ZOMER 2021 om te bewaren Stad van wijken en buurtjes Nieuwe start in Meander Vier bewoners aan het woord Fokkesteeg “Iedereen leeft door elkaar en kent elkaar.” Jubileumeditie 1
ZOMER 2021 Beste Nieuwegeiners Van de redactie Terwijl Nieuwegein zijn vijftigste verjaardag viert, mag ik al tien jaar uw burgemeester zijn. Voor die tijd woonde ik in Oldenzaal. Van mijn verhuizing heb ik geen moment spijt gehad. Nieuwegein heeft een bruisend centrum, omgeven door groene wijken waar mensen graag wonen, is levendig, ondernemend, divers, uitdagend – en vooral menselijk. Het afgelopen jaar hebben we elkaar door de grootste crisis van onze tijd heen geholpen. Buren steunden elkaar. We zorgden voor onze eenzame mede-inwoners. Ondernemers werden geholpen. Waar mogelijk kochten we lokaal, en soms nog wat extra. Wat mij opviel is de vanzelfsprekendheid waarmee dat gebeurde. Naboarschap is niet alleen iets voor het oosten van het land! De risico’s die corona met zich mee neemt bepalen voor een deel ook wat wel en niet kan in het jubileumjaar. Maar ook in dat opzicht laat Nieuwegein zich van zijn beste kant zien. Creativiteit kent geen grenzen. Door te zoeken naar wat wél kan, valt er genoeg te beleven in dit bijzondere jaar. Dit magazine getuigt daarvan. De pandemie wordt meer en meer bedwongen. Het zal niet lang meer duren voordat we ons ‘oude normaal’ grotendeels terugkrijgen. Grotendeels – want ik hoop dat we het goede dat zichtbaar is geworden in het afgelopen jaar zullen behouden. Dat zal een mooi begin zijn van de volgende vijftig jaar! Frans Backhuijs, burgemeester Wij, de makers van dit magazine, zijn best een beetje trots. Vorig jaar maakte de pandemie een nieuwe editie van IN Nieuwegein onmogelijk. Samen met de gemeente en een aantal enthousiaste sponsoren hebben we het nu toch voor elkaar gekregen. Deze editie staat volledig in het teken van het vijftigjarig bestaan van onze stad. Natuurlijk, in dit jubileumjaar is er veel wat niet kan. Onze gezondheid gaat nu eenmaal voor. Gelukkig kan er ook veel wél. Je leest erover in dit blad. Trots zijn we ook op Nieuwegein zelf. Of beter gezegd, de mensen die hier wonen en er wat van maken. Die niet stil zitten, ook al zit het even tegen. Om zich heen kijken en een handje helpen. Zich blijven inspannen om de stad nét een beetje leuker en beter te maken. Een aantal van hen ontmoet je in dit magazine. We wensen je veel lees- en kijkplezier! Namens de redactie, Martin Koot 6, 7 & 8 Een halve eeuw Nieuwegein: wat kenmerkt onze stad? “Dat dorpse is specifiek iets voor Nieuwegein.” 12 & 13 Jong zijn in Fokkesteeg: “Iedereen leeft door elkaar en kent elkaar. Dat maakt de wijk bijzonder.” 18 & 19 Nieuwegein festivalstad? Echt wel! Geinbeat en Zomer op het Fort komen eraan. 2 VOO RWOO R D
24 & 25 Ruim baan voor de fiets! “Fietsen door de stad inspireert mij.” Van autostad naar fietsstad. 5 Geina Escape 9 Plofparade 28 Vier jongeren over hun nieuwe start in voormalig kantoorgebouw Meanderpark. “We komen er wel, samen.” 11 Boek over halve eeuw Nieuwegein 14 Nieuwegein inspireert dichters 15 Nieuwegein 1 groot museum 17 50 jaar in ontwikkeling 20 Oók een waterrijke stad 23 Museumwerf Vreeswijk houdt scheepvaarthistorie levend 26 Meanderpark in de avond 31 Kleurplaat 36 50 in Nieuwegein 39 Parelroute 46 Winnaars fotowedstrijd 50 Column Gina van den Berg 51 De Nieuwegeinquiz: wie kent de stad op z’n duimpje? 52 Dit is er te doen in het jubileumjaar 33, 34 & 35 Architectuurschatten: dit zijn de jonge monumenten van Nieuwegein. COLOFON IN Nieuwegein is een onafhankelijk stadsmagazine naar een idee van Eric Denneman. De oplage van deze editie is 26.000 exemplaren, waarvan 24.500 huis-aan-huis zijn verspreid. Coverfoto Johan Nebbeling Contact info@innieuwegein.nl Redactie Redactie Martin Koot (eindredactie) Johan Nebbeling Linda Blankenstein Kees van der Meer (beeldredactie) Namens gemeente Nieuwegein 50 jaar Suzan Aardewijn Archena Soekhai Fotografie Fototeam KenM Johan Nebbeling Gemeente Nieuwegein Grafische vormgeving Ensing www.ensing.info Uitgever 48 & 49 Nieuwegein doet het zelf: vier voorbeelden van bijzondere burgerinitiatieven. 43, 44 & 45 Economische motor van de regio: Nieuwegein is de werkplaats van Midden-Nederland. Geyn Uitgeverij Perkinsbaan 11 3439 ND Nieuwegein geyn.nl Overname uit deze publicatie is uitsluitend toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en met bronvermelding. Bij het samenstellen van dit magazine is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Aan de inhoud ervan kunnen geen rechten worden ontleend. Uitgever, medewerkers en overige contribuanten sluiten alle aansprakelijkheid uit voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie uit deze publicatie. Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden. 3
ADVERTENTIE Het service hart van Cityplaza Foto: Fototeam KenM 4
“Het is erg leuk om te doen en ook nog leerzaam!” “De quizvragen waren best uitdagend! Al met al een verrassend, sportief en coronaproof uitje om met vrienden of familie te doen.” nieuwegein50jaar.nl Geina Escape route “We kwamen op plekken waar we anders niet zo vaak komen, van oud naar modern en van een park tot aan een woonwijk. Tussendoor maakten we nog een stop voor een lekker 50 jaar Nieuwegein-ijsje”. De Geina Escape route is speciaal voor het 50-jarig bestaan gemaakt. Professor Gein wilde voor het 50-jarige bestaan iedereen terugbrengen naar 1971 voor een groot feest. Door een fout in zijn zelfgemaakte tijdmachine werden alle bewoners niet naar het verleden gestuurd, maar naar de toekomst. De bewoners zijn naar 2071 gestuurd en zonder het te weten zitten ze nu vast in de toekomst. Om terug te komen naar 2021 moeten jullie verschillende opdrachten uitvoeren en puzzels oplossen. Met de Geina Escape route kom je langs acht verschillende kenmerkende locaties in Nieuwegein. Hopelijk kunnen jullie alle opdrachten oplossen en alle bewoners weer terugsturen naar 2021. De Geina Escape route speel je met je gezin, vrienden of in je eentje. Het is een coronaproof uitje, waarbij je nieuwe en bijzondere plekken door heel Nieuwegein heen leert kennen. Een aantal inwoners is jullie al voorgegaan, waaronder ook onze eigen burgermeester! “Het is erg leuk om te doen en ook nog leerzaam!” “De quizvragen waren erg leuk en uitdagend! Al met al een leuk, sportief en coronaproof uitje om met vrienden of familie te doen.” Op de website van 50 jaar Nieuwegein vind je de link naar de Geina Escape route. De route is op elk moment te spelen, en ook vanaf elk punt te starten. De route van begin tot eind is ongeveer 14 km, daar zal je 2 tot 3 uur mee bezig zijn. Ben je er klaar voor? Pak je fiets, laad je telefoon op, zet je locatievoorziening aan op je telefoon en heb vooral veel plezier! 5 Foto’s: gemeente Nieuwegein
STAD Met Nieuwegein is niks mis Met Nieuwegein is niks mis, concludeert stadssocioloog Stefan Metaal van de TU Delft tijdens een rondje door de stad. Sterker nog, de jarige stad is eigenlijk best een succes. “Ik zie veel kwaliteit.” Foto’s: Johan Nebbeling “Goeiemorgen!” Na een kwartiertje begint het op te vallen: vrijwel alle voorbijgangers kijken ons aan en groeten vriendelijk. Het verbaast Stefan Metaal niet. “Dat is de dorpse kant van Nieuwegein. Het leven speelt zich vooral af in de wijken en de buurtjes. Je ziet dat ook wel in andere nieuwe steden, maar dat dorpse is specifiek voor Nieuwegein.” Nieuwegein is volgens Metaal een stad van wijken en buurtjes. Dat heeft te maken met de opzet van de stad. “Stedenbouwkundigen hebben destijds de witte vlakken op de kaart ingevuld, zonder dat goed naar de samenhang tussen die vlakken is gekeken. Op de kaart werden invalswegen getekend en daartussen kwamen woonwijken. Er is daardoor weinig verbinding tussen de woonwijken onderling en de stad als geheel. Het leven van de meeste Nieuwegeiners speelt zich af in hun eigen wijk, hun eigen buurtje. Met vaak als centraal ontmoetingspunt het winkelcentrum.” Groeikernen Nieuwe steden, ook wel new towns, behoren tot de expertise van Metaal. Zijn aandacht gaat in het bijzonder uit naar groeikernen, de vanaf de jaren zeventig in ijltempo opgetrokken stedelijke gebieden op enige afstand van 6 bestaande grote steden (zie kader). Hij deed er veel onderzoek naar. “Nieuwe steden zijn interessante gebieden omdat ze, zowel stedenbouwkundig als sociologisch, eigenlijk één groot experiment zijn”, verklaart hij zijn interesse. “Nieuwe steden zijn stad noch dorp, ze zijn wat ze zijn: nieuwe steden.” Metaal liet ook zijn oog vallen op Nieuwegein. Dik tien jaar geleden alweer, in opdracht van woningcorporatie Mitros. “Dat was in de tijd dat woningcorporaties daarvoor nog de middelen hadden, omdat ze door het rijk niet waren veroordeeld tot hun kerntaak: huur innen”, zegt hij. VAN WIJ Hij is jaren niet meer in Nieuwegein geweest, behalve nadat in 2011 het nieuwe stadscentrum werd opgeleverd. “Bewoners verwachtten er destijds weinig van en ik was ook sceptisch. Maar het is mooier en beter geworden dan ik had gedacht. Het past qua opzet en omvang goed bij een stad met 64.000 inwoners. En het functioneert.” Onderhoud Nu hij voor het eerst weer door een aantal wijken rondwandelt, valt de aanblik daarvan hem niet tegen. “Het is zeker niet achteruit gegaan en ziet er over het algemeen goed en goed onderhouden uit. Helemaal geen onprettige plek om te wonen, lijkt me.”
