Stapvoets rijden! Wie Ilpendam vanaf de Hofbrug of Molenpad wil binnenrijden wordt op de Noord welkom geheten door een waarschuwingsbord met deze omineuze toevoeging: “Stapvoets rijden i.v.m. veengrond” met daaronder vijf silhouetten van scheve en wegzakkende huizen. Het geeft veel om over na te denken, zo veel, dat je zelfs stapvoets het hele dorp allang weer uitgereden bent voor je uitgedacht bent. En op de Jaagweg kun je verder jagen. Dat leuke woordje “stapvoets”, bijvoorbeeld, stamt nog uit de tijd van paard en wagen, die op de buitenwegen in draf hun kilometers mochten vreten, maar in de bebouwde kom hun duizelingwekkende vaart moesten minderen. De taal heeft de techniek nooit bij kunnen houden, want voordat een motorvoertuig kan rijden, moet eerst de motor lópen en flink toeren maken ook nog. Hel van het Noorden Maar even serieus, we moeten dus stapvoets rijden vanwege de veengrond, want anders verzakken de huizen, wil het bord ons vertellen. De vraag is alleen voor wie dat bord eigenlijk bedoeld is. Van het Molenpad komen voornamelijk fietsers. Of die nu stapvoets op een kinderfietsje rijden, op een racefiets scheuren of op een pedelec voorbijflitsen! Op de veengrond zal het weinig effect hebben. Hun belangrijkste reden om vaart te minderen zal de kwaliteit van de klinkerbestrating zijn, die herinnert aan ParijsRoubaix, “de Hel van het Noorden” zogezegd. Ook met brommers, scooters of motoren zal de snelheid weinig verschil maken voor de veengrond, maar voor onze oren des te meer. Hoe sneller, hoe meer lawaai, maar ook des te sneller voorbij. Nee, het bord is, zoals de meeste verkeersborden trouwens, duidelijk bedoeld voor automobilisten. Tientonner Nu woon ik al bijna 33 jaar op de Noord pal aan de straat, maar merk van stapvoets voorbijrijdende personenauto’s net zoveel als op een op zandgrond gebouwd woonerf. Auto’s die sneller rijden vormen vooral een gevaar voor de buiten spelende kinderen uit de buurt en veroorzaken meer geluidshinder, maar voor hun invloed op de veengrond heb ik toch echt een seismograaf nodig. Ja, dan het vrachtverkeer! Voor een langsrazende tientonner staat inderdaad mijn arme huisje toch wel heftig “nee” te schudden, letterlijk. Zoiets komt gelukkig zelden voorbij, maar dat kan ik niet zeggen van tractoren en aanverwante landbouwmachines. We Hoe noemenswaard is nou die veengrond? De Purmer is een uit de klei getrokken polder, maar de rest van Waterland bestaat uit veen en waar dat afgegraven is, uit water. We liggen midden in een natuurmonument, Varkensland en Ilperveld. Veenweidegebieden: in het bezoekerscentrum van Landschap Noord-Holland in Watergang kun je daar alles over leren. Wie daar nog nooit een vaarexcursie heeft gemaakt moet dat beslist een keer doen! Wegzakkende huisjes? Ten slotte zijn er dan nog die vijf wegzakkende huisjes. Zo heftig als op dat verkeersbord zal het hopelijk nooit worden. Het deel van mijn huis uit 1915 is niet onderheid en is aan de oostkant in die 33 jaar zeker 33 millimeter gezakt. Als ik op mijn slaapkamer aan de westkant een glas water omgooi, moet ik rennen om een dweil te halen, want anders loopt het onder mijn bed door, de gang over, de andere slaapkamer in. Om maar niet te spreken van steeds opnieuw klemmende ramen en deuren waar de schaaf over heen moet. En de groeiende kieren bij het wél onderheide gedeelte uit 1965. Tijdens al deze overpeinzingen ben ik, stapvoets rijdend, allang thuis aangekomen, heb de auto geparkeerd, mijn jas opgehangen en ben naar het toilet gegaan. Daar zit ik te beven op de bril omdat er net over de Noord, stapvoets, een tractor voorbij hobbelt. wonen tenslotte in een agrarische omgeving. Zelfs een stapvoets passerende tractor veroorzaakt deining, ditmaal fysiek, wel te verstaan. Maar met sommige zaken moet je leren leven; we zijn een dorp van leven en laten leven. ‘Misschien moeten ze eens een strakkere bestrating aanleggen.’ ILPENDAM | 13
14 Online Touch Home