mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 32e jaargang februari 2017
Al 20 jaar uw haar onze zorg • Kleurenanalyse voor een passende haarkleur • Iedere woensdagmiddag kinderen knippen € 12,50 • Stempelkaart voor kortingen • Make-up • Gelpolish voor stevige nagels • Haaraccessoires en meer... De Finne 2, Mantgum Tel. (058) 250 15 75 Zie voor openingstijden www.kappershuis.nl studio Fitaal sinds 1994 YOGA PILATES BODYFLOW 5, 10 of 20 LESSENKAART STOELSHIATSU, YOGA- EN ONTSPANNINGSMASSAGE Master Jansenstrjitte 27 9022 AM Mantgum 06-42012203 www.studiofitaal.nl
INHOUDSOPGAVE Van de hoofdredacteur Oaljekoeken 2016 Vandalisme op de Skuorrereed Het Royal Opera House in Friesland `Hette jout de pinne oan` Nieuws van de Gieluorde Nieuws uit de Mariakerk Filmhuis Mantgum Nieuws van Frisia 1874 3 5 7 9 10 16 21 23 25 Verenigingen 27 Activiteiten 28 Weekagenda 29 Instellingen 30 Witte jim ... dat??? Nieuws van Kinderdagverblijf Nieuws van de Cultuurcommissie De muzikale komedie ‘seks tips’ Muzikaal spektakel in Winsum Nieuws van Harmonie Weidum De bistedokter Sporthistorisch Congres ‘Van Buorskip tot Global Village’ Afmetingen advertenties 31 37 AED-apparaten 40 Nieuws van de Korfbalclub 41 43 45 45 46 49 52 56 Politie 56 Colofon FOTO VOORKANT OMSLAG IJs op de Mantgumervaart Kopij s.v.p. inleveren voor 15 februari 2017: mandeguod@gmail.com foto: Robert van den Bergh www.mantgum.com Mandeguod 1 Het volgende nummer verschijnt voor 1 maart 2017. 56
2 Mandeguod
Van de hoofdredacteur ’’Iemand die anders denkt kan ook wel eens gelijk hebben’ betoogde Obama in zijn afscheidsrede. Ik onderschrijf dat en sta meestal open voor andere opvattingen dan de mijne. Overtuig me maar! Maar bij de documentaire ‘Wit is ook een kleur’, half december op tv, ben ik afgehaakt door vooringenomenheid van documentairemaakster Sunny Bergman. De documentaire draait om de vraag: ‘Zijn witte mensen in Nederland goed geïntegreerd?’ Blanke Nederlanders antwoorden niet spontaan. Ze hebben daar nog nooit over nagedacht, aldus Bergman en dat toont onbewust racisme aan. Maar dat is zoiets als een vis vragen of hij geïntegreerd is in water. Oorspronkelijke Nederlanders creëerden hun eigen leefomgeving en kunnen daar niet in integreren. Ze hebben daar dus ook niet over nagedacht. De niet spontane reacties komen dan niet door onbewust racisme, maar door de irrelevante vraag. Vervolgens behandelde Bergmans de haat-mails, die ze kreeg vanwege haar opvatting dat zwarte Piet een uiting van racisme is. Ook die mails bewijzen racisme, volgens Bergmans. Na publicatie van mijn proefschrift, dat niet over racisme gaat, kreeg ik ook vele haat-mails. Die mails bewijzen slechts dat sommigen onbeschoft reageren op opvattingen die hen niet welgevallig zijn. Vervolgens toont de documentaire een poppentest die mij deed denken aan de Bolderkar-affaire uit 1988. Daarin werden veel ouders vals beschuldigd van kindermisbruik. De niet-gevalideerde test bleek slechts kindergedrag aan te tonen. Bergman zette jonge kinderen bij twee poppen die slechts in kleur (blank vs. bruin) verschilden en vroeg bijvoorbeeld ‘welke pop heeft de mooiste huidkleur’ of ‘welke pop is het slimst’. De kinderen (ook donkere) wezen vrijwel unaniem de blanke pop aan. Dat is volgens Bergmans elementair racisme, zelfs bij jonge kinderen. Maar mogelijk laat deze eveneens niet-gevalideerde test iets anders zien dan racisme, bijvoorbeeld dat de proefleider wit was of wat ze dagelijks om zich heen zien. Ik kan nog wel even doorgaan, maar daar heb ik hier geen ruimte voor. Sunny Bergman moet nog leren dat mensen, zoals ik, die het met haar opvattingen oneens zijn, niet automatisch racisten zijn. Anders doet ze niets ander dan de haat-mailschrijvers. Toch werd deze met drogredeneringen gelardeerde documentaire in veel media de hemel in geprezen. Ik sluit af met een felicitatie aan de redactie van Mandegoud met de tweede prijs ‘foar bêste Fryske doarpssjoernalistyk’ van de gemeente Littenseradiel met het artikel ‘Teater en liturgy’, geschreven door Lys Scarce. Helaas voor de laatste keer, volgend jaar bestaat Littenseradiel niet meer. Bram Brouwer Mandeguod 3
