- uitdrukkingen / gezegdes / spreekwoorden die in het Nederlands niet voorkomen of niet gangbaar zijn. Onder deze categorie ‘streekeigen’ zijn ook specifieke zinsconstructies gerangschikt, zoals: - zie hebt de kinder al groot - hun kinderen zijn al groot - ie hebt de broek kepot - jouw broek is kapot - Mans hef ’t biên ebrökken - Mans heeft z’n been gebroken. - toen gunk em de koe ok nog dood - toen ging z’n koe ook nog dood - de Mulerts hadden vrogger de weg langs de mölle in Ommen - woar ‘e zelf niet an toe kwaamp, nump'e gewoon volk veur - ’t kanaal komp gien scheep’n meer deur - heur zönne heugt mi’j weineg van - met die meer dan een miljoen overnachtingen in Ommen ew wel vree mee - van wéérkriegn (= betaald zetten) steet in’n Biebel niks in - da's 'n aander keurn, zee de mulder en hie beet in 'n muuzeköttel (Het tweede deel van het gezegde ‘en hie beet’ zou in het Ned. luiden: ‘toen hij in een muizenkeutel beet’) -‘n olde Jaan kump ’ter niet weer boav’n op, en da dutte niet (de herhaling is te vertalen als: dat verzeker ik je) * Het teken * markeert een taalkundige bijzonderheid die het Nederlands niet (meer) kent, bijv. : - de slot -e van het bijvoeglijke naamwoord riepe (rijp): ‘Die bezen bint nog niet riepe’. Een beperkt aantal bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden heeft deze -e; Zie toelichting bij bange en allange - een van het Ned. afwijkend meervoud of geslacht, bijv. bij ei * mv. eier; bij rad (mv *raa); bos (onzijdig, soms mannelijk*); en bólle (*v) - stier - een sterk van het Nederlands afwijkend woordbeeld: klw *pagie (paadje) Behalve in de kantlijn staat dit teken * (eventueel) ook verderop bij het betreffende woord. Dit teken markeert een spreekwoord, gezegde of uitdrukking, bijv. bij het werkwoord poesen (= blazen): - aj ow niet braandt, hoef ie ok niet te poesen Hier ben ik eveneens zoveel mogelijk nagegaan of het tot het streektaaleigene is te rekenen. [ ] Vierkante haken heb ik gebruikt voor: 1. de nadere aanduiding van de klank of uitspraak: board [oo] - baard 2. jaartallen, bijv. [1834]. 13
11 Online Touch Home