gevolg kunnen zijn van een dodelijkere mutatie, uitgestelde zorg, aantasting van het immuunsysteem door COVID-19 en/of uitgestelde sterfte als gevolg van Long COVID. 6. Herintroductie: Op korte termijn neemt de oversterfte af, maar na enkele jaren groeit de oversterfte weer tot het niveau van 2020-2021. 7. Gestegen weerbaarheid: door COVID-19 zijn de zwakkeren in de bevolking overleden, waardoor de komende jaren sprake zal zijn van ondersterfte en/of door COVID-19 heeft het immuunsysteem een boost gekregen, waardoor de griep ook minder dodelijk zal zijn de komende jaren. Daardoor is er een blijvend verlagend effect op de sterftekansen. Alle zeven scenario’s hebben wij overwogen, besproken en de impact daarvan inzichtelijk gemaakt. Tevens hebben wij ingeschat welk scenario wij het meest waarschijnlijk achten en welke parameters de toekomst het beste kunnen duiden. Helder is dat het hoogst onzeker is hoe COVID-19 zich de komende jaren gaat ontwikkelen en welk effect dit gaat hebben op de overlevingskansen van de Nederlandse bevolking. Wij hebben als commissie gekozen voor het scenario ‘verdwijnend’. Wij achten het op dit moment het meest aannemelijk dat COVID-19 endemisch is, dan wel op korte termijn endemisch wordt. Wij verwachten dat COVID-19 de komende jaren tot verhoogde sterfte in Nederland (ten opzichte van de ‘best estimate’ volgens het AG2020-prognosemodel) gaat leiden, maar dat de vaccins en andere maatregelen de oversterfte zullen indammen, waardoor de impact kleiner zal zijn dan in 2020 en 2021 en de oversterfte uiteindelijk verdwijnt. Het CBS5 maakt een vergelijkbare keuze en vermeldt in de kernprognose 2021-2070 gekozen te hebben voor een scenario waarbij COVID vanaf 2023 geen impact meer heeft op de sterfte. 1.6 Parameters binnen scenario ‘verdwijnend’ Hoe snel neemt de oversterfte af en op welke termijn wordt verwacht dat het effect van COVID-19 praktisch gezien is verdwenen? De beantwoording van deze vragen is op basis van de nu bekende informatie niet eenvoudig. Wij hebben geen literatuur of uitspraken van experts gevonden die wij kunnen gebruiken om een inschatting te geven van de snelheid waarmee de impact van een virus verdwijnt. Het scenario ‘verdwijnend’ is ingevuld met een exponentiële afname van de oversterfte met een halveringstijd van 1 jaar. De impact van COVID-19 is op basis van deze aanname in de eerste jaren beperkt (dit ligt in lijn met de artikelen genoemd onder 4) en is na 2026 bijna verdwenen. De impact op de cohortlevensverwachting en de voorziening van langlevenproducten is maar zeer beperkt bij de keuze voor een halveringstijd van 1 jaar. Voor kortlevenproducten en met name risicoverzekeringen is het effect groter. Een andere, niet al te veel afwijkende keuze voor de halfwaardetijd binnen het scenario ‘verdwijnend’, zal niet tot veel hogere of lagere levensverwachtingen/ voorzieningen voor langlevenproducten leiden. 5 – Stoeldraijer, L., de Regt, S., & van Duin, C. (2021, 12 16). Retrieved from CBS - Kernprognose 2021-2070: Bevolkingsgroei trekt weer aan: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2021/kernprognose-2021-2070-bevolkingsgroei-trekt-weer-aan?onepage = true#c-3--Bijgestelde-veronderstellingen-en-resultaten-voor-geboorte--sterfte-en-migratie pagina 17 / 80 Prognosetafel AG2022 | COVID-19 en de impact op de sterftetafel
18 Online Touch Home