4 Mandeguod
Oaljekoeken 2016 Sa as elts jier stie der dit jier ek wer in moaie ploech minsken fan keatsferiening Jacob Klaver en kuorbalferiening WWC foar jo klear om hearlike oaljekoeken te bakken. Om healwei seizen stiene der yn de Wjukken al drok minsken beslach te miksen, sadat om sân oere de oaljekoekbakkers gelyk los koene. Rûn tsien oere koene de ynwenners fan Wiuwert/Britswert en in oantal ynwenners fan Mantgum al genietsje fan harren oaljekoeken. Rûn kofjetiid kamen der ek in soad minsken sels waarme oaljekoeken heljen yn de Wjukken. Tusken de middei stie der Sinees klear foar de bakkers sadat se de lêste oerkes noch efkes trochbakke koene. Ek de ynwenners fan Mantgum krigen de hearlike oaljekoeken thús en foar de bakkers stie der nei dizze lange moaie dei in fertsjinne borreltsje klear. Beide ferienings ha troch dizze aksje € 440,- ophelje kinnen. Dit is fansels wer in fantastysk bedrach wat beide ferienings goed brûke kinne. Wy wolle graach alle oaljekoekbakkers, rûnbringers, oprommers en oare frijwilligers tank sizze foar harren help dizze dei. Ek wolle wy fansels de oaljekoek leafhawwers tank sizze foar harren stipe! Oan’t takom jier! KF Jacob Klaver en KV WWC Mandeguod 5
6 Mandeguod
Vandalisme op de Skuorrereed Op donderdag 12 januari jl. zag ik dat een buitenspiegel van mijn auto kapot was. Mijn auto stond netjes in een parkeervak op de Skuorrereed. Helaas zat er geen briefje van de dader bij de auto. De garagemonteur gaat uit van vandalisme. De spiegel was er gewoon afgerukt. Wie heeft iets gehoord of gezien? Zo ja, mail mij dan even! Ik heb inmiddels aangifte gedaan bij de politie. Laten we met z’n allen ogen en oren open houden. Henderika van der Gaast Skuorrereed 14 Telefoon: 06 48912087 email: Hrvdg7@gmail.com Mantgum.com Mandeguod 7
8 Mandeguod
Het Royal Opera House in Friesland Voor januari had ik Giuseppe Verdi´s beroemde opera Il Trovatore aangekondigd. Ik kan over deze voorstelling echter nog geen verslag doen, omdat deze pas op dinsdag 31 januari te zien is. Maar dan ligt deze Mandeguod al bij u op de mat. Maar, u kunt er nog bij zijn. Voor februari staan er twee balletten op het programma. Op woensdag 8 februari wordt het ballet Woolf Works van Wayne McGregor getoond, gebaseerd op Virginia Woolf´s romans Mrs. Dalloway, Orlando en The Wafes. Ik ben dubbel over dit ballet. Het is een modern ballet en dat is niet helemaal mijn ding. Anderzijds heeft mijn favoriete ballerina Natalia Osipova een hoofdrol en daar kijk ik naar uit. Ik laat het maar over mij heen komen. Op donderdag 28 februari worden we vergast op het beroemde ballet The Sleeping Beauty van Marius Petipa, op muziek van Peter Iljits Tsjaikovsky en voor het Royal Ballet bewerkt door Frederick Ashton en anderen. Tsjaikovsky zou dit zelf de beste van al zijn balletcomposities hebben gevonden. Ik denk dat het een drie uur durend feest voor het oog wordt. Voor maart staat de opera Madama Butterfly van Giacomo Puccini op het programma. Maar daarover de volgende keer meer. Mogelijk ontmoeten we elkaar in Cine Sneek in de pauze bij de hapjes en drankjes. Voor meer informatie zie www.cinesneek. nl of www.roh.org.uk/cinemas. Kort voor de voorstelling vindt u op laatstgenoemde site een sheet in het Nederlands met informatie over de voorstelling, waaronder de aanvangstijden en de duur van de voorstelling. Bram Brouwer Mandeguod 9
