OVERHEID IN TRANSITIE PODIUM Naar één nationale agenda voor de digitale overheid? aarlijks ontvangt de Digital Hub Denmark zo’n 140 internationale delegaties van overheden en het bedrijfsleven die nieuwsgierig zijn naar het succes van de Deense GovTech-aanpak. In maart ging een Nederlandse delegatie op bezoek. Het initiatief van de studiereis kwam van de Staat van de Uitvoering: een programma dat gericht is op het analyseren en oplossen van knelpunten in de Nederlandse uitvoeringspraktijk. J Tijdlijn van Denemarken Samenwerking met de GovTech-markt speelde vanaf het begin een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Deense digitale overheid. Mette Lindstrøm Lage, adjunct-directeur van DIGST, het Deense agentschap voor Digitalisering laat aan de hand van de tijdlijn van de Deense digitale overheid zien dat de opbouw van de digitale overheid van onze noorderburen heel gericht en stapsgewijs is geweest. Centrale coördinatie De nauwe samenwerking tussen de Deense nationale overheid, provincies (5) en gemeenten (98) startte in 2001. De samenwerking werd getypeerd als horizontaal, maar wel met een duidelijke centrale coördinatie en onder één nationale agenda voor de digitale overheid. Sinds december 2022 valt het DIGST in Denemarken onder het ministerie voor Digitalisering en Gendergelijkheid (daar36 iBestuur 51, juli 2024 voor viel de samenwerking onder het ministerie van Financiën). GovTech als partner Uniek is dat de IT-componenten waar de infrastructuur van de Deense digitale overheid op is gerealiseerd, zoals MitID – het Deense equivalent van DigiD – zowel publiek als privaat kunnen worden gebruikt. Verder valt op dat de Govtech-markt als partner wordt gezien, in plaats van als concurrent. Deense aanbieders van GovTech-oplossingen worden onder voorwaarden (zoals gebruiksrecht door de Deense overheid) zelfs gestimuleerd componenten bij andere (internationale) klanten aan te bieden. Hiermee zijn de kosten relatief laag en de kwaliteit hoog. Impuls voor meer gezamenlijkheid Waar staan we in het meer decentraal aangestuurde Nederland? De overtuiging dat meer gezamenlijkheid nodig is, werd onder deelnemers aan de studiereis reeds breed gedeeld, en deze werd met de opgedane Deense inzichten van een impuls voorzien. Langzamerhand worden ook in Nederland stappen gezet in de richting van een meer centrale sturing en coördinatie. Zo is er sinds 2022 een coördinerend bewindspersoon voor digitalisering met een eigen werkagenda. Ook de oproep voor een minister voor Digitale Zaken klinkt steeds luider. Daarnaast is er een interbestuurlijke datastrategie (IBDS) en worden gemeenten zich steeds meer bewust van het belang van het Common Ground-programma. Waar Nederland in voorop loopt Er zijn ook ontwikkelingen waar Nederland ten opzichte van Denemarken in voorop loopt, zoals de samenwerBij de opbouw van de digitale overheid in Denemarken werd horizontaal samengewerkt, maar wel met een duidelijke centrale coördinatie en onder één nationale agenda. Ook in Nederland worden ondertussen de noodzakelijke stappen gezet richting een meer centrale sturing en coördinatie ten aanzien van digitalisering. TEKST: arjan spruijt en nitesh bharosa • BEELD: bureau oma
37 Online Touch Home