JKEN EN BUURTJES Nieuwegein is een van de twintig ‘groeikernen’ die vanaf eind jaren zestig We staan stil bij een klein plantsoen in Batau-Zuid. Een grasveldje, bomen en bosjes, een speelplaatsje en een watertje, omzoomd door ruime eengezinswoningen met eigen oprit. Er moeten honderden van dit soort vrijwel identieke gebiedjes zijn, in Nieuwegein en andere nieuwe steden. Metaal: “Mooie huizen, veel groen en volop ruimte. Niets op aan te merken. De auto is belangrijk voor de mensen hier, dus je kunt er komen met de auto, maar wel meanderend door de straten. Want dit is het domein van voetgangers en fietsers. Dat dit voetpad over het gras de hoofdverbinding vormt met het volgende buurtje is veelzeggend.” Droom Kom bij Metaal niet aan met verhalen over doodse slaapsteden waar het leven zich als in een trage droom voltrekt. “Dat is vaak het beeld van nieuwe steden, maar niet zoals ik het heb ervaren. Natuurlijk vind je hier niet de levendigheid van de stad. Maar daar hebben de meeste bewoners ook helemaal geen behoefte aan. Zij willen rust, groen, ruimte, een mooi huis en een uitstekende bereikbaarheid. Dat vind je allemaal in Nieuwegein.” De manier waarop de groeikernen zijn gebouwd, is een reactie op de grootschalige flatwijken zoals die de groeiende bevolking in met name de Randstad moesten huisvesten. Het groeikernbeleid was vastgelegd in de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening uit 1966. Het uitgangspunt daarvan was ‘gebundelde deconcentratie’: mensen huisvesten op enige afstand van de overlopende grote steden in nieuw te ontwikkelen woongebieden in de groene ruimte. De ontwikkeling van de groeikernen stond onder strakke regie van de rijksoverheid. In totaal werden in groeikernen circa 230.000 woningen gebouwd. na de Tweede Wereldoorlog aan de randen van de steden verrezen, vertelt Metaal. “Die grote woonblokken met hun ellenlange galerijen leidden tot vervreemding en anonimiteit. De menselijke maat was verdwenen. Architecten en stedenbouwkundigen wilden die in de nieuwe steden terugbrengen. Door slim te bouwen en de ruimte optimaal te benutten kon bovendien in net zulke grote dichtheden worden gebouwd als in die naoorlogse wijken maar met een heel andere uitstraling.” Truttigheid De ultieme resultante van die denkwijze: het woonerf, zoals je dat overal in de nieuwe steden aantreft. Hoewel later vaak verguisd vanwege de vermeende truttigheid, functioneert het woonerf eigenlijk heel goed, vindt Metaal. “Anders dan in de naoorlogse flatwijken grenzen de voordeuren er direct aan de straat. Dat vergroot het gevoel van betrokkenheid van de bewoners bij de buurt en de wijk. Daarom zie je in het algemeen ook weinig rommel op straat: mensen letten daarop. De meeste bewoners kennen elkaar ook wel. Mensen lopen, zoals ze me vaak hebben verteld, de deur niet bij elkaar plat, maar houden alles wel een beetje in de gaten.” De kleinschaligheid en fijnmazigheid van de buurten en wijken roepen het dorpse gevoel op dat veel bewoners van nieuwe steden in het algemeen en Nieuwegein in het bijzonder zo waarderen. “De nieuwe steden hebben voor een heel grote groep mensen mogelijk gemaakt wat eerder alleen voor een selecte groep bereikbaar was: een eigen huis met tuin in een rustige buurt en een groene omgeving.” 7
Ook hogeropgeleiden verhuisden vanuit de stad naar Nieuwegein, zij het misschien met enige tegenzin, omdat ze daar wél de ruime, vrijstaande woning konden betrekken die elders voor hen financieel onbereikbaar was. Metaal: “Dat zijn mensen die, heb ik gemerkt, zich vaak een beetje verontschuldigen voor het feit dat ze in Nieuwegein wonen.” Alleenstaanden Jaloezie Dat vaak geringschattend over nieuwe steden wordt gesproken, vooral door hogeropgeleide stedelingen, doet dan ook weinig recht aan de realiteit, meent Metaal. “De cultureel antropoloog Anton Blok heeft daar een term voor bedacht: de jaloezie van de kleine verschillen. Mensen met een lagere sociale status dan jij, ooit veroordeeld tot een flatwoning of een krap huurhuisje in een verpauperde volksbuurt, beschikken opeens ook over een groot huis in een mooie omgeving. Om je dan alsnog van hen te kunnen onderscheiden, ga je kritiek leveren op de plaats waar ze wonen: ‘bah, een slaapstad. Ik zou daar nog niet dood gevonden willen worden!’ Nieuwegein is, qua woningen en bevolking, een egalitaire gemeente, zegt Metaal. “De stad is bedacht en ontwikkeld onder strenge regie van het rijk. Dat wilde zoveel mogelijk mensen een betaalbare woning kunnen bieden, zowel koop als huur. Daardoor zijn de verschillen in prijs en karakter tussen koopwoningen en huurhuizen er veel minder groot dan bijvoorbeeld in de latere Vinexwijken, waar marktpartijen de vrije hand kregen. Die maakte het niet uit wie hun dure koopwoningen kon betalen. Maar een groeikern als Nieuwegein is echt bestemd voor iedereen.” Arbeiders De eerste Nieuwegeiners – vooral Utrechters – waren mensen met een vrijwel identieke sociaaleconomische achtergrond. Veelal afkomstig uit de arbeidersklasse, zoals die toen nog bestond. In hun nieuwe buurt vonden ze elkaar al snel, waardoor daar een saamhorigheidsgevoel ontstond en het sociale leven op gang kwam. In de loop der jaren is de bevolking diverser geworden. Zo trok de stad wat Metaal ‘buitenwijkers’ noemt: mensen die wel een ruim huis in een groene, rustige omgeving wilden, maar het niet zo boeit waar dat is. Nieuwegein, vlak bij de snelwegen en met een uitstekende bereikbaarheid, was voor hen een goed alternatief. “Als ze van baan veranderden, konden ze er gewoon blijven wonen.” Niet flexibel Bovendien bieden al die wijken vol eengezinshuizen weinig mogelijkheden om in te spelen op maatschappelijke trends. Zoals het feit dat steeds meer mensen eigen bedrijfjes beginnen. “Toen ik naar Nieuwegein reed, zag ik op Google Maps allemaal bedrijfjes in de wijken. Dat zijn mensen die op hun zolderkamertje zitten, omdat er tussen de eengezinswoningen geen ruimte is voor kantoren, winkels en bedrijfjes. Je kunt daar niet zomaar een pizzeriaatje beginnen. Ook de toegangswegen naar de wijken zijn daar niet geschikt voor. Dat gebrek aan flexibiliteit is niet zomaar opgelost en voor Nieuwegein en de andere groeikernen dé uitdaging voor de toekomst.” 8 Onder invloed van demografische ontwikkelingen verandert de samenstelling van de Nieuwegeinse bevolking. Steeds vaker trekken alleenstaanden en mensen met een migratieachtergrond naar Nieuwegein. De oorspronkelijke bewoners zijn op leeftijd gekomen en zoeken naar een seniorenwoning. Veel jongeren die zijn geboren en getogen in Nieuwegein vinden in hun eigen stad geen geschikt onderkomen. Bovendien worden huishoudens kleiner, waardoor er, om hetzelfde aantal mensen te kunnen huisvesten, meer woningen nodig. “Vroeger woonde een gezin met drie kinderen in een huis waar nu twee mensen wonen.” Maar waar moeten de nieuwe woningen komen? Net als andere groeikernen heeft Nieuwegein geen ruimte voor grootschalige nieuwbouw. De stad is volgebouwd tot aan de gemeentegrenzen. Wel wordt nabij stadscentrum een wijk vol hoogbouw gebouwd die ‘de duurzaamste wijk’ van Nederland moet worden, maar dat zal de behoefte aan meer en meer gedifferentieerde woningen niet oplossen. Ook de woningbouw in Rijnhuizen en het ombouwen van kantoren tot woningen biedt daarvoor onvoldoende soelaas. Metaal: “Het is voor de gemeente verleidelijk om dan maar de groene ruimtes vol te bouwen, bijvoorbeeld met seniorenflats. Maar daarmee tast je nou net de kwaliteiten aan waarom mensen Nieuwegein zo waarderen.”
plofparade.nl De tweedePLOF parade foto’s: gemeente Nieuwegein In 2019 was de succesvolle eerste editie van de PLOFparade. Meer dan duizend bezoekers maakten op de fiets of wandelend een tocht langs een paar van de mooiste plekken van Nieuwegein. Fort de Batterijen, de Plofsluis en Fort Jutphaas. Alle drie historische locaties die onderdeel zijn van de Hollandse Waterlinie. Op zondag 29 augustus is de tweede PLOFparade, met een langere route, meer locaties en volop vermaak! Onderweg zijn er verschillende tussenstops. Daar geniet je van een hapje of drankje en word je verrast door het mobiele PLOFparade entertainment dat zich door de stad verplaatst en op elk moment kan opduiken. De PLOFparade is dit jaar, natuurlijk onder voorbehoud, op zondag 29 augustus tussen 13:00 en 17:00 uur. Deelnemen aan de fiets- of wandeltocht is gratis. Meer informatie vind je op de website. zondag 29 augustus De route van de PLOFparade is verlengd. Ook ondernemers zonder een terras kunnen zich aansluiten bij het evenement en dienen als een van de tussenstops. Je kunt je aanmelden op de website. 9
ADVERTENTIE Fototeam KenM “Rust is het belangrijkste.” Uitvaartzorg VAN DAVI D Een familie aan het woord “Onze moeder overleed vroeg in de ochtend. De keuze voor de uitvaartverzorger had ze aan ons overgelaten. We hadden eerder al besloten dat we David zouden vragen. We wisten dat het eraan zat te komen. Toch overviel het ons. Twee uur nadat we David hadden gebeld hadden we een eerste overleg. We bespraken wat er die dag geregeld moest worden en wat nog even kon wachten. Veel praktische informatie kwam van de website van David. Gewoon duidelijk, geen poespas. Eigenlijk zoals David zelf ook is. Een half uur na het eerste gesprek had hij uitgezocht welke uitvaartcentra beschikbaar waren en wat bij elk van hen mogelijk was.. Zo konden we de noodzakelijke keuzes maken, zonder verdere verrassingen. De dagen na het overlijden van onze moeder voelde als een emotionele achtbaan. David bracht rust. Dat is het belangrijkste. Hij was goed bereikbaar en reageerde snel op vragen. Nooit op de voorgrond, constant een luisterend oor en oog voor alle betrokkenen. Hij liet duidelijke ruimte voor wat we zelf konden en wilden doen en organiseerde snel en vlekkeloos de rest. Dat was precies wat we nodig hadden. We kijken met een goed gevoel terug op een mooie uitvaart.” De naam van deze familie is bij de redactie bekend. Rust begint met een goede voorbereiding. Mijn website kan je daarbij helpen. En vraag mij gerust om een vrijblijvend gesprek. Dat kan ook voor het overlijden van je naaste. David van de Waal Uitvaartzorg VAN DAVID vandavid.nl 030 - 320 12 33 10
Hét jubileumboek van Nieuwegein Foto: Fototeam KenM Op 1 juli 1971 gingen de dorpen Jutphaas en Vreeswijk op in de stad Nieuwegein. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van onze stad publiceert de Historische Kring Nieuwegein het boek ‘50 jaar Nieuwegein, Gepland , Gelaagd, Geslaagd’. Met verhalen over het ontstaan van de wijken en allerlei andere interessante onderwerpen, zoals het belang van de rivieren, kanalen en sloten voor de stad, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, de geografie van het gebied, de ontwikkelingen van het onderwijs, cultuur, economie en gezondheidszorg. Uiteraard staan er ook veel foto’s en andere afbeeldingen in. Een prachtig boek over jouw stad Nieuwegein, uitgevoerd in groot formaat met 250 bladzijden en een mooie, stevige hardcover. Een feest om zelf te lezen én een prachtig cadeau voor familieleden, kennissen en vrienden. Tot 15 augustus kun je het boek extra voordelig bestellen. Je betaalt dan slechts € 24,95 per exemplaar. Na 15 augustus en in de boekhandel is de prijs € 29,95. Het boek zal eind oktober 2021 verschijnen. Op is op, dus wacht niet met bestellen! Zo bestel je het boek Maak vóór 15 augustus per gewenst exemplaar € 24,95 over naar NL52 INGB 0004 4198 59 t.n.v. Historische Kring Nieuwegein, onder vermelding van: Boek 50 jaar. Stuur ook een email met je naam, adres, telefoonnummer en het aantal exemplaren naar secretaris@museumwarsenhoeck.nl. museumwarsenhoeck.nl 11
Fokkesteeg “Jong, oud, het maakt niet uit.” In Fokkesteeg moeten jongeren het zelf een beetje leuk maken, vertellen de broers Dimitri en Sinclair die in de wijk zijn opgegroeid. Dat lukt prima, want Fokkesteeg is een hechte wijk: “Jong, oud, het maakt niet uit. Iedereen leeft door elkaar en kent elkaar. Dat maakt de wijk bijzonder.” De wijk Fokkesteeg ligt op de grens tussen wat ooit de gemeentes Jutphaas en Vreeswijk waren. De naam is geleend van de toenmalige oprijlaan naar kasteel Oudegein, op wiens grond Fokkesteeg is gebouwd. Die laan is deels bewaard gebleven in de vorm van het gelijknamige fietspad, welke de wijk splitst in het noordelijke en zuidelijke deel. De kronkelige bouwstijl van de wijk Batau was begin jaren tachtig alweer achterhaald en dus kreeg deze nieuwbouwwijk kloeke, rechte straten. Op de vierkante kilometer die Fokkesteeg groot is, woont zo’n tien procent van alle Nieuwegeiners. Onder hen de broers Dimitri Djollo en Sinclair Bouazo. Het regent zachtjes als ik de broers spreek op het fitnesspleintje midden in hun wijk. Terwijl we praten lopen twee jongemannen langs ons heen. De vier begroeten elkaar hartelijk. “We kennen iedereen hier,” legt Sinclair uit. “Op dit pleintje kwam iedereen spelen. We zijn hier met elkaar opgegroeid. Iedere hoek ken ik. Echt een goeie jeugd.” Hij is geboren in Fokkesteeg. De wieg van broer Dimitri stond in Ivoorkust. Hij was zes toen hij met zijn moeder in 1994 naar Nieuwegein verhuisde. Zijn vader woonde hier al. De broers vinden zichzelf echte Fokkestegers. “We zijn hier nooit meer weggeweest,” vertelt Dimitri. “Iedereen kent elkaar hier, alles leeft door elkaar heen. Jong, oud, het maakt niet uit. Dat maakt Fokkesteeg bijzonder.” De wijk heeft ook mindere tijden gekend. “Die coffeeshop trok gasten van overal vandaan, tot Kanaleneiland aan toe. Het werd een verzamelplek, ze hingen er voor de deur. Logisch dat mensen er last van hadden en zich onveilig voelden. Maar zo is Fokkesteeg niet.” Over wat Fokkesteeg een goede plek maakt, zijn de broers eensgezind. “Het is hier rustig, vredig. Iedereen let een beetje op elkaar.” fokkesteeg.nl Veel jongeren trekken weg uit Nieuwegein. Niet de broers. “Er zijn nog altijd veel jongeren hier,” vertelt Sinclair. “Je moet het zelf een beetje leuk maken. Er zijn kansen genoeg.” Dat zijn geen loze woorden. Dimitri’s talent voor voetbal viel op bij voetbalvereniging Geinoord. Mede door de steun van de vereniging is hij profspeler geworden in de eerste divisie. Sinclair wijst naar zijn broer: “Hij is over de hele wereld geweest. En altijd terugkomen hè!” Dimitri knikt instemmend. “Ik heb het geluk gehad dat de mensen van Geinoord zagen wat ik kon. Vaak worden talenten niet gezien. Hier mag de gemeente meer aan doen. Door jongeren hun talenten te helpen ontdekken en hen te faciliteren, zodat deze beter ontwikkeld kunnen worden.” Zelf dragen de broers ook een steentje bij. Dimitri speelt sinds kort weer bij JSV en steunt de vereniging actief. Daarnaast hebben ze samen met vrienden uit de wijk een geluidsstudio gebouwd in het leegstaande kantoorpand van Van Wijk, vlak bij de brug naar park Oudegein. 12