“Sa wie it doe” (diel II) It fee bûtendoar, it gêrs groeide omraak. De meanmesinemessen waarden op’e slypstien slipe. Dat wie in sekuur wurkje. De oare moarns om fiif oere waarden de hynders ynspand en koe it oangean mei it meanen. Moarns betiid meande it op syn bêst. Oerdeis woene de messen noch wolris strûpe en dan moast it hiele saakje efterút lutsen wurde. It meanen wie tûk wurk. Men moast sa ticht mooglik by de greppel lâns meane. De greppel sels en de sleatskanten moasten mei de seine útmeand wurde. Fierders moast men om de fûgels en aaien tinke. Dat foel net altyd ta. It wie echt fakwurk wêr’t dizze minsken mei dwaande wienen. Under it kofjedrinken waarden de hynders ferwiksele mei twa oare hynders. Sadat der wer in fit stel foar stie. Undertusken hie de seinemeaner syn seine harre (slipe) en koe ek los. Sokke tiden hie men gauris krapte oan minsken en hynders. De Hanneke-meanders (seinemeaners) út Grinslân en Dútslân joegen in moaie oanfulling. Ek lienden de greidboeren gauris in hynder fan in bouboer. Dizze hynders hiene mear krêft en úthâldingsfermogen. De útlânske ûngetiders en hynders moasten fansels wol beHannekemeanders telle wurde! Wat men hjoeddedei yn in oere meand hat, hie men doe wol twa dagen mei wurk. It meanen yn maaie wie foar de kuil ornearre. Men hie doe ek al skodmesyntsjes, mar de Eureka skodmesine út Drachten wie fenomenaal. De skodders fan hjoeddedei, kinne yn kwaliteit en wurk dêr amper oan foldwaan. Der moast in hynder foar mar it wie foar doe in útkomst. It gêrs waard omlein mei swylmesines. Dizze swylmesines (Nicholson en Jarmain) leine it gêrs yn rigen oanelkoar. It gêrs draaide wolris om de boarden fan de mesines hinne, hjirfoar hiene wy altyd in skerp mes of knyft yn’e bûse. De meanmesi10 Mandeguod
Gêrsmesine Swylmesine nes wiene fan it merk Cormick. Ek hjoeddedei is dat noch in bekend merk. De swarte waard foar de wein spand en de wein tusken de wurdzen (rigen dy’t bijelkoar kamen te lizzen) rieden Jan en Rommert elts oan de kant fan de wein, mei in foarke yn’e hân begongen se it gêrs op’ e wein te laden. As it gêrs net te droech wie, wie it dreech wurk. It mocht net te wiet wêze dan krige men soere kuil. Soms waard droech gêrs op it lân mei de jarrebak fol wetter wer wiet makke. Te droech gêrs koe broei yn’e kuilbult bringe. Soms wie dat dan swart troch de broei en wie dat net lekker foar it fee. It gêrs brocht men op in bult op it hiem. Dat wie ek wer tige dreech wurk. De kanten waarden netjes beplôke om it moai ôf te wurkjen. Dan waard de bult tadutsen mei modder en wâlsjêden. Yn’e hjerst waarden op sa’n bult gauris koal en sprútsjeplanten út set. Troch de waarmte fleagen de planten de grûn út. Moai betocht fansels mar de rûpen koene de kuilbult dan ek wol fine. Koart sein, de kuilerij wie in skoft fan dreech wurk en as it fee wer op stâl kaam, moast men mar ôfwachtsje wat ûnder sa’n kuilbult wei kaam. Wie dy kuil te soer, dan rûkte men dat oan de molke en krige de boer koarting op syn molkpriis. Wie it te swart, dan seinen de kij “Nee boer, dit meie wy net!” Mei wat swiete moalbrij en pulp oer de kuil hinne, frieten se it wol op. Kij kinne ek snoad wêze. As wie se út de loft weifallen. Yn 1936 krigen wy der samar in suske by. Sjoerdtsje wie har namme. Wy wisten fan niks en it ynteresearre ús ek net sa folle. Wy seagen wolris in reager fleanen mar earrebarren seagen wy nea. Hoe as wat…dêr wa’t doe net oer praten. Hjoed de dei witte de bern hast al in jier foar de tiid dat in poppe ûnderweis is. Tiden hawwe tiden! Wy krigen in frjemde frou yn ’e hûs. Wy ieten in pear dagen by pake en beppe en Sjoerdtsje hie ’s nachts gauris aardich wat kabaal. Dat wie dat. Yn Septimber kaam de merke. As it merkeskip moarns yn ’e haven lei, hiene wy frij fan skoalle. Wy moasten mei helpe de draaimûne út it skip fan de Koopals te heljen. In pear touwen oan de karre, wêr’t parten fan de mûne op Mandeguod 11
