naast de lokale partijen die je naar het water moet helpen, zal je ook de barge-partijen en de terminals zover moeten krijgen dat ze een ander businessmodel hanteren, want ze zijn nu niet gericht op van-stad-naar-stad.” Joint Corridors Off-Road De provincie Utrecht participeert in het landelijke programma Joint Corridors Off-Road, ondersteund door de Topsector Logistiek. Het programma helpt verladers en vervoerders om meer gebruik te maken van binnenvaart, rail en short sea. Centraal staat vervoer van en naar zeehavens. Voor Utrecht is met name de verbinding met Rotterdam relevant. De provincie werkt op het interprovinciale en landelijke schaalniveau samen met Rijkswaterstaat. Tjitse Lupgens is van Rijkswaterstaat MiddenNederland: “Wat ik doe is de nationale en internationale regelgeving en ontwikkelingen vertalen naar de programmering voor de toekomst van ons areaalgebied Midden-Nederland ten behoeve van de hoofdvaarwegen.” Hij onderschrijft de modalshift ook om ons hoofdwegennet te ontlasten, maar ziet tegelijk hindernissen. Al die vrachtwagens rijden niet voor niets, dat is veelal een ingesleten gewoonte van ondernemers, meent hij. “Een uitdaging is het veranderen van gedrag. Er is volop ruimte op het water, maar ondernemers zitten in een keurslijf van gedrag en gewoontes. Om dat gedrag en ritme te doorbreken, is een bijzonder harde noot om te kraken.” Maatschappelijke kosten Terug naar het programmabureau dat bedrijven in de provincie Utrecht gaat helpen met de overstap van weg naar water. Daar valt dus veel te winnen, maar zo’n omslag komt niet vanzelf. De ingesleten neiging van bedrijven is al snel om te zeggen: het is te duur, het kost te veel tijd, en we weten niet hoe het werkt. Schaddelee vindt: “Die basale reactie moeten we wegnemen met hele praktische informatie.” Maatschappelijke kosten moeten in toenemende mate meegerekend worden in de business case. Het principe van de vervuiler betaalt ontbreekt vaak nog, maar zal de komende jaren steeds belangrijker worden. Vijf jaar geleden is de internationale Strategy on reduction of GHG-emissions from ships aangenomen. Daarin staat hoe de CO2footprint wordt afgebouwd. In 2050 moet dat 50% minder zijn voor de scheepvaart en in 2100 moet de uitstoot nihil zijn. Lupgens: “Dit jaar wordt die strategie aangescherpt, en het sentiment is dat de ontwikkelingen sneller gaan dan gedacht, en dus wil de branche versnellen, dat wil zeggen naar 0% in 2050.” Rijkswaterstaat heeft de ambitie om al vanaf 2030 volledig klimaatneutraal te zijn en circulair te werken. De positieve ontwikkeling is dat de ambities van scheepvaart en Rijkswaterstaat dus dichter bij elkaar komen. Als het wegvervoer massaal overschakelt op elektrische aandrijving, al dan niet met waterstof, en de binnenvaart blijft vasthouden aan diesel, dan is de milieuwinst van de modal-shift nihil. Op het gebied van schepen moet dus ook iets gebeuren. Ardesch: “Elektrische schepen, dan wel waterstofschepen, zijn volop in ontwikkeling. Ze zijn bijna op het niveau dat ze voor de markt interessant zijn. Het is qua kostprijs nog wel iets duurder, maar het krijgt massa. Dus het water is er en de boten zijn er. Wat we nu nodig hebben zijn het systeem van hubs, overslagpunten, en de voorzieningen voor die nieuwe boten, zoals waterstofpunten en laadstations voor accu’s.” Carrot and stick Transport- en grondstoffenondernemer Theo Pouw vindt dat de overheid moet ingrijpen om emissieloos vervoer over water te stimuleren. Hij meent: “De overheid zou kunnen zeggen dat je in 2040 alleen nog maar zero emission het Amsterdam-Rijnkanaal door mag, dan dwing je de ondernemers over te stappen.” Ardesch is het daar van harte mee eens: “Dat vind ik heel goed. Dat past bij de combinatie van maatregelen die ik aanhang. The carrot and the stick, belonen en straffen. Ik begrijp heel goed wat Theo Pouw zegt. Die rekent gewoon uit wat het met diesel kost, en wat met waterstof. Dan is zijn conclusie dat het niet kan. En daar heeft hij gelijk in, en dus heeft hij hulp nodig van de overheid.” Ardesch is tot slot duidelijk over de toekomst. “Overheid en marktpartijen moeten denken met een grotere horizon, naar een eindsysteem, zo’n twintig jaar vooruit. Dat eindbeeld en het vertrouwen dat dit ook echt vaststaat ontbreekt nog. Als je dat eindbeeld niet hebt, dan verlam je het systeem en gaan zelfs de koplopers onder de bedrijven afwachten. Dat is niet wat je wilt, we willen namelijk meer gaan varen.” << www.provincie-utrecht.nl Havenlocaties 2023 - 9
10 Online Touch Home