Een van de vragen in de spoelkeuken is ‘is de broncode van uw software al openbaar?’ Waarom is open source belangrijk? Delen is normaal, dat leer je op school “Als software open source is mag je ernaar kijken, je mag eraan ruiken, je mag het kapot maken en je mag het helemaal opnieuw maken, omdat je het met elkaar hebt gedeeld op basis van gelijkheid. Zo heb ik het mijn dochter van tien uitgelegd. Delen is normaal, dat leer je op school. Als volwassenen mag dat opeens niet meer? Software is jouw gereedschap en je mag er wel naar kijken, maar je mag er niet aankomen en niet aanpassen. Je kunt Big Tech vragen om aanpassingen, maar de kans is klein dat daarnaar geluisterd wordt. In een open source-project wordt er misschien ook niet naar je geluisterd, maar je kunt de software nog wel zelf veranderen of dat laten doen. Dat is een andere manier van denken.” Hoe zou het inkoopproces anders kunnen? “De overheid zou bij een aanbesteding niet alleen naar de economische kant kunnen kijken, maar ook naar de moeilijker meetbare waarden zoals openheid, privacy, soevereiniteit. En laat vooral autonomie ook meewegen, want wie vandaag onze vriend is kan morgen onze vijand zijn. Dan zijn er ook nog meerwaarden als ecologische en sociale duurzaamheid. Voor systemen van UWV of DUO zijn geen alternatieven, terwijl mensen er wel afhankelijk van zijn en de impact op hun leven is groot. Het toeslagenschandaal heeft de impact van technologie en beleid laten zien. De vraag is: heeft technologie het probleem veroorzaakt of heeft het beleid het veroorzaakt en de technologie dat uitvoerbaar gemaakt?” Levert het koppelen van data altijd meer inzicht op? “Dat lijkt gebaseerd op een soort wensdenken, de overtuiging dat data absoluut zijn. Als ik kijk naar hoe software-development zich heeft ontwikkeld: in negen van de tien gevallen zitten er foutjes in de data. Dat is niet moedwillig, dat gebeurt gewoon. Een typfoutje hier, een slordigheidje daar. Voor systemen met een enorme impact op mensen, moeten data inzichtelijk gemaakt worden voor degene over wie de data gaan. Openheid is nodig, ook om te beoordelen of iemand op de juiste gronden wordt beoordeeld. Er moet ook altijd een mogelijkheid zijn om eenvoudig in beroep te gaan tegen deze beoordeling. De heiligverklaring van de onfeilbaarheid van data, ik geloof er niet in. Overal worden foutjes gemaakt. We kunnen niet door een roze bril naar technologie blijven kijken.” Elke fout is een leermomentje? “Dat vind ik echt onzin. Je kunt bij een huis bouwen alles fout doen en zeggen dat je veel geleerd hebt, maar het huis stort nog steeds in. Nu hoor ik vaker dat ik te kritisch ben of negatief overkom. Dat is deels ook zo. Ik kijk altijd naar wat beter kan en geef niet snel complimentjes. Als iedereen in een project zo denkt is dat killing, maar daarom is diversiteit in een 90
91 Online Touch Home