IT was natuurlijk een krachtige naam voor een ICT-bijtertje. Als een pitbull die nooit loslaat. Heel wat anders dan het stijf klinkende ‘Adviescollege ICT-toetsing’. “De naam BIT stond goed in de markt”, geeft voorzitter Hans Verkruijsse van het nieuwe adviesorgaan toe. “Maar ja, we zijn nu geen ‘bureau’ meer, maar een toetsingsautoriteit. Na lang nadenken is de nieuwe naam eruit gerold. Maar de BIT-toets blijft zo heten. Het zweperige houden we er dus beslist in.” Bureau ICT-Toetsing (BIT) kreeg in 2015 gestalte als reactie op de onderzoekscommissie onder leiding van toenmalig VVDKamerlid Ton Elias. Die oordeelde keihard over de grote ICTprojecten van de Rijksoverheid. ICT-flops kosten de schatkist jaarlijks 1 tot 5 miljard euro. Een extra vinger aan de pols was nodig. BIT ontpopte zich als een luis in de pels met een reeks kritische rapporten over lopende ICT-projecten, zoals het Operationeel Politie Platform voor het delen van politiegegevens, het gesjeesde ICT-systeem van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). “De gedachte toen was dat het lerend vermogen bij de Rijksoverheid na vijf jaar wel op niveau zou zijn, maar het proces is nog lang niet klaar”, geeft Verkruijsse als verklaring voor de ‘doorstart’. “Bij de oprichting van BIT gaf ik meteen aan dat ik niet geloofde in het tijdelijke karakter ervan. Die verwachting is uitgekomen. Je bent nooit honderd procent up-to-date op ICT. Ook aan standaardisering moet nog veel gebeuren. De B departementen ontwikkelen en gebruiken uiteenlopende stukken software. Het streven van het Rijk is nog altijd meer eenheid, efficiency en effectiviteit in ICT. Dat bereik je alleen door met goede standaarden te werken.” DSO De grote gemene deler in de uitgevoerde BIT-toetsen, aldus Verkruijsse, is dat de Rijksoverheid ICT-projecten te groot en te complex aanvliegt. “Alle problemen moeten in één keer worden opgelost.” Illustratief is het Digitaal Stelsel Omgevingswet. In 2017 lag er een BIT-rapport met de heldere boodschap dat de omgevings-ICT te ingewikkeld was en tot problemen zou leiden. Het advies was om het DSO in kleinere stukken op te knippen. Drie jaar later blijkt er nauwelijks iets veranderd, en gans politiek Den Haag valt over de DSO-misère heen. Reden voor Verkruijsse en zijn team om eind vorig jaar wederom een kritisch rapport naar verantwoordelijk minister Ollongren te sturen. “Het blijkt geen haalbare kaart het DSO minder complex te maken. Alle regelgeving moet per se in één nieuw omvangrijk systeem komen.” Dat is helemaal niet nodig, zo zegt Verkruijsse als voorzitter van XBRL Nederland te hebben geleerd. “De omgevingsregelgeving is zo uitgebreid dat je die prima in aparte dedicated systemen kunt stoppen om die vervolgens met XBRL te verbinden. We zullen het DSO blijven volgen. Als er geen nieuwe aanvraag voor een BIT-toets komt, houd ik het Nummer 38, april 2021 53
54 Online Touch Home