Onze samenleving wordt steeds meer gedicteerd door onze digitale infrastructuur en data, die veelal door big-techbedrijven uit niet-Europese landen worden beheerd en ontwikkeld. Worden we te kwetsbaar door deze grote digitale afhankelijkheid? Wat doen we om onze digitale soevereiniteit te vergroten? En biedt dit ons ook economische kansen? eer dan 90 procent van de westerse data worden gehost in de VS. De kern van onze digitale infrastructuur wordt geleverd door niet-Europese partijen. De digitalisering van onze samenleving heeft ons steeds afhankelijker gemaakt van big tech en grootschalige online marktpartijen buiten de EU. In geopolitieke conflicten wordt digitale technologie ook vaker als machtsmiddel ingezet en hebben we te maken met ransomware- en cyberaanvallen. Daarnaast staan onze democratie en culturele waarden onder druk; denk aan social media platformen die fake news verspreiden en verkiezingen beïnvloeden. Het zijn dit soort ontwikkelingen die het thema digitale soevereiniteit hoog op de agenda hebben geplaatst van Jos de Groot, directeur Digitale Economie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Over de uitdagingen, risico’s en kansen gaat hij in gesprek met Claire Stolwijk, die als researcher & consultant bij TNO Strategic Analysis and Policy, overheden adviseert over dit soort vraagstukken. M Jos de Groot (EZK) Claire Stolwijk (TNO) Hoe kwetsbaar zijn we in Nederland geworden door deze digitale afhankelijkheid? Jos de Groot: “Vooropgesteld: niet iedere afhankelijkheid maakt ons kwetsbaar. Zo bestaat het digitale domein uit talloze onderlinge, wederzijdse afhankelijkheden die ons enorme voordelen bieden. Tegelijkertijd kunnen Door Han Thoma Beeld Shutterstock 82 ongewenste, vaak eenzijdige afhankelijkheidsrelaties ons kwetsbaar maken, omdat bepaalde niet-Europese landen en technologiebedrijven onze publieke belangen, zoals eerlijke concurrentie, duurzaam verdienvermogen en weerbaarheid onder druk zetten. Als het gaat om data- en clouddiensten zijn we te afhankelijk geworden, signaleert ook de Europese Commissie. En die afhankelijkheid groeit nog ieder jaar. Door de aard van deze diensten krijgen we bovendien te maken met wetgeving met zogenoemde extraterritoriale werking, die soms in strijd is met onze Europese waarden en normen. Denk aan de US Cloud Act en Chinese Surveillance wetgeving, die onze soevereiniteit aantasten, omdat data ook door deze overheden opgevraagd kunnen worden zonder de benodigde waarborgen.” Claire Stolwijk: “Dat klopt. Daarom is het zo belangrijk om Europese infrastructuren te ontwikkelen die niet onder dergelijke regulering vallen. Daarnaast is het voor ons verdienver‘Als het gaat om digitale technologie zijn we te afhankelijk’
83 Online Touch Home