kingen en emmisieloos vervoer. Op verschillende manieren werken partijen in Greenport West-Holland samen op deze onderwerpen. Bovendien startte het samenwerkingsverband enkele jaren geleden met een project Biobased: idee daarvan is dat producten gemaakt worden van planten of reststromen. Zo bestaat er inmiddels papier en zelfs leer van de vezels van tomatenplanten, en tijdens de coronacrisis werd in de Greenport West-Holland een handreiniger op basis van reststromen van siergewassen ontwikkelen. Biobased is dus te zien als een vorm van circulair ondernemen: niets verspillen. Ook op de andere duurzame onderwerpen richt Greenport West-Holland zich steeds meer op een circulaire economie. Vraag daarbij is: hoe een (bijna) gesloten kringloop georganiseerd worden voor materialen? Dat klinkt eenvoudig. Maar neem plastic. Kunststof emmers bijvoorbeeld zijn eenvoudig binnen een sector te behouden. Maar plastic wordt ook gebruikt om producten te verpakken, om te voorkomen dat ze bederven en er sprake is van voedselverspilling. Maar hoe kiest een bedrijf een verpakking – plastic of een ander materiaal – dat een zo laag mogelijke milieubelasting betekent? Aan dat soort vragen werken de samenwerkende Greenport-partijen binnen verschillende projecten, zoals de Beslisboom Duurzaam Verpakken. Van gas los Energie is vanzelfsprekend een zeer actueel thema binnen het Greenport-cluster. Wat niet veel mensen weten is dat tuinbouwbedrijven steeds meer energieproducent worden. Per saldo produceren die bedrijven dus meer energie dan ze gebruiken: het ‘restant’ kan worden gebruikt in de bebouwde omgeving. Een mooi voorbeeld daarvan is te vinden in Pijnacker. Plantenkweker Ammerlaan TGI investeerde enkele jaren geleden in geothermie. In dat geval wordt warmte uit de diepe ondergrond ‘geoogst’. Met die warmte worden niet alleen de kassen van Ammerlaan TGI verwarmd, maar ook die van andere tuinbouwbedrijven, een school, een zwembad, een sportcentrum en woningen. Dat is dus dé manier om van gas af te gaan. De glastuinbouw levert dus een grote bijdrage aan de energietransitie. Dat doet de sector overigens al door de vele WKK’s: die installaties produceren zeer efficiënt warmte, stroom en CO2. De warmte en CO2 gebruikt een teler voor de teelt, de stroom voor verlichting óf voor levering aan het net. Al meer dan 10% van alle stroom in Nederland komt van de glastuinbouw. Bovendien kunnen telers de de WKK’s flexibel aan- en uitzetten. Ze kunnen zo dus dalen in de landelijke stroomproductie door bijvoorbeeld windmolens en zonnepanelen opvullen. Warmte uit de kas Terug naar de warmte. Om warmte uit bijvoorbeeld een geothermie-bron bij woningen te krijgen moet het getransporteerd worden. In het geval van Ammerlaan TGI gaat het om een afstand van enkele honderden meters. Maar voor de toekomst zijn grotere oplossingen nodig. In dat geval worden meer tuinbouwbedrijven gekoppeld aan meer afnemers, en wordt er restwarmte van de Rotterdamse haven gebruikt. Ook vindt er verkenning plaats naar de inzet van waterstof. Daarom wordt in de regio Greenport West-Holland veel energie gestoken in het ontwikkelen van warmtenetten. Er zijn al zo’n elf samenwerkingsverbanden van tuinbouwbedrijven die op een regionaal net aangesloten worden komende periode. De duurzaam geteelde producten van die bedrijven liggen dus al bij de inwoners van de Zuid-Hollandse steden. En wie weet dat in de toekomst ook de woningen in die steden verwarmd worden door de kassen. ¢ Meer weten over hoe bedrijven, kennisinstellingen en overheden in Greenport West-Holland samenwerken? Bezoek www.greenportwestholland.nl FOOD Locaties 2022/2023 - 27
28 Online Touch Home