I NTE R VI EW ‘EEN BEWINDSPERSOON VOOR DE DIGITALE OVERHEID JUICH IK TOE’ IN GESPREK MET DIGICOMMISSARIS BAS EENHOORN Op de dag voordat Bas Eenhoorn op vakantie gaat spreken we de Digicommissaris in zijn Haagse kantoor. Hij heeft een flinke stapel boeken klaarliggen om te lezen. Geen eBooks? Nee, papier! Want ook de Digicommissaris gaat wel eens offline om van de stilte te genieten. Van die rust is nu nog weinig merkbaar. Eenhoorn toont zich energiek en strijdbaar zodra we het gesprek over de informatiesamenleving starten. We blikken terug op zijn werk als Digicommissaris, een ambt dat hij deze zomer drie jaar vervult. In april van dit jaar meldde Eenhoorn in een brief aan de Tweede Kamer dat hij zijn ontslag zal aanbieden, indien het nieuwe kabinet besluit tot één politiek verantwoordelijke bewindspersoon voor de digitale overheid. Op die manier wil hij alle ruimte geven aan een goede invulling van de interbestuurlijke regie onder deze bewindspersoon. Tekst: Otto Thors, hoofdredacteur inGovernment H 20 oe staat de digitale overheid ervoor? Eenhoorn: ”Ik zie steeds meer ambtenaren, binnen alle geledingen van de overheid waar ik over de vloer kom, op hun werkplek de digitale buitenwereld mee naar binnen nemen. Dat was enkele jaren geleden wel anders. Toen transformeerde deze burger dagelijks tot ambtenaar en vergat hij de informatiemaatschappij waarvan hij deel uitmaakt. Tegenwoordig zie ik een enorme versnelling en heb ik het gevoel dat we een doorbraak meemaken. De gedragsverandering bij ambtenaren is volop gaande.” Waar blijkt die gedragsverandering uit? Eenhoorn: “Kijk naar de verkiezingsapp die in vijf gemeenten wordt uitgeprobeerd. Dat is een interessante ontwikkeling in plaats van een gevaarlijk experiment, zoals het door sommigen wordt weggezet. Als je uitgaat van het idee dat internet nooit veilig is, dan kan je nooit digitaal stemmen. Maar volledige veiligheid is ook bij stemmen met het rode potlood niet te garanderen. Je moet juist proberen te leren door te experimenteren en kleine stappen voorwaarts zetten. Dat je daar als overheid voorwaarden aan stelt is vanzelfsprekend, maar zonder een eerste stap kom je niet op de maan.” Dus moeten we meer experimenteren binnen de digitale overheid? Eenhoorn: “We moeten als overheid stapsgewijs willen verbeteren. Het goede voorbeeld geven. Je kan de buitenwereld niet negeren en vasthouden aan je eigen logica, als de rest van de wereld al drie stappen verder is. De hele wereld is aan het veranderen, dat is ook hier de afgelopen drie jaar gebeurd. De overheid kan niet doorgaan zoals ze bezig was. Het moet anders. Stel gebruikers centraal, bevorder transparantie, opereer richting bedrijven en inwoners als één overheid. Het transitieproces dat daarmee gepaard gaat vergt vertrouwen. Vertrouwen in digitalisering is een opgave die ook voor het nieuwe kabinet onmisbaar is.” Welke boodschap heeft u voor het nieuwe kabinet? Eenhoorn: “We moeten minder denken vanuit een vijandig beeld als het gaat om digitalisering. De digitale revolutie is volop gaande en de overheid kan daarin niet achterblijven. De overheid moet
21 Online Touch Home