“Iedereen leeft door elkaar en kent elkaar.” foto’s: Fototeam KenM “We helpen hier jong muzikaal talent om beter te worden,” vertelt Sinclair, die als rapper met de artiestennaam SiNNiWAVi flink aan de Nederhop-weg timmert. “We bouwen een naam op en vertegenwoordigen Nieuwegein naar de rest van Nederland.” Dimitri kijkt trots naar zijn jongere broer. “Er is veel negatief gepraat over Nieuwegein. Kijk naar Sinclair, man. Zo kan het ook. Altijd positief!” “Hij is over de hele wereld geweest. En altijd terugkomen hè!” 13
DICHTER IN DE STAD In Nieuwegein wonen en werken veel kunstenaars. We vroegen Sinclair Bouazo (Nederrapper) en Ton de Gruijter (stadsdichter) naar de invloed van onze stad op hun teksten. Uiteraard in hun eigen taal! Foto Johan Nebbeling zij is mijn huis, mijn straat, zij spiegelt mijn zijn zij zuigt mijn denken in, zij spuwt mijn woorden uit haar wegen zijn mijn alfabet, mijn klank ligt op een plein zij is mijn asfaltziel, zij is mijn stenen huid Ton de Gruijter In een felle zomer gevuld met groene natuur, is geen 1 moment voor ons obscuur. Wanneer de muzieknoten met ons spreken, zal niets van ons creativiteit ontbreken. Fokkesteeg. Sinclair Bouazo (SiNNiWAVi) 14
In de geschiedenis van Nieuwegein heeft water en scheepvaart een belangrijke rol. In onze stad wonen ook veel liefhebbers van kunst en cultuur. Gonneke Prak is beeldend kunstenaar, Nieuwegeiner en bedenker van Nieuwegein 1 groot museum. Creatieve inwoners maken kunstobjecten, die je overal in de stad kunt gaan bewonderen. Het thema: feestelijke boten. Foto Fototeam KenM Foto Louise Mastenbroek “Iedereen kan meedoen”, vertelt Gonneke enthousiast. “Niet alleen ervaren kunstenaars, maar bijvoorbeeld ook kinderen.” Nieuwegein 1 groot museum “Iedereen kan meedoen”, vertelt Gonneke enthousiast. “Niet alleen ervaren kunstenaars, maar bijvoorbeeld ook kinderen.” Ze is in april al begonnen door inwoners te informeren en te inspireren, geholpen door de gemeente en De Tweede Verdieping. Vanaf juni zijn de zelfgemaakte kunstwerken te zien: in voortuinen, achter ramen, aan balkons. Maar ook in De Tweede Verdieping, de Museumwerf en Kunstgein kun je prachtige kunstwerken bezichtigen. Kijk op de website en maak je eigen route met feestelijke boten! Kwartet en lespakket Met foto’s van de Historische Kring en de Museumwerf is een prachtig kwartetspel gemaakt. Deze kun je gratis downloaden via de website van 50 jaar Nieuwegein. Ook staat er een lespakket op de site, bedoeld voor basisscholen. Hierin zitten leskaarten waarmee de leerkracht zelf een les of een serie van lessen kan samenstellen om met de leerlingen feestelijke kunstwerken te maken. Museumwerf Vreeswijk Deze plek ademt scheepvaart. Een plek waar heden en verleden samenkomen. Er zijn historische schepen te zien en er is de scheepswerf die nog in bedrijf is. Zo hebben ze voor de feestelijkheden van Nieuwegein het schip Hoop en Vertrouwen opgeknapt tot rondvaartboot. Vanaf juni kunnen inwoners hiermee vanaf het water verschillende historische locaties in de stad bewonderen. 15
Van en voor mensen Alle Nieuwegeiners samen maken al vijftig jaar de stad. Door de buren een handje te helpen, een evenement of een buurtfestijn te organiseren, te assisteren op en rond de sportvelden, te helpen in het Antonius ziekenhuis, taalles te geven, een maatje te zijn voor wie dat nodig heeft – en nog veel meer. Wij, de mensen van het VrijwilligersHuis, helpen je daar graag bij. Peter (kunst & cultuur en coördinator) Trainingen en workshops maken vrijwilligerswerk leuker. Er is vast iets wat jij graag bij zou willen leren. Misschien zoek je contact met andere initiatiefnemers? Stuur een mailtje of bel mij, ik help je verder. Bram (duurzaam & groen) Wil je je inzetten voor een meer duurzaam Nieuwegein? Heb je een idee, of wil je je graag inzetten als vrijwilliger? Neem dan contact op met mij. Mandy (zorg en welzijn & onderwijs) Niemand kan alles doen, maar iedereen wel iets. Samen maken we Nieuwegein weer een stukje completer. Help jij mee om de sociale puzzel compleet te maken? Bel of mail mij dan. Esther (sport & bewegen) Wil jij ook vrijwilliger worden bij een sportvereniging of ondersteun jij al een vereniging en heb je daar hulp bij nodig? Ik help je graag. Meer weten? Kijk op vrijwilligershuis-nieuwegein.nl. Foto: Fototeam KenM 16
Foto’s: collectie gemeente Nieuwegein NIEUWEGEIN: 50 jaar in ontwikkeling “In vijf decennia is deze stad gebouwd. Een nieuwe gemeenschap heeft zich gevormd. Het kennen van de geschiedenis geeft liefde voor het bestaande en is de bron van het denken over de toekomst.” Aan het woord is Paul Rijntjes, Nieuwegeiner en van beroep stedenbouwkundige. Van 1978 tot 2016 heeft hij meegewerkt aan de totstandkoming van deze stad. Hij heeft Nieuwegein zien groeien vanuit de twee voormalige dorpen Vreeswijk en Jutphaas tot de stad zoals die nu is. In de online serie ‘Nieuwegein, 50 jaar in ontwikkeling’ neemt Paul ons mee in allerlei bijzondere gebeurtenissen in deze periode. Aan de hand van korte verhalen en foto’s herleeft het verleden en zien we de stad opnieuw groeien. De serie is te volgen via de website van Nieuwegein 50 jaar. 50jaarnieuwegein.nl 17
Festivals kleuren Geinbeat is klaar voor een nieuwe !art. Er valt komende zomer genoeg te beleven in onze stad. We lichten er twee festivals uit: Geinbeat en Zomer op het Fort. Beiden draaien volledig op vrijwilligers. Aan de professionaliteit doet dat niets af. Geinbeat “Dat was balen vorig jaar”, zegt voorzitter Riny Kooijman van Stichting Geinbeat. Voor het eerst in het 26-jarig bestaan van hét Nieuwegeinse muziekfestival bij uitstek, ging een editie niet door. Corona natuurlijk. Gelukkig is de situatie rond de pandemie inmiddels verbeterd en is er grote kans dat Geinbeat 2021 wél door kan gaan. “Helemaal zeker is dat nog niet”, zegt Riny. “We moeten afwachten of de coronamaatregelen tegen die tijd voldoende ruimte bieden.” Dat gezegd hebbende: Geinbeat is klaar voor een nieuwe start. Op zaterdag 10 juli moet het gaan gebeuren, op het gezellige festivalterrein in de Galecopperzoom waar Geinbeat drie jaar geleden neerstreek. Eerder werd het festival gehouden in onder meer Park Oudegein, op Fort Vreeswijk en op het ‘balkon’ van City. zaterdag 10 JULI Blokken Riny: “Vanwege corona zal de opzet wel anders zijn dan voorheen. Om de veiligheid en gezondheid van de bezoekers en onze ongeveer vijftig vrijwilligers te kunnen garanderen, hebben we gescheiden aan- en afvoerroutes. We werken verder met drie blokken van drie uur. Per blok kunnen we ongeveer 200 bezoekers toelaten. Daardoor zijn er nooit te veel festivalgangers tegelijk op het terrein. Want die anderhalve meter afstand is voorlopig nog niet weg.” De succesvolle samenwerking met AkoestiCafé, die ook de laatste twee edities van Geinbeat extra kleur gaf, wordt voortgezet. Dit jaar in een andere gedaante. Riny: “Alle optredens vinden plaats op twee grote podia, die naast elkaar komen te staan. Het programma wordt gemengd. De lounge-achtige tent van de eerdere jaren bewaren we voor coronavrije tijden.” Mellow Ook het programma is aangepast aan de situatie. Keiharde rock zal dit jaar niet te horen zijn, zegt Riny. “We kunnen het niet hebben dat mensen volledig uit hun dak gaan en daardoor de veiligheid uit het oog verliezen. Daarom kiezen we voor wat Foto Geinbeat: Maarten Janmaat 18
Nieuwegein minder heftige acts. De drie blokken geven we elk een eigen sfeer, van mellow naar rock. Volop keuze dus.” Een verschil met vorige edities is ook: dit jaar is Geinbeat voor het eerst niet gratis. Een kaartje gaat iets minder dan twee tientjes kosten. “We hebben te maken met hogere kosten en minder inkomsten. Daarom zijn we dit keer wel gedwongen entree te heffen. Helaas, zeg ik erbij. Maar er komt een geweldig programma voor terug!” Sterke line-up Riny heeft niet overdreven. Op het programma staan o.a. Tangarine, Judy Blank, EUT, Aestrid, The Radar Station, Laroux, Tim Knol en de Blue Grass Boogiemen, Gomer Pyle, Prescold Molly en Ten Times A Million. “De Nieuwegeiners hebben het verdiend om weer te kunnen genieten”, zegt een tevreden Riny tot besluit. Voor de laatste info en kaarten: geinbeat.nl Nieuwegein had vorig jaar de primeur van het eerste, volledig ‘coronaproof’ festival van Nederland: Zomer op het Fort. Dat Fort was het tweehonderd jaar oude Fort Jutphaas, waar het publiek in groepen van dertig een prachtige mix van muziek en theater kreeg voorgeschoteld, middenin de mooie natuur van het forteiland. “Een groot succes”, zegt Martin Koot van Stichting Stadslab Nieuwegein, een van de organisatoren van Zomer op het Fort. “We waren volledig uitverkocht en de bezoekers vonden het prachtig. Wij ook trouwens.” De bezoekers van Zomer op het Fort konden via internet ‘intekenen’ op een programma en een tijdstip. Wát dat programma precies behelsde, bleef een verrassing. Onder begeleiding van een gids werd een groep bezoekers steeds van het ene naar het andere optreden gevoerd. Daar konden ze, op veilige afstand van elkaar, zittend de act beluisteren en bekijken. Onder meer artiesten als Blue Grass Boogiemen, Judy Blank, Anne Soldaat en Luuk Lenders verzorgen optredens. “Wat we terugkregen van de mensen is dat ze het heel relaxed en bijzonder vonden om op deze manier in zo’n prachtige, rustieke omgeving muzieken theatervoorstellingen in de openlucht bij te wonen”, zegt Martin. “Bovendien konden we een mooi arrangement aanbieden in samenwerking met restaurant Céline dat op het Fort is gehuisvest.” In plaats van in augustus zal Zomer op het Fort dit jaar plaatsvinden op zondag 26 september. Nog niet bekend is welke artiesten Zomer op het Fort 2021 kleur zullen geven. Martin: “We zijn nog in gesprek. Een aantal artiesten die er vorig jaar bij waren, vinden het zo leuk dat ze zich weer spontaan hebben aangemeld.” Meer info op ophetfort.nl zondag 26 SEPT Foto Zomer op het Fort: Fototeam KenM 19
De Lek, het Lekkanaal, het Amsterdam-Rijnkanaal, het Merwedekanaal, de Vaartserijn, de Doorslag, de Hollandsche IJssel, de Enge IJssel, De Galecopperwetering: Nieuwegein is een bij uitstek waterrijke stad. Een stad met een rijke scheepvaartgeschiedenis (Vreeswijk), eeuwenoude en moderne sluizen, een unieke ‘plofsluis’, fortgrachten, jachthavens en talloze vaak naamloze watertjes, slootjes, plasjes, vijvers en andere watergangen. Water om in te zwemmen, te vissen, te roeien, langs te wandelen en fietsen of gewoon aan te zitten en bij weg te mijmeren. Al dat water geeft Nieuwegein mede zijn bijzondere, groene en open karakter. En het levert mooie plaatjes op. Foto’s: Johan Nebbeling Waterrijk 20
Nieuwegein 21
ADVERTENTIE De tweede verdieping is weer open! Fotografie: Wild & Free Photography Yes! Iedereen is weer welkom – mits je je aan de geldende coronamaatregelen houdt – om tussen de boeken en tijdschriften te komen snuffelen. Om lekker rustig te studeren of een krantje te lezen op ons vernieuwde studieplein. Wist je dat je nu ook gebruik kunt maken van tablets in de bibliotheek, de zogeheten hublets? Én we starten ook weer met onze activiteiten in en rondom de bibliotheek. BiebSafari Geen vakantieplannen of heb je zin om de bibliotheek eens grondig te verkennen? Ga dan vier weken mee op safari in de bieb! Ontdek Leesland, Avonturenland, Onderzoekland en Fantasieland. Deze safari is speciaal voor onze jongste leden tussen de 4 en 12 jaar. Actie: geen inschrijfkosten in juni, juli en augustus We hebben van 1 juni t/m 31 augustus een actie lopen: je betaalt geen inschrijf/administratiekosten als je een volledig abonnement afsluit bij ons infopunt. Dit geldt ook voor het gratis jeugdabonnement (m.u.v. een maandabonnement of clubkaart). Digibrigade Voor onze oudere leden – die natuurlijk nog steeds jong van geest zijn – starten we met de Digibrigade. Speciaal voor personen die hun digitale vaardigheden willen ontwikkelen en daar wel wat hulp bij kunnen gebruiken. Voel je welkom! Je kunt aansluiten bij wekelijkse oefensessies en bij maandelijkse themasessies. 50 jaar Nieuwegein in de bieb Met je abonnement heb je (gratis of met korting) toegang tot ons veelzijdige aanbod aan activiteiten. In het PLUS-café delen senioren met elkaar de mooiste verhalen uit de 50-jarige geschiedenis van Nieuwegein. Ook starten we weer met de maandelijkse voorleeslunches. In de bieb is daarnaast de tentoonstelling ‘Nieuwegein 1 groot museum’ te bewonderen en natuurlijk hebben we een mooie boekencollectie over Nieuwegein. Kom dus snel een keer langs! www.detweedeverdieping.nu 22 SummerSchool Dit jaar zijn er maar liefst twee SummerSchools! In de eerste en de laatste week van de zomervakantie bieden we een driedaags programma aan voor kinderen van 8 tot 13 jaar, bestaande uit onder meer Science School, Robot Mania en Hack je Kleding.
