Wet inzake digitale markten - Digital Markets ACT (DMA) De DMA is een aanvulling op mededingingswetgeving en introduceert regels voor grote online platformen, ‘poortwachters’, om te voorkomen dat zij hun machtspositie misbruiken om andere bedrijven en consumenten oneerlijke voorwaarden op te leggen. Dit moet concurrentie, innovatie en lagere tarieven bevorderen. Poortwachters zijn bedrijven die in minimaal drie lidstaten aan minimaal 45 miljoen gebruikers diensten aanbieden zoals sociale netwerken, online advertentiediensten, zoekmachines, virtuele assistenten en connected TV. Als tweede voorwaarde noemt het wetsvoorstel een minimale jaaromzet van 6 miljard euro en een marktwaarde van 60 miljard euro. Naast de grote vijf – Apple, Amazon, Facebook, Google en Microsoft – vallen daarmee ook bedrijven als Uber en Booking binnen het bereik van de DMA. De DMA voorziet in een aantal verplichtingen die bij een ruime interpretatie de bijl zetten in de verdienmodellen van bovengenoemde bedrijven. Dan zou bijvoorbeeld Apple op gelijke voorwaarden ook andere appstores toe moeten laten, mag Meta geen data meer combineren van WhatsApp en Facebook, en idem voor Google dat geen profielen meer mag maken door het combineren van data van gebruikers van bijvoorbeeld YouTube, de EP-leden enthousiast, maar bij de onderhandelingen bleek een meerderheid tegen. Op de rechterflank - christendemocraten en liberalen - heerst het narratief dat te veel regels ook onze eigen start- up’s, de toekomstige Europese Facebook en Google, belemmeren om innovatief te zijn. Maar innovatie in hoe een democratie te ontwrichten of mensen te manipuleren, daar zitten we toch niet op te wachten?” De impact van social media is nauwelijks te overschatten: niet de minste onderzoekers beweren dat zonder social media Trump nooit president zou zijn geworden en het Verenigd Koninkrijk nog steeds deel zou uitmaken van de EU. Van Sparrentak: “… en zonder social media ook geen bestorming van het Capitool, zeker. Maar dat betekent niet dat je mensen moet verbieden om complottheorieën te publiceren. Iedereen moet kunnen schrijven wat hij wil. Vroeger stond er ook weleens iemand op de markt met een bord ‘The end is near!’ Het probleem is de supersnelle en wijdverbreide Nummer 42, april 2022 Gmail en de zoekmachine. Booking mag niet meer van hoteliers eisen dat zij hun logementen elders voor lagere prijzen aanbieden en – overall – moeten gebruikers voorgeïnstalleerde software kunnen verwijderen, data en gegevens mee kunnen nemen naar de concurrenten en mogen poortwachters eigen diensten en producten niet langer voortrekken. Het Europees parlement wil bovendien interoperabiliteit, zodat het bijvoorbeeld mogelijk moet worden om berichten uit te wisselen tussen WhatsApp en Signal. De handhaving ligt niet bij de lidstaten maar bij ‘Brussel’. De boetes tot slot zijn niet mals. In het wetsvoorstel gaat het om maximaal 10 procent van de wereldwijde jaaromzet – in geval van bijvoorbeeld Apple gaat het dan al gauw om 30 miljard euro. Het Europees Parlement wil die bovengrens verhogen naar maximaal 20 procent! Zowel de Raad voor Concurrentievermogen (de ministers van EZ van de lidstaten) als het Europees Parlement hebben hun aanpassingsvoorstellen ingediend en met de Europese Commissie onderhandelen zij nu over de definitieve wettekst. Deze wordt in ieder geval nog tijdens het Franse voorzitterschap verwacht. De wet zou dan in de hele EU naar verwachting in 2023 van kracht kunnen zijn. verspreiding en de algoritmes die de mensen in de extreme hoek trekken. De impact is enorm. We moeten onze democratie beschermen en daar zijn regels voor nodig.” Daar gaat Rajkowski in mee: “Alle partijen zijn het er over eens dat socialemediaplatformen hun verantwoordelijkheden moeten nemen. Tijdens een hoorzitting in de commissie Digitale Zaken zei de vertegenwoordiger van Facebook: ‘Als het je niet aanstaat op Facebook, ga je toch weg?’ Maar zo werkt dat natuurlijk niet! Zij willen de digitale publieke ruimte worden: prima! Maar dan onder strikte regels. Big Tech heeft laten zien dat zelfregulering niet werkt; daarom we hebben de DSA en de DMA nodig!” Maar laat Big Tech zich nog reguleren? Apple is meer dan 3000 miljard dollar waard op de beurs, meer dan de hele automotive en de foodsector samen; Apple, Google, Facebook, Amazon en Microsoft samen 10.000 miljard! Daar zit ook ons pensioen in belegd. Ze begeven zich op steeds meer gebieden – dat geld 49
50 Online Touch Home