tot digitale drijfjacht mutaties (verhuizing, geboorte en overlijden) niet aan, wat leidt tot onjuiste of te late voorschotten. Maandelijks gaat het om honderdduizenden betalingen. De veelvoud aan incorrecte betalingen heeft een grote invorderings opgave tot gevolg. Als het systeem in 2011 wordt vervangen staan er voor het viertal toeslagen samen in totaal zo’n 2,1 miljoen vorderingen open met een opgeteld bedrag van 1,3 miljard euro, blijkt in een onderzoek van wederom de Algemene Rekenkamer, dat februari vorig jaar de lessen van vijftien jaar toeslagenverstrekking op een rij zette. De wet geving is ingewikkeld en fraude gevoelig en de ICT schoot hopeloos tekort, aldus de Rekenkamer. Kneiterharde aanpak In 2013 komt de ‘Bulgarenfraude’ breeduit in de media. Georganiseerde bendes in Bulgarije ronselden landgenoten om in Nederland via nepadressen op grote schaal zorg- en huurtoeslag aan te vragen (met terugwerkende kracht: het ging om duizenden euro’s per persoon). De fiscus betaalde meteen uit, omdat de controle pas achteraf plaatsvond. Toenmalig staatssecretaris Frans Weekers (Financiën) is not amused en eist meteen dat de fiscus fraude harder aanpakt. “Er speelde toen nog meer”, vult Van Dam aan. “Ons land zat in die periode in een forse economische crisis. Kamerbreed werd gekeken waar extra geld te halen was. De constatering dat mensen ondanks de crisis toch de kluit aan het belazeren waren, wat ook bij de WW en de Bijstand speelde, leidde tot veel antifraudemaatregelen, zoals de strenge Fraudewet SZW. Het resultaat was een kneiterharde aanpak.” In 2013 komt daar een effectief hulpmiddel bij: de Fraude Signalering Voorziening (FSV). De applicatie was al sinds 2009 bij de Belastingdienst in gebruik (voorheen onder de naam Dagboek PIT), maar wordt geherprogrammeerd tot het wapen van het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF), dat achter malafide gastouderbureaus en kinderopvangverblijven aan moest. Na de Bulgarenfraude speelt dan ook een aantal grote fraudezaken met de kinderopvangtoeslag. Het FSV-systeem werkt volgens het risico-classificatiemodel, een zelflerend model dat ‘leert’ op basis van voorbeelden van juiste en onjuiste aanvragen. Ook was er een selectieregel ingebouwd die aanvragen voor controle selecteerde als werd voldaan aan een aantal criteria. Een daarvan was het hebben van een tweede nationaliteit. De fiscus heeft later erkend dat ruim 11 duizend mensen met een dubbele nationaliteit aan een extra controle zijn onderworNummer 38, april 2021 13
14 Online Touch Home