Ontdek Nieuwegein vanaf het water Het Nieuwegeinse gebied kent een rijk verleden dat minstens 6.000 jaar teruggaat, getuige de vondst in 2017 van Neerlands oudste babygraf. Het oude schippersdorp Vreeswijk was in de 7e eeuw n.C. al bekend als Friese handelsnederzetting Fresionouuic, dat Friezenwijk betekent. Van Jutphaas, onder de naam Judefax, was later sprake. De naam Jutphaas, in het Oud-Germaans Jut (veel) fasha (taai gras), is typerend voor dit voormalige boerendorp waarvan o.a. nog mooie oude boerderijen zijn overgebleven. Van het stadje ’t Geyn waarnaar Nieuwegein is vernoemd, weten we dat het langs de Doorslag lag, het kanaal tussen de Vaartse Rijn en de Hollandse IJssel. Van ’t Geyn bleven slechts enkele huisjes over. Foto: Ton van der Heijden Gratis rondvaarten De waterwegen waren belangrijk voor de ontwikkeling van de oude kernen. Vanaf het water ontdek je Nieuwegein op een heel andere manier! Museumwerf Vreeswijk maakt die ontdekkingsreis mogelijk door gratis rondvaarten, mét een gids aan boord. Met behulp van sponsors kocht de Museumwerf daartoe de Hoop en Vertrouwen, een kagenaar uit 1930 die ooit dienstdeed als baggerschuitje in het Groene Hart. Het schip is nu ingericht voor geheel andere lading: passagiers. Voor zover coronamaatregelen het toelaten, wordt er gevaren met groepen van maximaal 12 passagiers. Vaarschema en wijze van aanmelding vind je op de website. Graag tot gauw en welkom aan boord! museumwerf.nl 23
Ruim baan voo Uit welke windstreek je ook komt aanrijden, Nieuwegein rolt de asfaltloper voor je uit. Voor de fiets is dat minder vanzelfsprekend. Geen wonder dat we vaak liever de auto pakken dan de fiets. Er gebeurt al veel om fietsen in Nieuwegein veiliger en aantrekkelijker te maken. Maar om van onze autostad een echte fietsstad te maken, zullen we zelf ook wat vaker moeten opstaan van onze autostoel. Foto’s: Johan Nebbeling Inschikken Het is goed te merken dat Nieuwegein is ontworpen als autostad; je rijdt overal makkelijk en snel naartoe. Iets te makkelijk want bijna een kwart van de Nieuwegeiners pakt voor ritjes van minder dan drie kilometer bijna dagelijks de auto. Veel vaker dan in vergelijkbare gemeenten. Dat botst -soms helaas letterlijk- met de andere behoeften van onze groeiende stad. Het moet gezonder, groener, veiliger, leefbaarder. We delen ons lokale wegennet immers met steeds meer inwoners dus zullen we met z’n allen een beetje moeten inschikken. Wat vaker de fiets pakken is dan een prima idee: dat kost minder ruimte en is goed voor het milieu en voor onszelf. Snelfietsroute Ruim baan voor de fiets dus? Als het aan de gemeente ligt wel, zo staat te lezen in de net aangenomen Mobiliteitsvisie 2030: “We willen dat de stad uitnodigt om te fietsen en te lopen.” En: “we zorgen ervoor dat de fiets een concurrerend alternatief is voor de auto op afstanden tot 15 kilometer.” De gemeente gaat onder andere meer fietsparkeerplaatsen aanleggen en fietsroutes veiliger en aantrekkelijker maken. Zo werkt de gemeente bijvoorbeeld mee aan het realiseren van de snelfietsroute IJsselsteinNieuwegein-Utrecht. Concrete fietsplannen worden komende tijd uitgewerkt in een mobiliteitsprogramma. ‘8 & 80’ Volgens de Fietsersbond Nieuwegein moet de gemeente nog wel flink aan de bak om van onze op auto’s ingerichte stad een fijnere fietsstad voor jong en oud te maken. Zij kwamen met hun eigen Fietsvisie 2040 vol voorstellen om fietsen veiliger te maken. Voorzitter Clarion Wegerif: “Wijkwegen zoals de Batauweg, Sluyterslaan en Roerdomplaan krijgen in onze visie een andere rol. Het worden straten waar 24
or 7 Fietstips Download de gratis Ik fietsapp en je wordt beloond voor elke fietskilometer. Je gespaarde punten wissel je in voor kortingen, cadeaubonnen of donaties. Zie ikfiets.nl. Stal je fiets droog en gratis in de twee bewaakte fietsenstallingen bij City; de Fietspomp aan de kant van De Kom en de Snelbinder tussen ING en casino. Ken je wel de kortste autoroutes maar niet de snelste fietsverbindingsroutes tussen de wijken? Check de Fietsnetroutes. Zie Nieuwegein.nl/fietsnet. Veiliger fietsen tot je 100ste ? Bekijk alle veilig fietsen tips van Doortrappers. Zie nieuwegeinfietst.nl/senioren. Autoluwe (en alle andere) fietsroutes plan je makkelijk met de Fietsersbond routeplanner. Je kind leert alleen veilig en goed fietsen door meters te maken. Weten hoe? Kijk op nieuwegeinfietst.nl/scholieren/ouders. Op nieuwegeinfietst.nl vind je veel lokale fietsinformatie. Onder andere over: fietsroutes, fietsclubs en fietsmaatjes, fietslessen en goedkope fietsen. fietsers, e-bikers en vrachtfietsen de ruimte krijgen en waar geen doorgaand autoverkeer meer is. De auto is er te gast en de maximumsnelheid is 30 km/ uur. En in de wijken is een veilig en overzichtelijk ‘8 & 80’ fietsnetwerk waar kwetsbare groepen zoals kinderen en senioren, maar ook scootmobielers, gebruik van kunnen maken.” Autostoel Gemeente en Fietsersbond werken dus hard aan het verder uitrollen van de rode loper voor fietsers. Maar de enige die ons aan het fietsen kan krijgen, zijn wijzelf. Betekent dit dat we onze auto maar de deur uit moeten doen? Welnee. Wel dat we ‘m best wat vaker kunnen laten staan, zeker voor die korte ritjes binnen Nieuwegein. We kunnen fietsen ook zelf veiliger en leuker maken door meer rekening met elkaar te houden in het verkeer. Bijkomend voordeel van vaker fietsen is dat de groene kant van Nieuwegein zich pas echt voor je opent als je de zwarte asfaltloper wat vaker links (of rechts) laat liggen. Met bijgaande tips geef jij jouw innerlijke fietser ruim baan. 25
26
Fototeam KenM 27
Arlette Foto’s: Fototeam KenM Nieuwe start in Meanderpark De vleugels van Meanderpark vormen van bovenaf de ‘N’ van Nieuwegein. Of de ‘N’ van nieuwe start, want sinds een jaar wonen in dit voormalige gemeentehuis jonge starters samen met statushouders en mensen uit de maatschappelijke opvang. Een ‘magic mix’ zoals woningcorporatie Portaal het omschrijft. Net als Nieuwegein vijftig jaar geleden bouwde aan een nieuwe gemeenschap, doen deze bewoners nu hetzelfde in Meanderpark. Vier van hen vertellen over hun nieuwe start. Werkt de mix? En wat vinden zij van Nieuwegein? Goede buur Eerst even kort de geschiedenis. Meanderpark begon in 1998 als De Meander. Het kantorencomplex op Plettenburg deed jarenlang dienst als gemeentehuis tot de gemeente in 2012 verhuisde naar City. Daarna stond het grotendeels leeg. In 2019 startte de grootscheepse verbouwing tot appartementencomplex. Een jaar geleden trokken de eerste huurders erin. Tweederde van de bewoners bestaat uit jonge starters. Zij moesten eerst een toelatingscommissie ervan overtuigen dat ze graag willen bijdragen aan een hechte woongemeenschap. Kwetsbaar Eén op de drie bewoners zijn mensen die wat begeleiding nodig hebben; statushouders, mensen uit de maatschappelijke opvang (zoals ex-daklozen en ex-verslaafden) en psychisch kwetsbare mensen. De betrokken zorginstellingen selecteren deze bewoners zelf en bieden ter plekke dagelijks ondersteuning. Net als de buren dat doen als dat nodig is. Iedereen woont door elkaar en kent elkaars achtergrond niet, behalve als men die zelf vertelt. 28 Bruggenbouwer Naam: Arlette Besselse Woonde hiervoor: in een ander community project in Utrecht Woont: samen met twee katten Is: ex-voorzitter van de bewonersvereniging Dunne scheidslijn “Meanderpark voelt als een gezellig dorp in de wijk,” vertelt Arlette, een spraakwaterval met een groot sociaal hart. Met Nieuwegein had ze eerst niks, bekent ze: “Ik zocht een betaalbare woning. Bij het zien van dat kale industrieterrein, twijfelde ik wel even. Nu ben ik blij dat ik het toch gedaan heb. Nieuwegein is veel groener dan ik dacht!” Een gemengd woonproject als dit is volgens Arlette erg geschikt voor dit soort niemandslandjes met weinig voorzieningen in de buurt. “Je bent automatisch veel meer op elkaar aangewezen, of je nou een kwetsbare
bewoner bent of een gewone. De scheidslijn tussen die twee is trouwens heel dun. Zelf ben ik een ‘gewone’ huurder maar ik heb wel PTSS gehad. Het kan echt iedereen overkomen dat je opeens ondersteuning nodig hebt.” Tosties to go Arlette woonde in Leidsche Rijn al een paar jaar in een community project. Als voorzitter van het opstartbestuur kon ze die ervaring mooi gebruiken om echt iets voor Meanderpark te betekenen. “Ik baal enorm dat we door corona zoveel minder samen kunnen doen. Terwijl dat wel nodig is om er een hechte gemeenschap van te maken. Toch hebben we in een jaar al best veel bereikt. De evenementencommissie organiseert veel leuke onlineactiviteiten zoals een Halloween verkleedwedstrijd, pubquiz en bootcamps. En de horecacommissie zorgt elk weekend voor afhaallekkers zoals tosti’s op ons binnenplein. Niemand doet dit omdat het ‘moet’, ze willen het echt zelf. We komen er wel samen.” Nieuwe Nieuwegeiner Naam: Ahmed Woonde hiervoor: in veel verschillende AZC’s Woont: samen met zijn vrouw Is: buurman Veilig “Ik vluchtte voor de oorlog”, vertelt Ahmed in goed verstaanbaar Nederlands. De Syrische geneeskundestudent woont in zijn eerste eigen woning en deelt deze sinds acht maanden weer met zijn vrouw. “Daar ben ik zo blij om! Ik voel me hier veilig en gelukkig. We voelen ons welkom in Nieuwegein, de mensen zijn aardig, lachen veel en groeten me. Voor jou is dat misschien gewoon maar voor mij niet.” Alles is nieuw hier voor hem, maar gelukkig heeft hij behulpzame buren. “Hoe werkt de app van het stroombedrijf? Aan mijn buren kan ik alles vragen. Ik voel mij gezien hier, ook al zijn we best op onszelf. We zorgen voor elkaar.” Geneeskunde Wonen in Nieuwegein is wel anders dan waar Ahmed in Syrië woonde. “Daar leven mensen veel meer in hoge flats en is het balkon een belangrijke plek om samen te komen. Het is jammer dat er in de omgeving van Meanderpark geen park is om lekker te zitten. Of een supermarkt op loopafstand want we hebben geen auto. Vorige week leerden we fietsen, dat moeten we nog wel flink oefenen. Ik werk ook hard aan mijn Nederlands want ik wil in de zorg werken. Mijn studie geneeskunde hoop ik hier af te kunnen maken. Ik heb nog een lange weg te gaan maar ik kom er wel.” Ahmed 29
