briek ‘Betondak’ ooit de grootste betonfabriek van ons land. Tachtig procent van de productie werd aanvankelijk via de binnenvaart vervoerd. Arkel is bereikbaar voor Klasse IV-schepen en kent een relatief groot niet-watergebonden bedrijventerrein aan het Merwedekanaal zonder overslagfaciliteit, en daarnaast een kade voor incidentele overslag van bulk. Leerdam is bekend van de glasindustrie. Vroeger was het vooral ambachtelijke glasproductie, de laatste jaren is het procesindustrie. Ook was omvangrijke houtindustrie in de binnenhaven gevestigd. In Leerdam bevindt zich een op- en overslaglocatie voor zand en grind aan de Linge, toegankelijk voor Klasse II-schepen. Beperkte potentie circulaire economie De betonfabriek in Arkel is in 2011 definitief gesloten wegens het inzakken van de bouw. Op de voormalige locatie wordt momenteel een woonwijk gebouwd. Daarmee wordt (weer) een watergebonden bedrijventerrein prijsgegeven ten Binnenhaven Arkel: kade aan Merwedekanaal gunste van woningbouw. Investeringen in circulaire toepassingen of in nieuwe bouwindustrie via vervoer per binnenvaart lijken echter weinig kans te maken in Arkel wegens bestaande betonindustrie in de nabijheid en onvoldoende lokale potentie van circulaire materialen, wegens de geringe omvang van Arkel. Ook hiervoor geldt dat er betere alternatieven in de nabijheid zijn – met name in Gorcum. De glasfabriek in Leerdam maakt momenteel actief gebruik van de binnenvaart door middel van de zand- en grind op- en overslaglocatie van het bedrijf Buijs Leerdam, naast de glasfabriek gelegen (zie foto). Daarnaast is deze terminal toeleverend voor de bouw. Gemiddeld gaat het om ongeveer twaalf schepen per week die vijf- á zeshonderd ton per keer leveren, resulterend in een omvangrijke overslag van meer dan driehonderdduizend ton per jaar. Er is potentie om nog meer vervoer voor de glasfabriek over water te transporteren. Deze casus illustreert het belang van een Klasse II-vaarweg voor de lokale industrie. De terreinen van de voormalige houtfabrieken zijn momenteel jachthaven en onderdeel van het waterfront van Bart Kuipers, Erasmus center for Urban, Port and Transport economics Leerdam. Ook in Leerdam zijn de potenties van circulaire toepassingen via water beperkt, onder meer wegens het ontbreken van uitbreidingsmogelijkheden. Conclusie: circulair is niet altijd overal mogelijk De potentie van watergebonden bedrijventerreinen aan kleine vaarwegen voor circulaire economie lijkt groot. Bezoek aan twee kansrijke ‘grote’ aan klein vaarwater gelegen binnenhavens leverde echter een zeer beperkte potentie op maar bevestigde het belang van de binnenvaart over klein vaarwater. De zoektocht naar voor de circulaire economie kansrijke watergebonden bedrijventerreinen heeft nog een kleine dertig grote binnenhavens aan klein vaarwater te gaan. << 1 Onderstaande is gebaseerd op: Erasmus UPT & Panteia (2023) De effecten van het aflopen van de langlopende overgangsbepalingen in ES-TRIN (2035/2041). Onderzoek in opdracht van het ministerie van I en W. 2 Gedefinieerd als binnenhavens aan kleine vaarwegen waar tenminste vijfhonderd schepen per jaar aanlopen, waarvan minimaal de helft uit kleine schepen bestaat. Binnenhaven Arkel: voormalige locatie betonfabriek Dakbeton wordt woonwijk Havenlocaties 2024 - 39
40 Online Touch Home