gen te formuleren moet je de communicatie optuigen tussen wetgevers, programmeurs en mensen uit de uitvoering die de praktijk goed kennen. Maar wetgeving en uitvoering zijn vaak gescheiden werelden waarin ieder zijn eigen vaktaal bezigt die de communicatie bemoeilijkt. Degenen die de wet schrijven vinden hun formuleringen volkomen logisch, maar in de uitvoering komen die terecht in een andere context en perspectief. Bij Financiën heb ik ervaren hoe vruchtbaar het is om die wetgevingsjuristen en uitvoerders in een vroeg stadium om de tafel te krijgen voor gezamenlijke analyse. Dat leidde tot flinke discussies, soms over een enkel woord. Maar als pas later blijkt dat een gemaakte keuze in de praktijk niet werkt, kun je niet meer bijsturen.” Het gaat mis waar te snel naar de techniek wordt gesprongen Nummer 45, januari 2023 U noemt concreet succes met de aanpak Wetsanalyse bij de Belastingdienst. Waarom werkte dat zo goed? “Omdat we tot op het bot gingen met het doorgronden van wetgeving, door er een compleet beeld van te maken dat keuzes blootlegde, en het gesprek over interpretaties diepgaand te voeren. We kwamen zo tot noodzakelijke veranderingen voor betere besluitvorming in de praktijk. We stuitten op foutjes of onhandigheden in de wetgeving door terug te kijken vanuit de algoritmisering; hier loopt het vast. Dat is waardevolle informatie voor de wetgevingsafdeling. Trouwens, vooral de jongeren vonden het fijn om in multidisciplinaire teams te werken. Dat sloot aan op hun manier van werken tijdens hun studie en het was bovendien nuttig vanwege de vorming van hun netwerk.” Maar de wet is de wet, wat heb je dan aan die nieuwe informatie? “Je kunt dan als uitvoerder zoals Belastingdienst, UWV of SVB aangeven: zeg hoe ik hiermee om moet gaan tot de wet gewijzigd is. Dan is je handelen in elk geval ambtelijk en 53
54 Online Touch Home