lein waarden. En dan ús hiele lokaal oan it lûken en it triuwen. Wy fleagen yn draf de Raerderterp op. De Koopals moasten goed stjoere om de karre sûnder ûngelokken op it plein de krijen. De lêste karre waard fol lein mei de hynderkes. Dizze rit moast wat foarsichtich oan. Dy hynderkes moasten net fan de karre ôfspringe, de Koopals Draaimûne seinen, dat de merke dan net troch gean koe. De opbou fan de draaimûne mochten wy ek mei meitsje. En hjir en dêr sels wat mei helpe. As lêste waarden de hynderkes fêstdraaid. Dan kaam der in spannend skoft. Der moast in test dien wurde as alles wol goed draaie woe. In greate bak waard fol mei wetter goaid, yn de motor diene se in stik karbid, it begûn nei karbid te stjonken en sjoch dêr begûn it hiele saakje te draaien! De sinne op dy moaie mûne en it tuffen fan de motor. Wy wienen der stil fan. Fan dy tiid ôf woe ik as ik great wie, draaimûneman wurde. De karbidmotor koe ik doe net begripe mar ik fûn it wol in machtige útfining. Draaimûneman, it is him net wurden! Wy krigen mei de merke doe sinten yn ’e beurs. De earste dei krige men bijgelyks in daalder (in ijsko wie 5 sinten) Wat men de earste dei net fersnobbe krige men de twadde dei der by, 2 dagen merke en jild oerhâlde, dan koe dat yn de sparpotbaarch. As de baarch hast sêd wie, waard dy nei it postkantoar ta brocht. Wy moasten efter de baly stean bliuwe en dan kaam de postkantoarhâlder Teake Stellingwerf. Dy lege de baarch. It tellen fan heale sinten, sinten, stuorkes en soms in dûbeltsje koe út ein sette. Stellingwerf hie ek de sintrale tillefoan. As in partikulier belje woe, dan krige hy earst Stellingwerf oan de tillefoan. (tillefoansintrale) en dy moast dan ferbining meitsje mei it nûmer wat men graach oan de lijn hawwe woe. Soks frege somtiden nochal wat tiid. As it jild teld wie, moast it boekje fan de Rykspostspaarbank bywurke wurde. As wy dan it postkantoar út gongen fielden wy ús lokkich en in bytsje ryk. Yn it earst wiene der net folle dy’t tillefoan hiene en koe Stellingwerf it wol wat bijfytse. Mar it waard stadichwei oan drokker. Doe waarden de postbesoargers ek mear en mear ynskeakele om Stellingwerf te helpen de ferbining flotter ferrinne te litten. It is kofjetiid. Heit en mem, de faam de feint de lytsfeint en de bern, se sitte allegearre oan de tafel. Mem hat de molke ôfreamme fanút de molkbus mei molke. De kofje hat troch de kofjemole west en is mei hjit wetter op getten. De kofje en koeke smeitsje mar bêst. Dan komt Pyt Tuik de postboade troch de doar. Syn stoel stiet al klear. De swiere tas mei 12 Mandeguod
kranten, postsegels, kwitânsjes, brievekaarten wurde del setten. Tuik kofjedrinkt mei en de lêste nijtsjes wurde ferteld. Dan giet it persoaniel wer oan it wurk. En ús heit betellet in pear kwitânsjes en hy moat wat postsegels hawwe. Tuik kriget wer wat brieven mei. It giet allegear hiel noflik om en ta. It is net dat Tuik alle dagen komt want syn kollega Meinte Venema wit de kofje by ús ek wol te finen. It learen op skoalle giet mar knap. Wy hawwe ôfskie fan juffer Jelsma nommen en sitte no yn it lokaal fan master Sytse Duisterhout. Master Posthumus hie de heechste klassen yn it tredde lokaal. Posthumus hie in sike frou en moast ûnder syn lessen gauris nei har ta. Dan moast Duisterhout twa lokalen les jaan. Hy rêde him der