Met de snelle ontwikkeling van algemene AI en generatieve AI, en in het bijzonder ChatGPT, vragen steeds meer mensen zich af hoe we AI in kunnen zetten om de uitdagingen op de arbeidsmarkt van de toekomst te kunnen aanpakken. AI en de arbeidsmarkt: kans of bedreiging? Door Kees van den Tempel Beeld Stock-Asso verheden worstelen nu al met de huidige krapte op de arbeidsmarkt en de geprognotiseerde uitstroom van de ambtenaren die de pensioengerechtigde leeftijd bereiken (Bekkers, 2021). Deze krapte zorgt ook nog voor hogere lonen. Tegelijktijdig wordt er een krapte aan financiële middelen voorzien in het zogenoemde ‘ravijnjaar 2026’ als de verdeelsystematiek van het gemeentefonds wordt aangepast (ANP, 2023). In de nabije toekomst zal de bedrijfsvoering van overheden flink onder druk staan. Kan AI hierbij helpen? Wat zijn dan de vraagstukken waarover we ons moeten buigen? En hoe pakken we dat aan? Hoe komen we tot resultaten? Welke ethische vraagstukken komen er op ons pad? O Meer behoefte aan kennis Om de hierboven gestelde vragen te beantwoorden, is op korte termijn wellicht de meest urgente kwestie het tekort aan kennis over AI bij medewerkers. En met de enorme investerin60 gen die gepleegd worden, wordt het gat tussen de AI-industrie enerzijds en de gebruikers, overheden en bedrijfsleven anderzijds steeds groter. Door het gebrek aan kennis schiet men vaak in de reflex om AI te weren in plaats van te onderzoeken. Immers, onbekend maakt onbemind. Om de mogelijkheden te zien die AI en generatieve AI bieden, is er technisch-inhoudelijke kennis en marktkennis (wat zijn de mogelijkheden) van AI nodig, maar ook juist kennis over wet- en regelgeving (onder andere de Europese AI-Act) in relatie tot AI. Maar ook is er expertise nodig over de gangbare ethische vraagstukken die spelen. Elke overheid zou eerst een AI-werkgroep moeten oprichten aangevuld met vakspecialisten en privacy officers die deze kennis kunnen inbrengen, opdoen, borgen en doorvertalen naar mogelijkheden voor de organisatie. Generatieve AI als bedreiging De staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering
61 Online Touch Home