we mee aan de slag’ E igenlijk is dat precies wat de Europese Commissie voor ogen staat: een digitale transformatie afdwingen door in korte tijd een heleboel wetten op uiteenlopende, maar gerelateerde terreinen als kunstmatige intelligentie, databeheer, cybersecurity en digitale identiteiten uit te vaardigen die alleen in samenhang en transitie kunnen worden geïmplementeerd. In 2030 moet de Digital Decade gerealiseerd zijn: een digitaal soeverein Europa dat mensgericht, duurzaam, inclusief en welvarend is. Richtinggevend is het Digitaal Kompas, dat voorziet in digitaal vaardige burgers en hooggekwalificeerde professionals; een veilige en duurzame digitale infrastructuur; en een digitaal transformatie van bedrijven en overheidsdiensten. De dertien wetten die uiterlijk in 2026 geïmplementeerd moeten zijn, vormen het wettelijk kader. “Het is een slimme aanpak: de wetten zorgen voor de prikkel en tegelijkertijd is er het inspirerende verhaal over waar we naar toe gaan met elkaar”, zegt Jonas Onland, programmaleider digitalisering in Europa bij de VNG en medeverantwoordelijk voor de impact-analyse ‘Samenhang Europese digitale wetgeving’. Door de impact van de AVG werd gemeenteland indertijd min of meer overvallen. Dat was eens maar nooit meer: vandaar nu een proactieve aanpak vanuit de VNG. “Het doel van de impact-analyse is zorgen voor overzicht en daarmee bewustwording. De dertien wetten zijn allemaal op zich van een vergelijkbare omvang als de AVG: wat er op de gemeenten afkomt is enorm! Tegelijkertijd staan die richtlijnen en verordeningen allemaal met elkaar in relatie. Ze kunnen dan ook alleen in samenhang worden aangepakt. Dat moet uiteindelijk leiden tot de inrichting van een goede, digitale infrastructuur volgens de Europese waarden.” Complexiteit van invoering André Huykman is gemeentesecretaris in Zoetermeer en hij ziet de bui al hangen. “Gemeenten hebben er vier jaar over gedaan om de AVG onder de knie te krijgen. Even door de oogharen bezien: er komt nu factor 4 op ons af. En daar krijgen we ook nog minder tijd voor. Dat gaan heel wat gemeenten niet trekken.” Huykman staat wel degelijk positief tegenover de Europese digitale wetgeving. “Ik ben flink sceptisch geweest over Europese samenwerking, maar dat is echt omgeslagen door alles wat Brussel op het vlak van ICT heeft gedaan en aan het doen is. Dat hadden we als Nederland alleen nooit voor elkaar gekregen. Mijn aarzeling bij de nieuwe wetgeving gaat vooral over de veelheid en de complexiteit van de invoering. Het risico is dat we het daardoor vooral vinkjes gaan zetten in plaats van echt veranderen.” Hij ziet daarin een parallel met de AVG. “Dat zag je bij de AVG ook op heel veel plekken: als je maar een verwerkingsregister had en af en toe een DPIA maakte en een FG had aangesteld, dan kwam je wel door de wasstraat heen. Terwijl we nu pas echt zien wat Nummer 47, juni 2023 89 De wetten zijn allemaal op zich van een vergelijkbare omvang als de AVG: wat er op de gemeenten afkomt is enorm
90 Online Touch Home