mar bêst mei. Wy hiene ûntsach foar him. It learen fan breuken en sa, it gie gewoan troch. Ik haw sels doe in skoftke mei de famkes oan it hantwurkjen west. Der is wat my oanbelanget net safolle by bleaun. In sok stopje dat rêde ik doe noch wol op. Skoalleswimmen op it plattelân hiene je doe noch net. Duisterhout kaam mei in plan. Hy woe wol woansdeitemiddeis (frije middei) mei ús op de fyts nei de Snitsermar om ús it swimmen te learen. In protte hiene dêr wol earen nei. Sa binne wy mei in hiele kloft fytsers ferskate woansdeitemiddeis nei it paviljoen ta setten. Master hie al in gaadlik plakje fûn. Der wie wat beammeguod dêr’t elts op in kreaze wize syn of har swimklean oan dwaan koe. Master wie net de earste de bêste. Hy die op de wâlkant foar hoe’t wy swimme moasten. Yn de koartst mooglike tiid hiene wy de slach te pakken. It wie in spultsje fan swimme of kopke ûnder. Master hâlde goed it tafersjoch en der barden alhiel gjin núvere dingen. Wy hiene sels publyk om ús hinne. Mei great respekt tink ik werom oan dizze man wat dy allegear foar ús dien hat. Ien ding koe hy ús net leare, dat wie it dûken. Dêrfoar wie it wetter net djip genôch. Under wetter is fansels ek net it measte te sjen. Letter is master Duisterhout haad fan in skoalle wurden fan muoisum learende bern op it Hearrenfean. De bussen Sypersma Skoallereiskes hiene wy ek. De busûndernimming Piter Lantinga en Tsjerk de Vries hiene wy yn Raerd. Hja hiene in bustsjinst fan Ljouwert - Snits. Yn Easterwierrum hiene de Sypersma’s ek de bustjinst Ljouwert-Snits. Hja rieden fia Weidum, Jorwert, Mantgum, Wiuwert nei Snits. De bussen fan Raerd hiene in giele okerige kleur. Dy fan Mandeguod 13
Pizza Food Truck Onze pizza`s worden ter plekke bereid met verse ingrediënten en gebakken in een steenoven. Iedere donderdagmiddag in Mantgum (bij de Poiesz). Vanaf 17.00 uur. Telefonisch bestellen kan op nr. 06-538 77 841 (v.a. 11.00 uur) Pinnen is helaas niet mogelijk. Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Vegetariana: tomatensaus, kaas, mozzarella, paprika, champignons, ui e 8,00 e 10,00 Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas e 11,00 Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Gorgonzola: tomatensaus, kaas, champignons, gorgonzola Quattro stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Salame: tomatensaus, kaas, salami Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spek Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spek, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Siciliana: tomatensaus, kaas, ansjovis, kappertjes, olijven e 9,50 e 10,50 e 11,50 e 9,00 e 11,50 e 10,00 e 10,50 e 10,00 e 12,50 e 12,00 e 13,00 e 12,00 e 12,00 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei e 0,50; extra vlees, gorgonzola e 1,00 / vis e 2,00 14 Mandeguod www.sambrinipizzas.nl
Tsjaarda yn Oranjewâld Sypersma wiene grien. Yn Raerd hiene se trije bussen. Ien wie reserve- en reiskebus. De oare beide rieden de tsjinst. It wiene bussen foar 20 á 25 minsken grut. It skoallereiske gie altyd nei Tsjaarda yn Oranjewâld. Wat in feest en wat koe men je dêr fermeitsje. Earst nei de belvedêre en it spoekhol. Dêr meiienoar op de foto en dan nei it doalhof mei de rare spegels. (“lachspiegels”) Ferdwale koe men ek yn it doalhof. De kettingbrêge moast men oan doare en net bang foar wiete fuotten wêze. Ek de oare attribúten foelen tige yn de smaak. Wy hiene in pracht dei. Hjoed de dei is fan de boarterstún neat oer bleaun. Wy kinne by Tsjaarda djoer eftich iten ite en de bern ûndernimme hjoed de dei grutere reiskes. Tiden hawwe tiden. Pake Tsjerk wie boer ôf yn it begjin fan de tritiger jierren. Hy wenne mei beppe Tryntsje yn in hûs