daadkrachtiger gaan sturen op innovatie. Dan zou EZK ook weer meer de systeemverantwoordelijkheid voor innovatie kunnen pakken. “Hier zijn op dit moment veel verschillende gedachten over. We zitten nu een beetje vast in het midden.” Topteams en Missieteams De verdeeldheid zie je ook terug in de organisatiestructuur. “Naast de Topteams zijn er zogenoemde Missieteams ingericht,” vertelt Janssen. Beide teams hebben eenzelfde mandaat en mogen ook allebei onderzoek programmeren." In de ‘Adviesnota monitoring en evaluatie missiegedreven innovatiebeleid’ (2023), die hij opstelde in opdracht van EZK, constateerde hij dat er sprake was van ‘een beleidsevolutie waarin oude kaders en nieuwe kaders vermengd raken. Het MTIB is nog altijd gestoeld op innovatieve oplossingen voortbrengen (met een prominente rol voor de Topsectoren), terwijl het missiebeleid zoals omarmd door vakdepartementen niet per se hoeft uit te gaan van innovatie aanjagen. Sommige problemen zijn te verhelpen met ingrijpende regelgeving of de import van oplossingen die elders ontwikkeld zijn.’ Keuzes maken Gaan economische groei en maatschappelijke missies eigenlijk wel samen in één innovatie-agenda? Alleen als bedrijven er ook voor zichzelf voldoende brood in zien, meent Janssen. En als de overheid bereid is om heel scherpe keuzes te maken. Beide gaan soms hand in hand, mits er aan enkele voorwaarden wordt voldaan. “Als er private co-funding nodig is voor de uitvoering van onderzoekprojecten, dan “Niet de sectoren, maar digitalisering en sleuteltechnologieën zouden leidend moeten zijn” moeten de resultaten van die projecten ook relevant zijn voor de deelnemende bedrijven. Ze doen vaak niet zomaar mee aan een onderzoeksproject waar de maatschappij de voordelen van heeft en zij niet. Wanneer maatschappelijke uitdagingen volledig leidend worden voor onderzoeksfinanciering, ontstaat er een risico dat er onder bedrijven te weinig animo is om in onderzoek te investeren.” KIA Digitalisering De Kennis en Innovatie Agenda (KIA) Digitalisering beoogt publiek-private samenwerking te bevorderen op thema’s die leiden tot betere oplossingen voor belangrijke economische en maatschappelijke uitdagingen. De KIA Digitalisering is opgezet in drie luiken: • Innoveren in digitale sleuteltechnologieën: daarbij gaat het om zeven sleuteltechnologieën die een centrale rol spelen in het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen via digitalisering. • Innoveren met digitale sleuteltechnologieën, waarbij de nadruk ligt op de samenwerking met de vijf missie-KIA’s. • Reflecteren op digitale sleuteltechnologieën, waarbij de Agenda Waardengedreven Digitaliseren van het ministerie van BZK het kader biedt voor de borging van publieke waarden. kia-digitalisering.nl “Het belangrijkste is dan dat men het vertrouwen heeft dat de overheid daadwerkelijk voor langere tijd voor een bepaald probleem gaat. Dan loont het om te gaan anticiperen en te innoveren. Dat is veel interessanter dan dat er eenmalig een beetje geld naar jou komt.” Binnen de gestelde missies moeten volgens Janssen niet alleen scherpe en meetbare doelen gesteld worden, maar ook een visie op hoe die doelen gehaald gaan worden. Daarvoor moeten scherpe keuzes gemaakt worden, wat niet eenvoudig is. “Overheden weten vaak ook niet zo goed waar de beste kansen liggen. En dus laten ze het over aan het veld. Met ruime regelingen en ruime agenda’s. Dat kan een mooi beginpunt zijn om te leren wat er mogelijk is, maar dan zou er op een gegeven moment wel duidelijkheid moeten ontstaan over de koers die we met z'n allen gaan varen.” Topsector ICT Er bestond dus al jaren een Topteam ICT, maar deze kreeg vorig jaar de Topsector status. “Hierdoor kunnen we veel gerichter subsidie-instrumenten inzetten,” zegt Grotenhuis. Daarbij wordt (al vele jaren) nauw samengewerkt met diverse publiek-private ecosystemen rond de zeven digitale sleuteltechiBestuur 50, april 2024 49
50 Online Touch Home