T SOCIAAL WARENHUIS informatieverstrekking over algemene zaken’, zegt Varkevisser. ‘Dus ja, die moeilijke vraag uit de digitale belastingaangifte kun je als bibliothecaris best uitleggen, maar voor het daadwerkelijk invullen ervan moet je elders zijn. Net zoals ik vind dat je voor vragen over uitkeringen moet doorverwijzen naar de regionale sociale dienst.’ Maar dat neemt niet weg, aldus Varkevisser, dat je als bibliotheek ook veel zaken in de gemeente kunt signaleren. ‘Als veel bezoekers worstelen met een bepaalde vraag, deugt het digitale invulformulier waarschijnlijk niet. Dan kun je als bibliotheek bij de overheid aan de bel trekken. Of stel dat veel burgers aan de balie komen met vragen over regionale recreatiemogelijkheden. Dan is de gemeentelijke informatieverstrekking hierover niet goed. Over dit soort zaken moet je als bibliotheek met de gemeente contact durven zoeken.’ OGEN EN OREN De bibliotheek, dus, als ‘ogen en oren’ van een gemeente; als de laagdrempelige balie waar burgers makkelijker contacten leggen. Maar hoe maak je het nut van de bibliotheek meetbaar, om doemscenario’s als aanvankelijk in Rotterdam te voorkomen? Bij een teruglopend aantal uitleningen zou de gemeenteraad de bibliotheek immers als voor de hand liggende bezuinigingspost kunnen zien. ‘Ga het gesprek aan met de gemeente’, zegt Varkevisser resoluut. ‘Spreid het aantal prestatiefactoren, zodat je op meer dan alleen het aantal uitleningen wordt afgerekend. Maak ook de sociale waarde van een bibliotheek voor de gemeente inzichtelijk.’ En ja, de afgewende sluiting van twintig Rotterdamse fi lialen is daarbij een inspirerend voorbeeld, vindt Varkevisser. Maar toch ook weer niet helemaal. ‘Want ik vind het tegelijk een beetje jammer dat het daar in de discussie vrijwel niet meer over boeken ging. Natuurlijk, het totale aantal uitleningen loopt terug, maar het zijn er landelijk gezien nog altijd heel veel [in 2014 ruim 78 miljoen, red.]. Mijn vrouw bezorgt als vrijwilligster boeken bij Zeister bibliotheekleden die zelf niet meer in staat zijn naar het gebouw te komen. Het zijn er misschien tachtig of negentig. Maar ook voor hen blijven die boeken cruciaal om hun leefwereld te verbreden.’
34 Online Touch Home