oan de Slotsdyk. Efter it hûs wie in moai hiem mei appel-, parre- en prommebeammen. Benammen de jopebeam mei syn reade sêfte appels fûnen wy lekker. Nei myn betinken haw ik nea wer sokke lekkere appels hân. Ek hienen ja in hinnehok mei wite en brúne hinnen. Efter it hûs siet in doarke yn ’e muorre dêr’t it *poepetontsje/húske/WC yn stie. Ien kear yn de safolle dagen kaam Jûte Postma mei de tûntsjekarre bijlâns. Hy wiksele it folle tontsje om foar in legen ien. Mei it folle tontsje op it skouder rûn hy dan nei syn karre ta. Hy hie dan in kleedsje oer it skouder foar it spatterige guod. Ik kin noch net begripe hoe’t Jûte dat folhâlde koe. Fan fier koe men Jûte syn poepkarre rûke. Yn Raerd waarden dy tûntsjes yn in pream setten om dan der mei nei de dwinge te farren. De pream waard foarút drukt mei de boom, it waard yn in gat yn ’e grûn lege. Dat hat grif net sa’n moai putsje west. By’t winter gie hy mei de slide oer it iis nei it strontgat. De tûntsjeklanten waarden dan frege om sa no en dan in hânfol sâlt yn it tûntsje te goaien, om befriezen te foarkommen. Jûte koe net bêst mei de bern oerwei. Ien ferkeard wurd fan de jonges en hy wie duvelsk. Soks is ek wol begryplik. Hy hie in drege rot baan. tenei mear Mandeguod 15 Húsketontsjes
Nieuws van de Gielguorde Kerstwandeling Het nieuwe jaar is begonnen en we kunnen terugkijken op een geslaagd einde van 2016. We hebben positieve reacties ontvangen over de kerstwandeling op vrijdag 23 december. Deze werd als sfeervol en gezellig ervaren. Het was leuk om de kerst eens op deze wijze te vieren met de kinderen. We hebben het zeer gewaardeerd dat veel ouders en familieleden gezellig mee hebben gewandeld. Langs deze weg willen we iedereen bedanken voor de medewerking, met name de Mantgumer Maten, de familie Heinhuis, de familie Verhoeff, familie Dykstra – Lyts Kanaän, familie Goedhart, familie De Vries, De Wjukken. En niet te vergeten supermarkt Poiesz, die ons heeft gesponsord. Mede namens de Hervormde Kerk Mantgum, Aukje Dykstra en betrokken ouders, bestuur Pukkewjuk, Team en Oudercommissie Gielguorde zie ook fotocollage “Wandeling van het licht” (blz 18-19) Foto’s Frits Sieperda en Jitske Geertsma-Venema Schoolplein In het decembernummer stond al ‘t brekkend nijs’ in ’Witte jim dat…. ?’ over de donatie van het Coöperatiefonds Rabobank Heerenveen-Zuidoost. Uit handen van Louis Sibma en Wilant Steenhoek mochten Siepieta Tack-Reen en Korrie Dijkstra een cheque in ontvangst nemen van € 12.500,-! Ook ontvingen we in december donaties van: P.W. Janssen’s Friesche Stichting Old Burger Weeshuis Leeuwarden Fûns Boalsert – Dronryp € 1.000,€ 2.000,€ 1.000,Hier zijn we ontzettend blij mee! Zo komen we steeds dichter bij ons doel. Omdat we er nog niet helemaal zijn zullen we het komende half jaar verder gaan met de activiteiten voor het opknappen van het schoolplein. Een eerste actie die we in januari starten is de ‘flessenactie’. Dus bewaar alvast de lege statie16 Mandeguod
geldflessen voor dit goede doel! Deze kunnen ingeleverd worden op school. De ruimte voor het trapveldje op school is uitgebreid. Met dank aan Kees en Reindert Wiedijk voor het afgraven van de grond en het storten van het zand door Arjen Klaversma. Ook menig ouder heeft geholpen met onder andere het verwijderen van het hek. Zodra het grondwaterpeil is gezakt kan het 1 meter hoge hekwerk van het trapveldje en de doeltjes worden geplaatst. Mantgumer Garagesale Vooraankondiging datum Mantgumer Garagesale: zondag 11 juni 2017 Oud Papier Elke laatste donderdag van de maand wordt het oud papier in Mantgum door een wagen van Omrin opgehaald. Voor de oudercommissie is dit een welkome bron van inkomsten. Iedere keer helpen