioneren. De roep om een harde fraudeaanpak leidde tot een foute applicatie die een digitale drijfjacht faciliteerde. Van zwakke ICT I n 2006 maakt de wirwar van oude regelingen plaats voor een nieuw toeslagenstelsel voor zorg, huur en kinderopvang. De Belastingdienst krijgt de uitvoering toegeschoven. Ook het UVW en DUO waren in beeld, maar toch ging de klus naar de Belastingdienst als meest ervaren partij in het automatiseren van grootschalige processen. Achter de schermen is de fiscus er echter allesbehalve klaar voor om binnen enkele weken zes miljoen aanvragen te verwerken. Maar dat komt in 2008 pas aan het licht in een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De bouw van het toeslagensysteem moest ook nog eens met twee andere grote ICT-projecten concurreren, die de schaarse capaciteit aan gekwalificeerde ontwerpers en programmeurs opslokken. Aan het systeem is dan al zo’n 78 miljoen euro uitgegeven (tweemaal meer dan begroot). In zijn eind vorig jaar verschenen rapport bevestigt de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) de bevindingen van de Rekenkamer. “Er was op dat moment geen systeem dat deze administratie uit kon voeren”, licht commissievoorzitter Chris van Dam toe. “Zoals zo vaak heeft de politiek doorgedouwd. Er was haast nodig bij de zorgtoeslag, die samenhing met de invoering van het nieuwe zorgstelsel. Men wilde dingen sneller realiseren dan feitelijk kon.” Tot in 2011 werkt de Dienst Toeslagen met een zwak verstrekkingensysteem. De dienst is alleen in staat om aanvragen achteraf te controleren. De prioriteit ligt bij het uitkeren van voorschotten en niet bij de rechtmatigheid ervan. Ook is het systeem onvoldoende stabiel en kan het de enorme aantallen Men wilde dingen sneller realiseren dan feitelijk kon Door Pieter van den Brand Beeld Barry Hage 12
13 Online Touch Home