Van de hoofdredacteur ’’Iemand die anders denkt kan ook wel eens gelijk hebben’ betoogde Obama in zijn afscheidsrede. Ik onderschrijf dat en sta meestal open voor andere opvattingen dan de mijne. Overtuig me maar! Maar bij de documentaire ‘Wit is ook een kleur’, half december op tv, ben ik afgehaakt door vooringenomenheid van documentairemaakster Sunny Bergman. De documentaire draait om de vraag: ‘Zijn witte mensen in Nederland goed geïntegreerd?’ Blanke Nederlanders antwoorden niet spontaan. Ze hebben daar nog nooit over nagedacht, aldus Bergman en dat toont onbewust racisme aan. Maar dat is zoiets als een vis vragen of hij geïntegreerd is in water. Oorspronkelijke Nederlanders creëerden hun eigen leefomgeving en kunnen daar niet in integreren. Ze hebben daar dus ook niet over nagedacht. De niet spontane reacties komen dan niet door onbewust racisme, maar door de irrelevante vraag. Vervolgens behandelde Bergmans de haat-mails, die ze kreeg vanwege haar opvatting dat zwarte Piet een uiting van racisme is. Ook die mails bewijzen racisme, volgens Bergmans. Na publicatie van mijn proefschrift, dat niet over racisme gaat, kreeg ik ook vele haat-mails. Die mails bewijzen slechts dat sommigen onbeschoft reageren op opvattingen die hen niet welgevallig zijn. Vervolgens toont de documentaire een poppentest die mij deed denken aan de Bolderkar-affaire uit 1988. Daarin werden veel ouders vals beschuldigd van kindermisbruik. De niet-gevalideerde test bleek slechts kindergedrag aan te tonen. Bergman zette jonge kinderen bij twee poppen die slechts in kleur (blank vs. bruin) verschilden en vroeg bijvoorbeeld ‘welke pop heeft de mooiste huidkleur’ of ‘welke pop is het slimst’. De kinderen (ook donkere) wezen vrijwel unaniem de blanke pop aan. Dat is volgens Bergmans elementair racisme, zelfs bij jonge kinderen. Maar mogelijk laat deze eveneens niet-gevalideerde test iets anders zien dan racisme, bijvoorbeeld dat de proefleider wit was of wat ze dagelijks om zich heen zien. Ik kan nog wel even doorgaan, maar daar heb ik hier geen ruimte voor. Sunny Bergman moet nog leren dat mensen, zoals ik, die het met haar opvattingen oneens zijn, niet automatisch racisten zijn. Anders doet ze niets ander dan de haat-mailschrijvers. Toch werd deze met drogredeneringen gelardeerde documentaire in veel media de hemel in geprezen. Ik sluit af met een felicitatie aan de redactie van Mandegoud met de tweede prijs ‘foar bêste Fryske doarpssjoernalistyk’ van de gemeente Littenseradiel met het artikel ‘Teater en liturgy’, geschreven door Lys Scarce. Helaas voor de laatste keer, volgend jaar bestaat Littenseradiel niet meer. Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home