twee of drie ouders mee om het papier op te halen. Om dit werk voor deze hulpouders te vergemakkelijken vraagt de oudercommissie u als bewoners het papier zoveel mogelijk bij elkaar te zetten in uw straat. Voor een aantal straten in Mantgum geldt namelijk dat de wagen van Omrin niet overal kan komen. Dit in verband met de geparkeerde auto’s, de breedte van de straat, of omdat het een doodlopende straat betreft. Aan de bewoners van die straten hebben wij het vriendelijke verzoek om het oud papier op verzamelpunten neer te zetten, zoals aangegeven op de plattegrond. Alvast bedankt voor uw medewerking! De oudercommissie van de Gielguorde legenda: + bestaande verzamelplekken Gewenste verzamelplekken: 1 Doodlopend stuk It Spyk: verzamelpunt hoek De Kolmar/It Spyk 2 Doodlopend stuk De Ponge: verzamelpunt hoek De Kolmar/De Ponge 3 Doodlopend stuk De Skuorrereed: verzamelpunt hoek De Mielgong/De Skuorrereed 4 Doodlopend stuk De Gibbeflecht: verzamelplek nabij huisnr. 32 Mandeguod 17
” Wandeling v 18 Mandeguod
v van het licht” Mandeguod 19
20 Mandeguod
Nieuws uit de Mariakerk Doopdienst in de Mariakerk Op zondag 12 februari 2017 wordt Britt Goodijk gedoopt, dochter van Klaas Goodijk en Yvonne Dolstra. U wordt van harte uitgenodigd deze dienst bij te wonen. Aanvang 9.30 uur, voorganger is ds. J. Bolt Nieuwjaarszegening samenwerking met Westerwert. Op 8 januari jl. vond in onze Mariakerk de nieuwjaarszegening plaats van de - nu al goede - samenwerking van de gemeente Mantgum en de gemeente Westerwert. In een volle kerk (en een beetje wierook) werd de dienst begonnen met het bedanken van de leden van onze gemeente voor hun inzet voor de gemeente in het afgelopen jaar. Tijdens de dienst werd ook de kerk gezegend door dominee Hinne Wagenaar. Zoals de traditie voorschrijft werd deze zegening met krijt vastgelegd op de bovenste deurpost: 20 C+M+B 17 Dit staat voor de Latijnse uitdrukking Christus Mansionem Benedictat 2017. In het Nederlands: Christus zegent dit huis in 2017. Na de dienst werd er gezellig onderling kennisgemaakt door de bezoekers. Dit, zoals gebruikelijk voor de nieuwjaarsbijeenkomst van gemeente Westerwert, onder het genot van koffie en oranjekoek. Mandeguod 21
22 Mandeguod
Filmhuis Mantgum Vrijdag 3 februari - 20.00 uur - MFC de Wjukken in Mantgum Film Inside Out Regie: Pete Docter, Ronaldo Del Carmen | Cast: Amy Poehler (Joy), Phyllis Smith (Sadness), Bill Hader (Fear), Lewis Black (Anger), e.a. | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2015 Opgroeien is moeilijk en Riley is daar geen uitzondering op. Haar leven komt op z’n kop te staan als haar vader een nieuwe baan krijgt in San Francisco. Net als ons allemaal, wordt Riley geleid door haar emoties. Vreugde, Angst, Woede, Afschuw en Verdriet. De emoties leven in het Hoofdkwartier, het controlecentrum in de geest van Riley. Vanuit daar adviseren zij haar in het dagelijkse leven. Maar als Riley en haar emoties zich met moeite proberen aan te passen aan een nieuw leven in San Francisco, breekt er chaos uit in het Hoofdkwartier. Ondanks dat Vreugde, de belangrijkste en grootste emotie van Riley, de zaken positief probeert te houden, vindt er een conflict plaats tussen de emoties over hoe omgegaan moet worden met een nieuwe stad, huis en school. De prijs van het filmkaartje is € 7,50, inclusief een consumptie. Mandeguod 23
24 Mandeguod