Jorn Gangmaker Naam: Sanne Woonde hiervoor: overal en nergens Woont: alleen Is: gangmaker Gezellig ‘Groot en druk’, dat was Sanne’s eerste indruk van Nieuwegein. Familie van haar woonde hier al en ving haar op toen ze door een noodsituatie op straat belandde. Zoekend naar eigen woonruimte kwam Meanderpark op haar pad. “Ik was meteen superenthousiast over het idee om samen een community op te starten,” vertelt de bedachtzame twintiger. “Het is heel gezellig. Samen wonen werkt, je ziet mensen echt opbloeien. Hier hoef je niet alleen te zijn en dat doet kwetsbare bewoners en statushouders zichtbaar goed. Ze zouden op veel meer plekken zulke gemengd wonen projecten moeten hebben.” Opbloeien Wat meer durven en zichzelf meer openstellen voor anderen. Dat stelde Sanne zich een jaar geleden als doel en dus werd ze lid van de horecacommissie, de wandelgroep en het bestuur en werd ze gangmaker. “Ik zorg dat mijn gangburen zich welkom voelen, spring in als er iets aan de hand is en zoek hulp voor mensen die dat nodig hebben. Ik probeer iedereen te betrekken bij gezamenlijke activiteiten maar veel kwetsbare buren kijken liever eerst de kat uit de boom, net als ik in het begin.” Starter Naam: Jorn van Zwieten Woonde hiervoor: in Utrecht Woont: samen met zijn vriendin Is: lid van het mediateam Betaalbaar Ze zochten een betaalbare starterswoning aangezien ze allebei nog studeerden. Dat was hier net wat makkelijker dan in Utrecht, de stad waar de net afgestudeerde twintiger Jorn nog steeds verknocht aan is. “Mijn eerste indruk van Nieuwegein was niet echt geweldig. Rij je de stad in, dan zie je bijna alleen maar kantoren. Het is vooral praktisch om hier te wonen, met goede voorzieningen zoals City en De Kom. “We kozen vooral voor Meanderpark vanwege de nieuwe, betaalbare en van alle gemakken voorziene appartementen.” Socialer worden Daarnaast sprak het idee om samen een community te vormen Jorn en zijn vriendin ook aan. “We zijn van origine niet supersociaal en zijn graag op onszelf. Hier wonen dwingt ons juist om meer contact te zoeken met de andere bewoners en dat zorgt voor een mooie balans. Corona gooit veel roet in het eten, maar we spreken regelmatig af met een aantal buren en ik zit in het mediateam. Samen beheren we bijvoorbeeld een besloten Facebookgroep. Daar wisselen we handige info uit, plaatsen we hulpvragen en het is ook een marktplaats voor onze overbodige spullen.” meanderpark.nl Begrip Meanderpark is de samenleving op microniveau. Het gemengd wonen-project dwingt mensen die elkaar normaal niet zo snel zullen ontmoeten om elkaar te leren kennen en te helpen. Dat kweekt meer begrip voor elkaar en zorgt dat kwetsbare mensen kunnen opbloeien in plaats van in hun eentje weg te kwijnen. De vier zijn het erover eens. Of die ‘magic mix’ echt geslaagd is, valt na zo’n coronajaar nog niet helemaal te zeggen. Maar het is een goede start! 30
Tekening door Jan Ibelings karikaturist.nl 31 Kleuren maar!
ADVERTENTIE Heb jij een leuk idee dat Nieuwegein mooier, warmer en gezelliger maakt? Een initiatief dat ervoor zorgt dat iedereen in de straat, buurt of stad prettig samenleeft en iedereen zich welkom voelt? Bijvoorbeeld een leuke samenkomst met de buurt, een opgeknapte ontmoetingsplek, een sporttoernooi voor alle kinderen in de wijk of een buurtkunstwerk. Dan kan je een bijdrage aanvragen bij Geins Geluk. Geins Geluk is een onderdeel van de gemeente Nieuwegein en maakt initiatieven mogelijk! Op de nieuwe website www.geinsgeluk.nl staat hoe je jouw idee waarmaakt! Ook vind je er inspiratie van andere initiatieven en lees je hoe een bijdrage aanvraagt bij Geins Geluk. Heb jij een idee? Kijk dan op: www.geinsgeluk.nl. Geins Geluk is een onderdeel van de gemeente Nieuwegein 32
monumenten De jonge van Nieuwegein ‘Saai’, ‘voorspelbaar’ en ‘weinig verheffend’ zijn veelgebruikte termen over de woningbouw in de jaren zeventig en tachtig. Maar is dat wel zo? De woningbouw uit die jaren is een grote tegenbeweging op de wederopbouwperiode en de modernistische stedenbouw. Dit zien we terug in de architectuur en stedenbouw in Nieuwegein. Het modernisme van de jaren ‘60 In Jutphaas staan grote flatgebouwen, zoals aan het Van Herwijnenplantsoen en Wenckebachplantsoen. Deze flatgebouwen zijn onderdeel van de modernistische stedenbouw uit de jaren zestig. De modernistische stedenbouw heeft een open verkaveling: de gebouwen staan los in een parkachtige omgeving en er is stempelwerking toegepast. Dit houdt in dat dezelfde gebouwen in patronen ten opzichte van elkaar staan. Omdat de gebouwen op precies dezelfde manier en met dezelfde materialen gebouwd zijn, kon er snel en massaal gebouwd worden, wat nodig was vanwege de woningnood. Foto’s: gemeente Nieuwegein Terug naar de menselijke maat in de jaren ’70 en ’80 In 1971 fuseerden de gemeentes Jutphaas en Vreeswijk tot de gemeente Nieuwegein en werd Nieuwegein aangewezen als groeikern om de groei van Utrecht op te kunnen vangen. De architecten in de jaren zeventig en tachtig hadden andere idealen: de strak vormgegeven modernistische stad werd vervangen door kleinschalige bebouwing met een dorps karakter en georganiseerd rond woonerven. De architecten ontworpen vaak in de structuralistische stijl. Het structuralisme is een reactie op de voorgaande bouwstijlen: het traditionalisme, brutalisme en Nieuwe Bouwen, samen ook wel de Nieuwe Zakelijkheid of functionalisme genoemd. Architecten vonden de gebouwen van de Nieuwe Zakelijkheid te eenvormig, grootschalig en anoniem. In het structuralisme komt er meer aandacht voor de maatschappelijke effecten van ontwerpen en de menselijke maat/schaal (meer bouwen voor de mens als individu met een sociaal netwerk). Deze menselijke maat werd vaak gerealiseerd door een herhaling van aan elkaar gekoppelde woningen of woonerven. 33
In dit jubileumjaar bepaalt de gemeente samen met de inwoners welke bouwwerken uit de periode 1965-1990 (de Post ‘65 periode) bijzonder zijn voor de stad. Ruim 800 Nieuwegeiners stemden via een vragenlijst op de bouwwerken die zij het meest monumentwaardig vinden. Uiteindelijk besluit het college van Burgemeester en Wethouders welke bouwwerken definitief benoemd worden tot monument. Meer weten over het proces van dit project? Kijk dan op: ikbennieuwegein.nl/jongemonumenten Categorie: Structuralisme Met 286 stemmen is de ‘Verhoevenwijk’ de grote winnaar in de categorie structuralisme. De wijk, ontworpen door Jan Verhoeven, is in 1977-1980 gebouwd. De structuur van de wijk is, vanuit de lucht gezien, een honingraat, die in alle richtingen uitgebreid kan worden. De architectuur grijpt terug op de Amsterdamse School, een bouwstijl uit de jaren ’20, met rode bakstenen, oranje dakpannen, siermetselwerk, erkertjes, poortdoorgangen en daken met ‘gebroken’ hoeken. Structuralisme Categorie: Infrastructuur: bruggen In de categorie bruggen was het een nek-aan-nek race tussen de Geinbrug & Doorslagbrug en de Blauwe Brug, gewonnen door de Blauwe Brug met 244 stemmen van de Geinbrug en Doorslagbrug (221 stemmen). De Blauwe Brug is gebouwd in 1979 en past in het systeem van Nieuwegein als groeikern; de stad moest goed bereikbaar zijn. Er waren brede overgangen nodig voor de al aanwezige waterwegen in de groeikern. Hiervoor werden markante en herkenbare bruggen ontworpen. De Blauwe Brug is een basculebrug, ook gebaseerd op een oud brugtype (ophaalbrug). Blauwe brug nu Blauwe brug vroeger 34
Categorie: Kantoorgebouwen Het kantoorgebouw op Brugwal 1, gebouwd in 1980, is winnaar met 181 stemmen. Het is een goed voorbeeld van een kantoorcomplex uit het structuralisme. Het gebouw bestaat uit kleine, gestapelde eenheden en kan eindeloos uitgebreid worden zonder dat het hoofdontwerp aangetast wordt. Het grote kantoorgebouw heeft ook privéruimtes zodat medewerkers zich niet verloren voelen in het grote gebouw. Het kantoorgebouw met het groen eromheen vormen een mooie eenheid. Categorie: Houtskeletbouw De houtskeletbouwwijk in Doorslag (1979-1980) is winnaar met in totaal 253 stemmen. Over het functioneren van de wijk is in het ontwerp goed nagedacht. Er zijn woonerven ingevoegd, waardoor het autoverkeer stapvoets moet rijden. Sociale contacten worden gestimuleerd door gemeenschappelijke binnenruimtes met veel groen. De wijk doet denken aan een soort dorp of kleine stad en past goed in het beeld van de nieuwe stedenbouw in de jaren ’70, waarbij stedenbouwers terug wilden naar de menselijke maat. In de wijk wisselen lage en hoge woningen elkaar af. De kubusvorm, die kenmerkend is voor het structuralisme, zie je veel terug. Cityplaza vroeger Cityplaza nu Categorie: Houtskeletbouw Categorieën: Religie & Hoogbouw In de categorieën religie en hoogbouw heeft de stemming niet tot overtuigende winnaar geleid. Winnaar brugwal Suggesties van inwoners Uit de suggesties van inwoners van Nieuwegein komt CityPlaza als grote winnaar uit de bus met 247 stemmen. De bouw van het stadscentrum is afgerond in 1985 naar een ontwerp van Jan Hoogstad. Het is verbouwd naar een ontwerp van Dok Architecten (afgerond in 2015). CityPlaza hoort echt bij de jonge stad Nieuwegein, zo blijkt uit de stemming. Brugwal 1 35
50 in Nieuwegein Foto’s: Fototeam KenM Deze drie inwoners hebben dit jaar allemaal iets bijzonders met het getal vijftig, net als Nieuwegein zelf. 50 boompjes opgezet Een heus voedselbos in Galecop? Volgens initiatiefnemer Krijn Maartens is deze droom hard op weg om werkelijkheid te worden. “Het geld voor de aanleg is inmiddels binnen via crowdfunding, de eerste vijftig bomen zijn geplant.” De eigenaar van de Middengaarde, gelegen tussen Galecop en de A12, toverde de afgelopen vijf jaar het terrein om van een stuk weiland tot een gevarieerd natuurterrein. “Met het planten van een voedselbos met eetbare bomen, planten en struiken, maken we de Middengaarde nog gevarieerder en aantrekkelijker voor mensen en dieren.” Wat doe ik hier “Met het voedselbos, en ook met de Middengaarde, wil ik een plek creëren waar we elkaar kunnen leren dat verantwoord omgaan met de natuur niet alleen leerzaam is, maar ook leuk kan zijn. En dat investeren hierin letterlijk op meerdere manieren vruchten af kan werpen. Je kunt ons helpen het voedselbos te realiseren door bomen of planten te doneren of door als vrijwilliger te komen helpen met stekken en planten.” Mooiste plek “De Middengaarde natuurlijk!” Normaal zijn hier allerlei groepsactiviteiten mogelijk zoals boogschieten en lasergamen en de jaarlijkse buurtcamping. Sinds corona is het terrein tijdelijk omgedoopt tot Social Distance Gaarde en kun je er je eigen privé buitenruimte huren. Wens voor Nieuwegein “Wat zou het mooi zijn als kinderen uit Nieuwegein en omgeving hier op de Middengaarde een geweldig schoolkamp kunnen beleven. Als jong en oud de liefde van hun leven kan ontmoeten bij een kampvuur. En als mensen hier lekker buiten sportief en gezond bezig kunnen zijn. Mijn wens is dat mensen hier even een stapje terug kunnen doen van hun drukke leven vol werken en zorgen. Zodat ze zich weer even mens voelen.” 36
