Ook hogeropgeleiden verhuisden vanuit de stad naar Nieuwegein, zij het misschien met enige tegenzin, omdat ze daar wél de ruime, vrijstaande woning konden betrekken die elders voor hen financieel onbereikbaar was. Metaal: “Dat zijn mensen die, heb ik gemerkt, zich vaak een beetje verontschuldigen voor het feit dat ze in Nieuwegein wonen.” Alleenstaanden Jaloezie Dat vaak geringschattend over nieuwe steden wordt gesproken, vooral door hogeropgeleide stedelingen, doet dan ook weinig recht aan de realiteit, meent Metaal. “De cultureel antropoloog Anton Blok heeft daar een term voor bedacht: de jaloezie van de kleine verschillen. Mensen met een lagere sociale status dan jij, ooit veroordeeld tot een flatwoning of een krap huurhuisje in een verpauperde volksbuurt, beschikken opeens ook over een groot huis in een mooie omgeving. Om je dan alsnog van hen te kunnen onderscheiden, ga je kritiek leveren op de plaats waar ze wonen: ‘bah, een slaapstad. Ik zou daar nog niet dood gevonden willen worden!’ Nieuwegein is, qua woningen en bevolking, een egalitaire gemeente, zegt Metaal. “De stad is bedacht en ontwikkeld onder strenge regie van het rijk. Dat wilde zoveel mogelijk mensen een betaalbare woning kunnen bieden, zowel koop als huur. Daardoor zijn de verschillen in prijs en karakter tussen koopwoningen en huurhuizen er veel minder groot dan bijvoorbeeld in de latere Vinexwijken, waar marktpartijen de vrije hand kregen. Die maakte het niet uit wie hun dure koopwoningen kon betalen. Maar een groeikern als Nieuwegein is echt bestemd voor iedereen.” Arbeiders De eerste Nieuwegeiners – vooral Utrechters – waren mensen met een vrijwel identieke sociaaleconomische achtergrond. Veelal afkomstig uit de arbeidersklasse, zoals die toen nog bestond. In hun nieuwe buurt vonden ze elkaar al snel, waardoor daar een saamhorigheidsgevoel ontstond en het sociale leven op gang kwam. In de loop der jaren is de bevolking diverser geworden. Zo trok de stad wat Metaal ‘buitenwijkers’ noemt: mensen die wel een ruim huis in een groene, rustige omgeving wilden, maar het niet zo boeit waar dat is. Nieuwegein, vlak bij de snelwegen en met een uitstekende bereikbaarheid, was voor hen een goed alternatief. “Als ze van baan veranderden, konden ze er gewoon blijven wonen.” Niet flexibel Bovendien bieden al die wijken vol eengezinshuizen weinig mogelijkheden om in te spelen op maatschappelijke trends. Zoals het feit dat steeds meer mensen eigen bedrijfjes beginnen. “Toen ik naar Nieuwegein reed, zag ik op Google Maps allemaal bedrijfjes in de wijken. Dat zijn mensen die op hun zolderkamertje zitten, omdat er tussen de eengezinswoningen geen ruimte is voor kantoren, winkels en bedrijfjes. Je kunt daar niet zomaar een pizzeriaatje beginnen. Ook de toegangswegen naar de wijken zijn daar niet geschikt voor. Dat gebrek aan flexibiliteit is niet zomaar opgelost en voor Nieuwegein en de andere groeikernen dé uitdaging voor de toekomst.” 8 Onder invloed van demografische ontwikkelingen verandert de samenstelling van de Nieuwegeinse bevolking. Steeds vaker trekken alleenstaanden en mensen met een migratieachtergrond naar Nieuwegein. De oorspronkelijke bewoners zijn op leeftijd gekomen en zoeken naar een seniorenwoning. Veel jongeren die zijn geboren en getogen in Nieuwegein vinden in hun eigen stad geen geschikt onderkomen. Bovendien worden huishoudens kleiner, waardoor er, om hetzelfde aantal mensen te kunnen huisvesten, meer woningen nodig. “Vroeger woonde een gezin met drie kinderen in een huis waar nu twee mensen wonen.” Maar waar moeten de nieuwe woningen komen? Net als andere groeikernen heeft Nieuwegein geen ruimte voor grootschalige nieuwbouw. De stad is volgebouwd tot aan de gemeentegrenzen. Wel wordt nabij stadscentrum een wijk vol hoogbouw gebouwd die ‘de duurzaamste wijk’ van Nederland moet worden, maar dat zal de behoefte aan meer en meer gedifferentieerde woningen niet oplossen. Ook de woningbouw in Rijnhuizen en het ombouwen van kantoren tot woningen biedt daarvoor onvoldoende soelaas. Metaal: “Het is voor de gemeente verleidelijk om dan maar de groene ruimtes vol te bouwen, bijvoorbeeld met seniorenflats. Maar daarmee tast je nou net de kwaliteiten aan waarom mensen Nieuwegein zo waarderen.”
9 Online Touch Home