terecht kan met kwetsbare vragen. Houd jezelf voor: deze onrustige tijd is ergens goed voor, het kind is op weg een eigen identiteit te ontwikkelen en heeft daarvoor tijd en verschillende ervaringen nodig.” Gedrag in de groep Voor veel tieners is de groep van leeftijdsgenoten heel belangrijk. Hun klas, hun vriendengroep. Ze praten met elkaar, voetballen met elkaar, lachen met elkaar en bespreken hun verdriet met elkaar. Dit kan zowel positief als negatief werken. Dit is ook wat Maartje ziet in de klassen. Maar kunnen leerlingen elkaar ook meetrekken in depressieve gevoelens? Maartje vertelt over een ingrijpend voorval op school. “In 2017 heeft een van onze leerlingen suicide gepleegd. Dit was en is heel ingrijpend voor leerlingen en personeel. In de maanden daarna zijn er meerdere leerlingen geweest die aangaven ook met sombere gedachten te worstelen en sommigen hadden suïcidale gedachten. Het is belangrijk dat leerlingen voelen dat er ruimte is om dit te delen.Tegelijkertijd is het van groot belang hoe we daar als school en ouders op reageren. Zonder passende begeleiding kan het gebeuren dat leerlingen elkaar op verkeerde wijze beïnvloeden, waardoor de negatieve spiraal te sterk wordt en ze elkaars negatieve gedachten versterken. Het is belangrijk om eerst goed naar tieners te luisteren: ‘Wat denk je, wat bespreken jullie onderling?’ Het is belangrijk dat de groep leert dat positieve steun heel goed is, maar dat het betrekken van een mentor ook nodig is. Jongeren kunnen deze moeilijke problemen niet zelfstandig oplossen. Op het Driestar College zal dit dan, na toestemming van de ouders en (afhankelijk van de leeftijd) van de leerling, in het zorgoverleg besproken worden. In het Intern Zorgoverleg worden zorgen gedeeld en afgesproken op welke manier de leerling het beste kan worden geholpen. Jongeren kunnen elkaar gelukkig ook tot steun zijn. Ze kunnen vaak aan een goede vriend of vriendin makkelijker vertellen waar ze mee zitten. Een goede vriend(in) is trouw, kan humor en ontspanning bieden. Voor jongeren is het ook heel belangrijk om te weten dat ze niet de enige zijn met een bepaald probleem. Zij voelen zich minder eenzaam en ervaren minder schaamte.” Jolanda Biemond-Van Bergeijk Maaikes dochter Hanna is 16 jaar, zit in HAVO 4. Haar beste vriendin Thirza is depressief. Ze komt nu niet elke dag naar school, maar Hanna gaat trouw elke dag even bij Thirza langs. Ze wil graag een goede vriendin voor haar zijn. Maaike bewondert deze inzet van Hanna voor haar vriendin, maar twijfelt of het niet teveel is voor haar. Vaak komt Hanna na dit dagelijkse bezoekje down thuis en ze zit dan voor zich uit te staren. Maaike is bang dat Hanna meegetrokken wordt in de depressie van Thirza. Moet Maaike Hanna hierin beschermen? Het is ingrijpend voor Hanna om deze sombere fase van haar vriendin van dichtbij mee te maken. Het is heel begrijpelijk dat dit eff ect heeft op haar eigen emoties. Het is zeker nodig dat Maaike haar dochter hierbij begeleidt. Ook dan is praten en luisteren weer heel belangrijk. Hanna kan zodoende haar gedachten en emoties onder woorden brengen, zodat ze er grip op krijgt. Maaike kan haar vertellen dat het heel goed is dat Hanna haar vriendin steunt. Het is zo waardevol als Thirza merkt dat haar vriendin trouw is in haar vriendschap. Hanna zelf zal moeten leren dat zij niet de problemen kan oplossen voor Thirza, daarvoor zijn ze te groot. Hanna is hier niet verantwoordelijk voor, een schuldgevoel kan haar overvallen als ze ziet dat de problemen bij Thirza niet overgaan, maar dat is niet terecht. Als Hanna of haar schoolwerk er te veel onder gaat lijden, kan er worden overwogen om minder vaak bij Thirza langs te gaan. Dit zal goed met Thirza (en haar ouders) moeten worden besproken. Geef uitleg bij deze beslissing, spreek goed af wanneer Hanna wel zal komen en zoek naar andere manieren om steun te geven: iedere dag even een appje sturen, af en toe een kaartje, iets lekkers langs brengen. WAT KUN JE P BETER NIET DOEN? robeer niet boos op moeilijk gedrag te reageren, maar ga op zoek naar de oorzaken. Stel niet te hoge verwachtingen aan je kind, houd het klein (we eten straks om 17.30 uur, kom er maar bij zitten ). Doelen voor volgende week of volgende maand zijn vaak al te moeilijk en te ver weg. Mark opent net voordat zijn kinderen thuiskomen zijn mailbox en ziet een mailtje binnen komen van school. Een leerling is overleden, door zelfmoord. Hij schrikt ervan. Hij kent de jongen niet, maar straks komen zijn kinderen thuis. Hoe moet hij reageren? Mark zal er goed aan doen om dit met zijn kinderen te bespreken. Vraag of ze al gehoord hebben van het verdrietige bericht, vraag of ze deze jongen kennen, luister, geef ruimte voor hun gedachten en emoties. De ene jongere zal zich makkelijk en snel hierover kunnen uiten, een ander is misschien aanvankelijk heel stil. Geef dan ruimte voor overdenking, dit nieuws heeft tijd nodig om ‘binnen te komen’. Probeer later op de dag of de volgende dag (en de volgende maand) er nog eens over te beginnen, laat ook merken wat het met jezelf doet en welke vragen er bij je leven. Jezelf kwetsbaar en open opstellen zal je kinderen helpen om dat ook te doen. 9
10 Online Touch Home