50 geworden “Vijftig worden? Daar heb ik echt geen problemen mee”, zegt Rija van der Sluiszen. “Ik vind het wel grappig om bij ‘de club’ te horen. Ik heb mij ook al aangemeld voor de speciale verjaardagslunch voor vijftig vijftigers, die organiseert de gemeente op 1 juli.’ Wat doe ik hier “Als EHBO’er post ik bij verschillende lokale evenementen. Zo kom ik op plekken waar ik normaal niet zo snel heen zou gaan. Het Vreeswijkse Kolkfeest bleek bijvoorbeeld erg gezellig te zijn. En het was uniek om als EHBO’er bij het bezoek van de koning en koningin aan Vreeswijk aanwezig te zijn. Sinds 2018 ben ik ook CDA-raadslid. Ik wil wat betekenen voor Nieuwegein en zo kan ik een stem geven aan kwetsbare inwoners die niet voor zichzelf op kunnen komen.” Mooiste plek “Lekker aan het water zitten of lopen langs de Lek in Vreeswijk. Mijn man is hier opgegroeid en hij is en blijft een echte Vreeswijker, al vijftig jaar lang. Park Oudegein is ook erg mooi en veelzijdig en de centrale ligging is fijn.” Wens voor Nieuwegein “Blijf jezelf, behoud je eigen karakter. Blijf dat dorpse gevoel houden als stad.” 50 jaar balletjes slaan Een balletje slaan zit er even niet in voor Piet Verkaik. Hij revalideert namelijk van een gebroken been en dat tafeltennist toch wat lastig. Piet is al ruim vijftig jaar lid van TTVN, de Nieuwegeinse tafeltennisvereniging. “Ook al begin je met een zwaar hoofd te spelen, je komt altijd met een leeg hoofd thuis.” Wat doe ik hier “Ik tafeltennis nog steeds met alle liefde. Competitie speel ik niet meer, alleen voor mijn eigen plezier. Al ben ik misschien niet meer zo snel, ik weet wel waar ik de bal neer moet leggen. Veel mensen kennen tafeltennis alleen van de camping als ‘pingpongen’ maar bij goed tafeltennissen komt veel techniek kijken. Al een jaar of twintig leer ik met veel plezier de jeugd die fijne kneepjes. Het is buitengewoon leuk om ze te zien groeien en na een tijdje zelf op mijn broek te krijgen van ze. Dat ik dit allemaal kon en kan doen is mede dankzij de steun van het thuisfront.” Mooiste plek “Dat is natuurlijk onze tafeltenniszaal in de Waterlelie! Geweldige sfeer, gezellige kantine, echt top. Tafeltennis is zo’n leuke sport maar het is voor velen onbekend terrein. Jammer, want het is een sport die je tot op hoge leeftijd kunt beoefenen. In mijn ‘ouwelullenteam’ ben ik zelfs de jongste met mijn tachtig jaar. Het is ook een hele veilige sport, bij ons geen ouders die langs de kant staan te schreeuwen. We kunnen altijd vrijwilligers en nieuwe spelers gebruiken dus kom eens langs.” Wens voor Nieuwegein “Ga vooral als gemeente door met het ontwikkelen en steunen van sportactiviteiten voor jong en oud! Bewegen is zo goed voor je. Omdat ik altijd gesport heb, ben ik nu met mijn revalidatie letterlijk sneller op de been.” 37
ADVERTENTIE Samen doen, samen ontmoeten is verbinding Bart Koenders directeur van MOvactor sinds mei 2021 Bianca Florant- Kluve buurtverbinder bij MOvactor Frans Kamps initiatiefnemer van Robin Food. Hij heeft het project net opgestart in de wijk Galecop. Mathilda Kenter geeft al 19 jaar teken- en schilderles aan twee groepen en is nu actief in Buurtplein Batau www.movactor.nl Zet Frans Kamps en Mathilde Kenter, twee buurtinitiatiefnemers, aan tafel samen met buurtverbinder Bianca Florant-Kluve en directeur Bart Koenders en er ontstaat een mooi gesprek over de verbinding met de buurt en tussen de mensen onderling, het samen doen, de behoefte, er zijn voor de ander, het uitwisselen van kennis en ervaring en het plezier. Mathilde en Frans herkennen veel in de verhalen die over en weer gedeeld worden over de initiatieven. Zoals de wekelijkse structuur die een activiteit biedt. “Het is het samen zijn met elkaar, iets leuks doen. De gezelligheid. En tegelijk ben je ook het luisterend oor en de vraagbaak voor de mensen”, vertelt Frans. Het is echt een uitje waar ze naar uitkijken. Net als Mathilde en Frans. “Ik geniet elke keer weer als ik iedereen zie”, zegt Mathilde. Het initiatief van Mathilde loopt al 19 jaar. Ze geeft wekelijks op vaste dagen teken- en schilderles. Begonnen in buurthuis Kerkveld en nu al weer enkele jaren in Buurtplein Batau. Frans woont sinds 2019 in Nieuwegein en is dit jaar 38 T: 030-6033748 gestart met zijn initiatief Robin Food. Binnenkort gaat hij wekelijks een driegangenmaaltijd koken, waarbij iedereen welkom is om aan te schuiven aan de tafel. Frans had in Utrecht, jaren geleden, een soortgelijk initiatief lopen. Nu Frans nog in de opstartfase zit, hebben hij en Bianca veel contact. “Ik ervaar het contact als zeer prettig. We zitten goed op één lijn”, zegt Frans. Bianca geeft Frans ondersteuning daar waar dit nodig is. “We hebben al fantastische initiatieven in Nieuwegein”, aldus Bart. “Maar er mogen zeker nog meer bijkomen, zodat we nog meer mensen kunnen bereiken.” Een eigen initiatief opstarten? MOvactor stelt de ruimtes op de buurtpleinen gratis ter beschikking aan buurt- en/ of bewonersinitiatieven bestemd voor de buurt/wijk. Bel naar een buurtverbinder van MOvactor of loop binnen op een buurtplein voor meer informatie.
Jarige trakteert op Parelroute Wie zijn verjaardag viert, trakteert en dus bedachten de leden van de gemeenteraad een mooi cadeau voor alle inwoners: de Parelroute. Deze wandel- en fietsroute voert door heel Nieuwegein langs maar liefst negentig historische panden. Deze parels zijn te herkennen aan de ANWB-informatieborden op de gevel. De eerste borden worden op 1 juli, de verjaardag van Nieuwegein, symbolisch onthuld. De rest van de borden en de bijbehorende wandel- en fietsroute volgen later dit jaar. Historisch bedankje Een groot deel van Nieuwegein’s historische panden zijn te vinden in Vreeswijk en Jutphaas. De Parelroute verbindt deze oude dorpskernen met de parels die te vinden zijn in de rest van de stad. Met het cadeau toont de gemeenteraad haar waardering voor alle inwoners die de afgelopen vijftig jaar hebben geholpen om Nieuwegein op te bouwen tot de stad die het nu is. Daarnaast wil de gemeenteraad met de informatieborden ook de historie van onze snel veranderende stad ontsluiten en vastleggen voor huidige en toekomstige inwoners. Want hoewel Nieuwegein nog maar vijftig jaar oud is, gaat de historie van onze stad heel wat verder terug. Meer dan 800 jaar geleden lag hier al een stad: onze naamgever ‘t Geyn. Gevelborden Nieuwegein zit vol mooie verhalen die het waard zijn om vastgelegd en ontdekt te worden. Dat kan straks zowel op de fiets als wandelend. Op de ANWB-informatieborden komen de wapens van Jutphaas of Vreeswijk en een QR-code die verwijst naar de gemeentelijke website met nog meer achtergrondinformatie. Die is tevens te downloaden op je mobiel zodat je de route digitaal bij je hebt, waar je ook bent. Een groepje gemeenteraadsleden schreef deze verhalen met behulp van de Historische Kring Nieuwegein en gidsengroep Vreeswijk. De raadsleden zorgen voor toestemming van de pandeigenaren, de gemeente voor het laten maken en plaatsen van de borden en het uitzetten van de route. Vanaf 1 juli verschijnen er steeds meer borden in het straatbeeld. In de loop van het jaar volgt meer informatie over de wandel- en fietsroute langs alle negentig deelnemende parels. 39
zaterdag 28 AUG NIGHT OF THE PROMS RIJNHUIZEN Het vroegere Rijnhuizen concert komt terug in een nieuw jasje. Op zaterdag 28 augustus is de Herenstraat in Jutphaas de tribune voor Night of the Proms Rijnhuizen. Nieuwegeinse koren en muziekgezelschappen treden op vanaf een podium dat drijft in het Merwedekanaal. “Voor veel muzikanten zal het het eerste concert zijn na ruim een jaar gedwongen pauze”, vertelt Marjan Vernooy, die samen met Corrie Bouma en Els Beving het evenement organiseert. “Alleen dat al maakt het heel bijzonder.” De sfeervolle omgeving helpt daar ook aan mee. “De bewoners van Jutphaas en Rijnhuizen kijken met zoveel plezier terug op de eerdere concerten.” Natuurlijk is het concert bedoeld voor alle Nieuwegeiners. Een culturele belevenis én een leuke manier om kennis te maken met het vernieuwde elan van de wijken Jutphaas en Rijnhuizen. Het is gratis toegankelijk en begint om 20.00u. Uiteraard onder het voorbehoud dat de coronamaatregelen het toelaten. promsnieuwegein.nl De avond wordt afgesloten met een gezamenlijk slotlied, waarvoor stadsdichter Ton de Gruijter de tekst heeft geschreven. 40
Tien beelden uit de collectie van het Buitenmuseum gaan tegen je spreken Sprekende beeldenroute Foto’s: Fototeam KenM Op 19 mei 2021 is in Nieuwegein de sprekende beeldenroute geopend. De route kan het makkelijkst per fiets afgelegd worden en is ongeveer negen kilometer lang. Nieuwegein beschikt over 55 beelden in de buitenruimte. Samen worden die het Buitenmuseum genoemd. Kring Krul Al meteen vanaf het ontstaan van Nieuwegein zijn er beelden in de buitenruimte neergezet. Zo is het beeld de Kring een van de eerste beelden die geplaatst is in 1971. Erna volgden al snel veel meer beelden. De collectie wordt jaarlijks onderhouden en waar nodig gerestaureerd. Ook zijn een aantal beelden verplaatst toen het nieuwe centrum (City) er kwam. Een mooi voorbeeld hiervan is de Krul, van Frans en Marja de Boer-Lichtveld. Deze prijkte eerst op de Markt en staat nu op de Zuidstedeweg, niet ver van de kruising met de A.C. Verhoefweg. nieuwegein50jaar.nl Tien beelden uit de collectie van het Buitenmuseum gaan tegen je spreken als je langs de bewegingsmelder loopt die in de buurt van het beeld geplaatst is. Bij ieder beeld wordt gedurende een minuut een verhaaltje verteld over de wetenswaardigheden van het beeld. Bijvoorbeeld sinds wanneer het beeld er staat, wat het voorstelt en informatie over de kunstenaar. De route voert vanuit het centrum naar het zuiden van Nieuwegein en komt ook langs museum Warsenhoeck, het historisch museum van Nieuwegein en langs de Museumwerf, een nog steeds werkende werf waar historische schepen worden gerestaureerd. Tijdens het fietstochtje langs de beelden kan zo ook naar wens een bezoek aan een van deze twee musea gebracht worden. 41
ADVERTENTIE Je bent niet alleen Wij kunnen helpen Grote kans dat je Vitras al kent. Vitras (onderdeel van Santé Partners) is in Nieuwegein al jarenlang het vertrouwde adres voor allerlei soorten ondersteuning. We helpen je thuis na een ziekenhuisopname bijvoorbeeld, of als je om andere redenen niet meer zo goed voor jezelf kunt zorgen. Bij ons kun je medische hulpmiddelen lenen. Als je geldzorgen hebt kunnen we je advies en begeleiding geven. En ook bij relatieproblemen en echtscheiding, opvoedingsproblemen, rouwverwerking en nog veel meer. In vijftig jaar is er in Nieuwegein veel veranderd. Ook Vitras gaat met de tijd mee. Wij zijn aanbieder én partner in gezondheidszorg en welzijn. Daarvoor zoeken we verbinding met andere organisaties en werken we volop met hen samen. En met jou, als je een hulpvraag hebt. Zodat jij kan leven, wonen en meedoen zoals jij dat wil. Je bent niet alleen. Wij helpen je. Als je meer over ons wilt weten, bezoek dan vitras.nl. In Nieuwegein hebben we twee ontmoetingscentra, in ’t Geinlicht naast de Dorpskerk en in het Dorpshuis op Fort Vreeswijk. Wie structuur of een zinvolle dagbesteding nodig heeft kan daar terecht. Mantelzorgers vinden er lotgenoten en een luisterend oor. 42
