XXLDistributiecentra: langzame afvlakking groei en nieuwe locaties Auteur: Kees Verweij, Partner bij Buck Consultants International D e vestiging van nieuwe XXL-Distributiecentra groter dan 40.000 m2 in Nederland is steeds meer onderwerp van maatschappelijk debat. Er worden vanuit de samenleving vraagtekens gezet bij de economische waarde van grootschalige logistieke bedrijvigheid, zeker nu de werkloosheid uit Nederland lijkt te zijn verdwenen. Daarnaast vallen dergelijk grote distributiecentra door hun afmetingen op in het landschap, en dit roept lokaal en regionaal soms weerstand op. Verschillende provincies als Gelderland en Noord-Brabant hebben dan ook besloten dat XXL-Distributiecentra nog maar op enkele daarvoor geschikte bedrijven terreinen in de provincie kunnen worden gerealiseerd. In andere provincies, zoals in Noord-Nederland, zijn er ruimtelijk nog meer mogelijkheden. De laatste jaren zijn er mede door de enorme groei in e-commerce bestellingen steeds meer XXL-distributiecentra gerealiseerd, met een piek van 25 in 2021. Eigen onderzoek van Buck Consultants International (begin 2022) geeft een indicatie dat de groei van het aantal nieuwe XXLDistributiecentra in Nederland het komende jaar langzaam af zal vlakken. Begin 2022 waren er plannen om nog rond de 19 XXL-DC’s in Nederland te realiseren de komende 24 maanden, en inmiddels zijn hier een vijftal nieuwe aankondigingen bijgekomen. Verreweg de meeste van deze geplande realisaties komen van vastgoedontwikkelaars, zowel op bestaande, te herontwikkelen terreinen als op green fields. De locaties voor deze nieuwe XXL-Distributiecentra zijn wel steeds meer door heel Nederland heen, en niet alleen op de traditionele logistieke hot spots. Zo zijn er initiatieven voor realisatie van XXL-distributiecentra 10 15 20 25 30 6 0 5 2 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022A Opgeleverd Verwachte oplevering in Emmen, Groningen en Eemshaven. Het aantal nieuw te realiseren XXL-Distributiecentra lijkt wel langzaam af te nemen, vooral door de meer beperkte ruimtelijke mogelijkheden om een nieuw distributiecentrum te realiseren in de traditionele logistieke hot spots. Waarom willen verladers en dienstverleners gebruik maken van een XXL-distributiecentrum? De belangrijkste redenen zijn efficiency, kosten en duurzaamheid. In verreweg de meeste gevallen is het te behandelen goederenvolume fors, en kan in een grootschalig distributiecentrum de laagste logistieke kosten per product behaald worden. De investeringen in grootschalige material handling (duurzame) energie systemen zijn dan vaak ook eerder rendabel. Nu er minder mogelijkheden zijn om een XXL-Distributiecentrum in Nederland te realiseren kunnen bedrijven voor een aantal alternatieven kiezen. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld (1) een aantal kleinere distributiecentra in Nederland met in totaal hetzelfde oppervlak realiseren of (2) een XXL-Distributiecentrum over de grens in Duitsland of Belgie vestigen. Bij een aantal kleinere distributiecentra met hetzelfde oppervlak zullen de logistieke kosten per product waarschijnlijk hoger zijn, terwijl ook investeringen in innovatieve systemen minder snel rendabel kunnen worden. Uiteindelijk zullen deze kosten aan de eindklant doorberekend worden. Er zal in het komende jaar dus nog steeds belangstelling uit de markt zijn voor het realiseren van XXL-distributiecentra in Nederland, waarbij de regionale beschikbaarheid van terreinen en situatie op de arbeidsmarkt gaat bepalen waar dit gaat gebeuren. Provincies en gemeenten kunnen hierbij sturen op een zo goed mogelijke inpasbaarheid in het landschap, waarbij we merken dat partijen in vastgoedmarkt steeds meer openstaan voor het voldoen aan uitdagingen op dit vlak. ‹‹ Realisatie en planning XXL-Distributiecentra 2013-2022 (bron: BCI, jan. 22) 25 22 19 16 13 7 8 19
83 Online Touch Home