BU R GE R PARTICI PATI E PARTICIPATIE: MEER DAN METHODISCH WERKEN AAN PARTNERSHIP MET BURGERS Gemeenten hebben de dialoog met inwoners en andere stakeholders hoog in het vaandel staan. Daarmee willen zij de participatiemaatschappij vormgeven en de eigen kracht van burgers meer benutten. Maar de kloof tussen gemeente en stakeholders bestaat in de praktij k nog steeds en staat participatie in de weg. Hoe kan die kloof worden overbrugd? Tekst: Rob de Wllde, adviseur multi stakeholder processen bij Sigma - Real Time chte participatie van burgers blijkt op gespannen voet te staan met ons systeem van indirecte, vertegenwoordigende democratie. Dat systeem leidt ertoe dat bestuurders de bevolking niet echt vertegenwoordigen en weinig afweten van wat speelt in wijken, stadsdelen, dorpen en steden. Bestuurders hebben hun eigen rolopvatting (‘bij ons zit de kennis’) en fungeren als gatekeepers met sanctiemacht: ze fi lteren de burgerbelangen en -kennis via hun (politieke) achterban. Besluiten worden genomen via debat en discussie, met vaak compromissen als resultaat. Dat vermindert de gedragenheid van beleid en besluiten. Gemeenten proberen dat op te lossen via grote en kleine bijeenkomsten met burgers: burgertops, wijkschouwen, inspraakavonden, burgerpanels, raadsronden, forums, klankbordgroepen, werk ateliers, rondetafelgesprekken, E focusgroepen, referenda en preferenda. Maar ook die genereren niet de beoogde participatie waarbij burgers vormgeven aan het eigen leven met de gemeente als facilitator. Die ontstaat pas als overheid, inwoners en instituties echt werken als gelijkwaardige partners en van elkaar weten wat hen beweegt. Hieronder vindt u – vanuit de ervaring met Large Scale Interventions – vijf aanbevelingen om de spanning tussen directe participatie en de klassieke representatieve democratie te verminderen en bijeenkomsten veel werkzamer te maken. 1 ZORG VOOR INTEGRALITEIT EN SYSTEEMDENKEN De overheid deelt de gemeentelijke werkelijkheid in naar beleidsvelden, die worden vertaald naar portefeuilles en structuur van de ambtelijke organisatie: ‘infra’, ‘economie’, ‘samenleving’ enzovoort. Maar functionele grenzen verhinderen de LARGE SCALE INTERVENTIONS Large Scale Interventions vormen een methodische en systemische aanpak voor het organiseren van duurzame veranderingen met actieve deelname van belanghebbenden uit het hele systeem (organisatie of gemeenschap en zij n omgeving). Het aantal betrokken personen in het traject kan variëren van enkele tientallen tot duizenden. noodzakelijke integraliteit (‘Míjn portefeuille’, ‘míjn afdeling’, ‘míjn resultaat’) en samenwerking. Werk integraal, in samen met alle betrokkenen bij het vraagstuk, niet alleen met degenen die inhoudelijke (aspectmatige) kennis hebben. Stel de sociale werkelijkheid als één systeem van elkaar wederzijds beïnvloedende processen en betekenissen centraal. 8
9 Online Touch Home