Economische motor van de regio Foto’s: Johan Nebbeling In de halve eeuw van haar bestaan ontwikkelde de economie van Nieuwegein zich stormachtig. Met 6.302 bedrijfsvestigingen die in 2020 samen werk boden aan 48.019 mensen is de stad, na Utrecht en Amersfoort, de derde economische motor van de regio. En de groei is er nog lang niet uit. Nog maar een paar jaar geleden lag bedrijventerrein Het Klooster er troosteloos bij. Een grote zandvlakte met hier en daar een bedrijfspand. Anno 2021 is Het Klooster getransformeerd in een dynamisch bedrijventerrein dat een paar jaar geleden werd uitgeroepen tot regionale en landelijke ‘logistieke hotspot’. Grote bedrijven als Albert Hein, Jumbo, Post NL en HEMA vestigden er hun distributiecentra. De enorme vlucht die de bedrijvigheid op Het Klooster heeft genomen, symboliseert de stormachtige ontwikkeling die de Nieuwegeinse economie in haar vijftigjarig bestaan heeft doorgemaakt. Weinig mensen realiseren zich dat de ‘slaapstad Nieuwegein’ ruim 6000 bedrijfsvestigingen huisvest. Die bieden werkgelegenheid aan een kleine 50.000 mensen – waarvan circa 62 procent overigens niet in Nieuwegein woont. Nieuwegein is daarmee na Utrecht en Amersfoort de derde banenmotor van de regio. 1971 Hoe spectaculair de economie zich heeft ontwikkeld, valt vooral op als je kijkt naar de bedrijvigheid bij de start van Nieuwegein in 1971. Bij elkaar telde Nieuwegein destijds enkele honderden, voornamelijk kleinere bedrijven verspreid over Jutphaas en Vreeswijk. Bedrijventerrein als Plettenburg, Laagraven en Rijnhuizen waren nog niet ontwikkeld en bestonden voornamelijk uit weidegrond en boomgaarden. Het dorp Vreeswijk was de klap nooit te boven gekomen die de opening van de Beatrixsluizen in 1938 de lokale economie had gegeven. De Vreeswijkse economie kampte met ‘een gebrek aan arbeidskrachten en weinig nieuwe vestigingsmogelijkheden’, aldus een rapport uit die tijd. Vreeswijk telde kleine winkeltjes, werkplaatsen, bouw-, transport- en scheepvaartbedrijven en enkele grotere ondernemingen, waaronder staalbedrijf Vlietjonge, straalbedrijf Eurogrit, de scheepswerven Buitenweg (nu Museumwerf Vreeswijk) en Van Zutphen. Buitendijks stond stoomsteenfabriek De Lek, waar overigens vooral mensen uit Vianen werkten. Liesbosch Door de annexatie van een deel van haar grondgebied door de stad Utrecht in 1954 was Jutphaas al veel bedrijvigheid langs de Vaartserijn in de wijk Hoograven verloren. Wat restte waren, naast winkels en kleinere bedrijfjes, onder meer scheepswerf De Liesbosch – waar op het hoogtepunt 600 man werkten -, de Utrechtse Groente- en Fruitveiling op Laagraven, staalbedrijf Van Bentum en waspoederfabriek Persil. Op kasteel Rijnhuizen was het onderzoeksinstituut FOM sinds 1959 een vreemde eend in de Jutphase bijt. Het FOM verruilde in 2015 Nieuwegein voor Eindhoven, de Liesbosch ging in 1989 failliet, de veiling sloot in 1995 de poorten en Van Bentum 43
Cijfers legde in 2013 het loodje. Alleen de oude Persilfabriek is nog in bedrijf, als hoofdvestiging van de Amerikaanse (zeep)fabrikant Ecolab. Banen en bedrijven Nieuwegein telt vooral MBO-banen in het midden- en kleinbedrijf (63,6 procent) en het grootbedrijf (27,6 procent). Vergeleken met andere gemeenten in de regio werken in Nieuwegein relatief weinig ZZP’ers, zelfstandigen zonder personeel (8,8 procent); Van de grote Nieuwegeinse bedrijven is aannemersbedrijf Ballast-Nedam, gevestigd op bedrijventerrein Laagraven, de grootste. Dat staat op de 23e plaats in de top 250 van grootste bouwbedrijven ter wereld; Stijgende lijn aantal banen Tussen 2009 en het dieptepunt 2014 daalde het aantal banen in Nieuwegein met 4.500. Sindsdien zit er weer een stijgende lijn in. In 2020 steeg het aantal Nieuwegeinse banen met 1.648 tot 48.019 (september); In 2009 telde Nieuwegein nog 4.245 bedrijfsvestigingen, in september 2020 6.302 Bedrijven en locaties Nieuwegein heeft één Hofleverancier: familiebedrijf Jos Ten Berg’s Handelsmaatschappij anno 1836, een groothandel in hotelporselein, glas, bestek en keukenartikelen gevestigd aan de Utrechthaven 16; Nieuwegein telde op 1 januari dit jaar 240 winkels, waarvan ruim 150 op Cityplaza. De meeste overige winkels zijn gevestigd in de negen buurt- en wijkwinkelcentra; In Nieuwegein zijn veertien supermarkten en zes bouwmarkten. Daar komen waarschijnlijk nog twee supermarkten bij, in Blokhoeve en Rijnhuizen. Geen slaapstad Nieuwegein moet volop werkgelegenheid bieden aan haar inwoners, was van meet af aan de gedachte. Dus zette het gemeentebestuur actief in op het binnenhalen van bedrijven. En met succes. Met slogans als ‘Nieuwegein, de gemeente die uw bedrijf de ruimte geeft’ speelde de stad in op de behoefte van regionale en landelijke bedrijven aan groeilocaties. Grote buur Die groeilocaties kon de stad op de nieuw en herontwikkelde bedrijventerreinen Plettenburg en Laagraven-Liesbosch volop bieden. Niet altijd tot genoegen overigens van grote buur Utrecht, die het weglekken van al die bedrijvigheid met lede ogen aanzag. We hebben er de zoete baklucht aan te danken van koekfabrikant Pally, die zich geregeld over Plettenburg verspreidt. Pally was een van de vanouds Utrechtse bedrijven die voor Nieuwegein kozen. Ook de befaamde Utrechtse Vockingworst wordt sinds 1995 in Nieuwegein geproduceerd. Vele grote en gerenommeerde ondernemingen vestigden zich in de loop der jaren in Nieuwegein, gelokt door de gunstige vestigingsvoorwaarden, waaronder prettige grondprijzen en soepele vergunningverlening, de beschikbare ruimte en de uitstekende transportmogelijkheden over water en weg. Met aansluitingen op de A12 en de A2 en sinds 2004 ook een aansluiting op de A27 was Nieuwegein perfect bereikbaar; Plettenburg en LaagravenLiesbosch behoren tot de honderd grootste bedrijventerreinen van het land. Werkplaats De opening van het nieuwe stadscentrum Cityplaza in 1985 gaf de zakelijke en financiële dienstverlening en de ICT-sector een boost. In en rond Cityplaza, maar ook in Rijnhuizen en Plettenburg, verrezen talloze kantoorpanden die werk boden aan duizenden mensen. Nieuwegein werd een bij uitstek bedrijvige stad. ‘De werkplaats van Midden-Nederland’, concludeerde Rabobank Nederland in 2010 in een rapport. In die werkplaats werd onder meer wifi uitgevonden. De Nieuwegeinse economie groeide mee op de golven van de landelijke trends maar kreeg ook te maken met recessies en krimp. Na de bankencrisis van 2008 kampte Nieuwegein met de grootste kantorenleegstand in de regio. Cijfers zijn afkomstig van Economic Board Utrecht, Provinciaal Arbeidsplaatsen Register, CBS en gemeente Nieuwegein. maandag 25 OKT 44
Klooster Mede door die economische crisis lukte het de gemeente aanvankelijk niet bedrijven te interesseren voor vestiging op Het Klooster, waar vooral zware industrie was voorzien. Maar logistieke bedrijven ontdekten de gunstige ligging en de ruimte van Het Klooster, waarmee logistieke dienstverlening zomaar een pijler onder de Nieuwegeinse economie werd. Veel leegstaande kantoorpanden in het centrum, Rijnhuizen en Merwestein werden omgebouwd tot woningen. Net als in de rest van de wereld is ook de Nieuwegeinse economie sinds een jaar of acht weer booming. De Nieuwegeinse economie steunt vooral op drie pijlers: logistiek, technische dienstverlening en gezondheidszorg. Het beleid van de gemeente voor de komende jaren is gebaseerd op het versterken van met name die drie sectoren, is te lezen in de Economische Visie uit 2017. Door nieuwe bedrijven aan te trekken wil Nieuwegein de banenmotor blijven die zij is. Door bedrijven ruimte en mogelijkheden te bieden voor vestiging en uitbreiding, ondernemers snel en duidelijk te informeren en innovatie te stimuleren. Opleiding Nieuwegein streeft naar een duurzame economie; niet alleen op milieugebied, maar bijvoorbeeld ook waar het de positie van werknemers betreft. Door opleidingen en (bij) scholing moeten die de technische ontwikkelingen kunnen bijbenen en zo aantrekkelijk blijven voor werkgevers. Bovendien wil Nieuwegein kwetsbare mensen een kans bieden op de arbeidsmarkt. Samenwerking tussen gemeente, bedrijfsleven, onderwijs en andere partners staat centraal. Immers, de Nieuwegeinse economie kan alleen blijven bloeien als bedrijven voldoende goed opgeleide werknemers kunnen aantrekken. JUBILEUMBIJEENKOMST BEDRIJFSLEVEN Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Nieuwegein organiseert Samen voor Nieuwegein, dat bedrijven wil stimuleren tot maatschappelijke betrokkenheid, op 25 oktober een jubileumbijeenkomst voor bedrijven en organisaties. Er wordt niet alleen teruggekeken op een halve eeuw Nieuwegeins bedrijfsleven, maar ook aandacht besteed aan actuele thema’s als de inclusieve arbeidsmarkt, innovatie, het nieuwe werken, duurzaamheid en bedrijfsvitaliteit. Deelnemen? Kijk op: www.samenvoornieuwegein.nl of bel Karin Beenen op 06-43368435. 45
Door de ogen van de inwoners Wat is typisch Nieuwegein voor jou? Die vraag stond centraal in de fotowedstrijd van de gemeente. Uit de inzendingen kozen we er vier. Meer foto’s en uitgebreide toelichting staan op nieuwegein50jaar.nl. Heleen Zanen “Oud en nieuw Nieuwegein; bunker en windmolen op bedrijventerrein het Klooster. De foto is gemaakt tijdens een fietstochtje langs het levendige Amsterdam-Rijnkanaal.” Karen Smidt “In park Oudegein staan in een groen weiland twee stoelen, een tafel en een lamp. Ik vind dit een van de meest romantische plekken in Nieuwegein.” 46
Anneke de Waal “Voor mij symboliseert het de vergankelijkheid van een nog niet eens zo’n heel oude stadskern die plaats moet maken voor onder andere een OVterminal en nieuwe woningen. Nieuwegein blijft zich vernieuwen.” Heleen Zanen “Ballonnen op CityPlaza. Feestelijke aankleding van het ‘nieuwe’ praktische centrale winkelcentrum.” 47
Nieuwegein doet het zelf “Handen uit de mouwen en aanpakken.” Nieuwegeiners zijn echte doeners. Dat blijkt wel uit de talloze bewonersinitiatieven die de stad mooier, levendiger, duurzamer, groener en plezieriger maken. Er zijn er tientallen. We lichten er hier een paar uit. Foto Martin Koot Cirkeltje Rond Buurttuin voor heel Fokkesteeg en omstreken Minimaal één keer per week is een groepje Nieuwegeiners aan het werk in Cirkeltje Rond, de buurttuin die sinds 2014 floreert in Fokkesteeg. “De meesten zijn buurtbewoners, maar er zijn ook mensen bij uit andere delen van Nieuwegein”, zegt Frans van Erven, coördinator van Cirkeltje Rond. Cirkeltje Rond is een voor iedereen vrij toegankelijke ontmoetingsplek. Je kunt er in alle rust ronddwalen, lekker doezelen in de zon, andere mensen ontmoeten en genieten van alle planten en bloemen die insecten en vogels aantrekken. Een waar paradijsje midden in de wijk. Vrijwilligers zetten Cirkeltje Rond op en onderhouden de buurttuin vlak naast zorginstelling De Geinsche Hof. De gemeente en groenaannemer Verweij leveren soms hand- en spandiensten, zoals maaiwerk en het afvoeren van snoeiafval. Frans is trots op de buurttuin: “Het is best veel werk om het allemaal bij te houden, maar heel leuk om te zien hoe 48 mensen genieten. Ook de bewoners van De Geinsche Hof komen hier graag. We krijgen soms reacties van nabestaanden die vertellen hoe hun overleden vader of moeder heeft genoten van Cirkeltje Rond. Dat is toch prachtig?” De Partner Cultureel centrum voor jong en oud Muziek, theater, dans, film en nog veel meer De Partner aan de Nedereindseweg is hét centrum voor (culturele) ontmoeting in Nieuwegein. Ruim 25 enthousiaste vrijwilligers houden De Partner in de lucht. “Een geweldig team”, zegt Rita Vermeulen, voorzitter van het stichtingbestuur. De vrijwilligers van De Partner organiseren het hele jaar door tal van activiteiten, waarvan de meeste gratis toegankelijk. Zoals ‘Zie je zondag’ op elke eerste en derde zondag van de maand. Bijeenkomsten waar gezelligheid en ontmoeting centraal staan, zegt Rita. “Dat geldt voor veel van onze activiteiten: wij bieden voor ieder wat wils. Des te spijtiger natuurlijk dat we vanwege corona bijna al onze activiteiten stil hebben moeten leggen.” De Partner beschikt over een grote theaterzaal met podium, waarop – onder normale omstandigheden – maandelijks muziekoptredens en theatervoorstellingen plaatsvinden. Omdat De Partner louter met vrijwilligers werkt, zijn de meeste activiteiten gratis. Soms geldt een kleine entreeprijs. “We willen voor iedereen toegankelijk zijn”, zegt Rita. Diverse fondsen bieden (beperkte) financiële ondersteuning. Hopelijk kan op 12 juni de tent weer open voor het muzikale sprookje De Nachtegaal en de Keizer. Rita: “We staan allemaal te popelen.” Bouwgein Al vier decennia een vaste waarde Generaties Nieuwegeinse kinderen zijn ermee opgegroeid: al bijna veertig jaar is Bouwspeeltuin Bouwgein hét voorbeeld van een succesvol en duurzaam vrijwilligersinitiatief. Bouwgein, gelegen aan de Hoveniersweide in Bauau-Noord, is een huttendorp en speeltuin voor kinderen van de
Foto Johan Nebbeling Foto Michiel Timmermans basisschool. Maar ook een clubhuis met vergader- en feestzalen. “Uit de verhuur daarvan halen we onze inkomsten”, zegt bestuurslid Kim van Dalen van de Stichting Bouwgein. “We zijn zelfstandig en doen het zonder subsidie van de gemeente. Het terrein is ons eigendom.” Een vijftigtal vrijwilligers houdt Bouwgein in de lucht. En dat al sinds 1982. Twee keer brandde het clubgebouw af, twee keer werd er herbouwd. En dat alles op eigen kracht. “Allemaal dankzij onze vrijwilligers. Waaronder ook een groepje enthousiaste tieners.” Bouwgein staat bekend om de vele activiteiten die de vrijwilligers voor Nieuwegeinse kinderen organiseren: van een lampionnenoptocht tot paaseieren zoeken. Kim: “Helaas waren deze activiteiten het afgelopen jaar niet mogelijk door corona. Maar gelukkig kunnen kinderen bij ons wel gewoon spelen en hutten bouwen op woensdagmiddag en zaterdag. Het is zelfs drukker dan ooit. Vaak hebben we meer dan honderd kinderen over de vloer.” Sportplein Zuilenstein Ontmoetingsplek voor jong en oud Het begon als ‘gekkigheidje’. Maar binnen twee jaar is Sportplein Zuilenstein in park Kokkebogaard uitgegroeid tot sportieve hotspot. Dankzij het initiatief van de Zuilensteiners Micha Torcque en Nick Brugman. “Niks gezonder dan sporten in de buitenlucht”, vindt Nick, net als Micha een echte sportliefhebber. Samen met andere vrijwilligers zorgden ze voor een opknapbeurt van het verwaarloosde basketbal- en voetbalveldje en regelden de plaatsing van een urban calisthenics park voor spiertraining. Dankzij een schenking van de Rotary die werd verdubbeld door Geins Geluk. Voor veel sportliefhebbers is het Sportplein een alternatief, zeker na de sluiting van de sportscholen door corona. Nick: “Katsudo Kenpo houdt er haar trainingen, net als de waterpoloërs van Aquarijn. SportID Nieuwegein organiseert er activiteiten voor kinderen. Het is echt een sportieve ontmoetingsplek voor jong en oud.” Nick en Micha zijn trots op het Sportplein. “Het is heel cool als je ziet hoeveel mensen ervan genieten. Ook het park zelf wordt veel meer gebruikt. Vandalisme? Daar is het tegenwoordig veel te druk voor in de Kokkebogaard. Iedereen houdt wel een oogje in het zeil.” 49
Eigen koers Nieuwegein bestaat 50 jaar, we schelen vijf jaar. Toen Nieuwegein op de helft was, kwam ik er wonen. Ik werkte, ik schreef het al, in de thuiszorg. Mijn werkgebied lag in Vreeswijk, en tot mijn clientèle behoorde schippersvrouw V. Het liefst had ze dat ik elke week de ramen lapte. De angst dat haar rijtjeshuis op een schip zou klappen omdat een smerige ruit het zicht belemmerde, zat erin geramd. Volgens de regels van de thuiszorg mocht ik een keer per zes weken de ramen doen, maar we waren in het geheim tot een compromis gekomen. Eens in de twee weken klom ik op een ladder om met zeem en spons het gevoel van veiligheid te borgen, zolang zij het stof op de plinten voor lief nam. Stilzitten kon ze niet. Soms zag ik haar rennen door de Dorpsstraat, haar rollator een duwschuit. Ook mevrouw E was geboren en getogen op een zandaak. Haar wervelende geest bood geen ruimte voor dwarrelende stofjes. “Ik hád kunnen leren, ik had het schip kunnen bestieren. Ik kon beter onderhandelen over de lading dan mijn man. Maar ik was maar een meisje, goed voor het aanrecht”. Haar gefnuikte ambities resulteerden in depressies die haar tot op hoge leeftijd teisterden. Ook bij de vraag waarom Jutphaas en Vreeswijk zich zo lastig tot een harmonieuze eenheid lieten smeden, denk ik aan deze dames. Voor schippers zit de broodwinning ‘m in het reizen. Hoe anders was dat voor de Jutphase boeren. Die voorzagen in hun levensonderhoud door thuis te blijven, op de boerderij, bij gewassen en vee. De lijm waarmee men deze spiegelbeelden aan elkaar plakte bestond uit ladingen beton. Hoge flats die als een verticale Berlijnse muur de kern van de nieuw ontstane stad Nieuwegein vormden. Vijftig jaar later kunnen we concluderen dat er een nieuwe tweedeling is ontstaan: De patstelling boeren en beurtschippers is opgeheven dankzij de toestroom van arbeiders, forenzen en migranten. De kansenongelijkheid is groter dan ooit, en niet meer uitsluitend gebaseerd op geslacht maar ook of je wiegje in Vreeswijk en Jutphaas, of in Fokkesteeg of op het Nijpels staat. Een sloophamer helpt niet om die muren te slechten, maar oog voor talent, het aanreiken van vaardigheden en het stimuleren van ambitie wel. Zodat elk gewas kan groeien, zodat elk schip zijn koers kan varen. Moralistisch, maar een waarheid in beton gegoten. Gina van den Berg is medewerker volwasseneducatie en culturele programmering bij De tweede verdieping. In haar vaste column schrijft ze op eigen wijze eigenwijs over Nieuwegein en wat haar hier opvalt. Foto Johan Nebbeling 50 VOLGENS GINA
Veel puzzelplezier! DE NIEUWEGEIN Quiz Puzzel Na maanden van voorbereidingen zou in 2020 voor de eerste keer de Nieuwegein Quiz worden gespeeld. Een grote quiz over alles wat er te weten valt over Nieuwegein. Door de coronamaatregelen mochten er geen grote groepen meer bijeenkomen. De eerste Nieuwegein Quiz moest worden afgeblazen. Nu de ontwikkelingen rond het coronavirus een positievere wending lijken te nemen wordt al voorzichtig gedacht over een nieuwe datum voor een herstart. In de tussentijd kun je vast je kennis over Nieuwegein testen met deze puzzel! Vul de antwoorden op de vragen in achter het bijbehorende nummer. De IJ geldt als twee verschillende letters, dus I en J. Als een antwoord uit meerdere woorden bestaat, worden deze aan elkaar geschreven, dus geen spaties tussen de woorden. In de grijze vakjes komt van boven naar beneden de oplossing te staan, namelijk iets dat heel belangrijk is voor Nieuwegein. De antwoorden op de vragen zijn overal op te zoeken. Veel antwoorden zijn ook te vinden op de website van de Nieuwegein Quiz. denieuwegeinquiz.nl 1 Hoe heet de kinderboerderij in Nieuwegein? 2 In welke wijk staat het beeld De Peinzende Vrouw? 3 Hoe heet de basisschool voor speciaal onderwijs in Nieuwegein? 4 Helaas gooide corona roet in het eten. In welke maand in 2020 zou de eerste editie van De Nieuwegein Quiz worden georganiseerd? 5 Hoe heet het park waar je doorheen wandelt van de Nedereindseweg naar de Sweelincklaan? 6 Aan welk plein ligt Zwembad Merwestein? 7 Welk bedrijf verplaatste in 2017 de 1,2 miljoen kilo zware kazemat van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in Het Klooster? 8 Hoe heette de Nieuwegeinse volleybalclub die in 2000 landskampioen werd? 9 Hoe heet de jaarlijkse herinneringsbijeenkomst op Noorderveld? 10 Op welke locatie vindt de eerste editie van De Nieuwegein Quiz plaats? 11 Wat is het oudste Fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in Nieuwegein? 12 Hoe heet de Nieuwegeinse organisatie die met buurtsportcoaches allerlei beweegprojecten organiseert? 51
Wat gebeurt er in het jubileumjaar? Nieuwegein is een stad van doeners. Ondanks corona wordt er dit jaar veel georganiseerd! Sommige onderwerpen vind je terug in dit magazine. JANUARI – MAART Nieuwegeinse Nieuwjaarsquiz Jubileumhorloge door juwelier Sluijsmans Start Vijftig portretten Start selectie Jonge monumenten Geina Escape 33 5 APRIL – JUNI Start Nieuwegein 1 groot museum Sprekende beeldenroute Museumwerf tijdreis Kunstgein start Kist je Kunst Sweets & Ice lanceert jubileum-chocoladeflikken Expositie Waterlinie door een nieuwe bril Geocache: serie multi caches thema Nieuwegein Music Mural Leusderschans Ode aan de stad ‘Mijn Nieuwegein’ Logo Nieuwegein 50 begint reis door de stad Nieuwegein 50 jaar in ontwikkeling (Paul Rijntjes) Jubileumeditie stadsmagazine IN Nieuwegein JULI – SEPTEMBER De officiële verjaardag van Nieuwegein Cadeau van de gemeenteraad aan de stad 26e editie van Geinbeat Kunstproject Noordstedetunnel Hall of Fame Kolfstedetunnel Nationale Sportweek Feestetentjes Night of the proms PlofParade De KOM Buurtsoap Zomer op het Fort 52 39 18 OKTOBER – DECEMBER Presentatie jubileumboek Historische Kring Conferentie Ondernemen in de komende 50 jaar Cultureel project door VO-scholen Uitbreiding Canon van Nieuwegein Meer weten? Check de speciale website nieuwegein50jaar.nl 12 9 19 Foto : Fototeam KenM 50 11 41 23 17 11 45
1 Online Touch