Nieuws van Frisia 1874 Tusken tsjerke en kroech Sneon 1 april is ’t safier! Yn it maartnûmer fan Mandeguod sille de trije programma’s beskreaun wurde dêr’t út keazen wurde kin. De kaarten kinne telefoanysk of oer de mail besteld wurde. Yn elk ûnderdiel sit toaniel en muzyk. It waarm iten wurdt klearmakke troch doarpsgenoaten. De doarren fan de tsjerke geane om 16.30 oere los, it iepeningsprogram begjint om 17.00 oere en dat is dizze kear in flitsend muzykprogramma. Dêrnei geane wy nei De Wjukken te waarm iten. As wy it iten op ha, geane wy op paad nei de lokaasjes yn Mantgum. Nei de tiid stiet der noch in hearlike ferrassing te wachtsjen yn de Wjukken. Wy ferlotsje wer moaie prizen èn wy ha geweldige live muzyk foar jimme regele! Leden betelje € 5,00 foar dizze happening; net-leden betelje € 15,00 (ynklusyf waarm iten en kofje/tee ûnderweis). Binne jo gjin lid, mar wolle jo dat wol graach wurde? Even in mailtsje nei frisio1874@gmail.com. Foar 8 euro yn ’t jier stypje jo ús geweldich! It bestjoer. Like ús ek op Facebook/Frisia1874 of folgje ús op Twitter @Frisia1874 Voor de nieuwkomers in Mantgum: Zaterdag 1 april is er in Mantgum de jaarlijkse activiteit van de plaatselijke toneelvereniging Frisia 1874. De zesde editie fan ‘Tusken tsjerke en kroech’ begint in de kerk en eindigt in het dorpshuis. Tussen deze beide gebouwen vinden overal in het dorp culturele uitingen plaats bij mensen thuis of op onverwachte locaties. De nadruk ligt op toneel en muziek. Laat je verrassen en doe mee. Inclusief een warme maaltijd. Meer info en hoe je kaarten kunt bestellen volgt in het maartnummer. Noteer alvast de datum. Mandeguod 25
26 Mandeguod
Vereniging Verenigingen Contactpersoon Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Harmonie en Malletband Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen M. Dusselaar J. W. Verhoef S. Dijkstra E. van der Hem K. Bosma C. Punter S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Runom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum B. Stienstra G. van der Hem D. Lont P.R. van der Kooi A. Meijer A. Tymersma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Tennisvereniging Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Volleybal VV Wytgaard R. Heida J. Nijboer P. Wijnja J. van der Valk Patricia Kuipers G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma T. Oosterbos Y. Duhoux Telefoonnummer (058) 253 16 11 (058) 250 18 13 (06) 423 242 06 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 92 64 (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 251 97 17 (06) 130 43 474 (06) 156 37 637 (06) 512 21 165 (058) 250 15 02 (058) 250 15 29 (058) 250 20 26 ocgielguorde@gmail.com S. de Groot (058) 2501108 (058) 250 26 75 (058) 255 25 58 (06) 532 781 62 (06) 12 62 81 43 (058) 2502241 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 250 13 76 (06) 420 903 81 Mandeguod 27
Activiteiten Maand februari do 2 feb Leren filosoferen vrij 3 feb Filmhuis: Inside out vrij 3 feb Herensociëteit 19.30 uur, Wjukken 20.00 uur, Wjukken 20.00 uur, Wjukken zo 5 feb Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar 9.30 uur, Jellum zo 5 feb Lezing Margriet Brandsma zo 5 feb Jeu de Boules, inloop di 7 feb Luisteren naar muziek met R. Nammensma do 9 feb Leren filosoferen do 9 feb Vrouwen van Nu: Levensverhalen schrijven vrij 10 feb Sporthistorisch Congres, ‘Van Buorskip tot Global Village’ za 11 feb Harmonie Weidum: Rôversguod zo 12 feb Kerkdienst, doopdienst Britt Goodijk, voorganger ds. J. Bolt zo 12 feb Harmonie Weidum: Rôversguod zo 12 feb Jeu de Boules, inloop di 14 feb Vrouwen van Nu: Filosofie do 16 feb Vrouwen van Nu: Filosofie do 16 feb Leren filosoferen do 16 feb Seniorenplatform Littenseradiel: Lezing Henk Kroes vrij 17 feb Muzikale voorstelling: ‘Seks tips’ di 21 feb Luisteren naar muziek met R. Nammensma za 25 feb Concert: Brass Ensemble zo 26 feb Jeu de Boules, inloop di 28 feb Luisteren naar muziek met R. Nammensma vrij 3 mrt Filmhuis: Woman in Gold 15.00 uur, Wjukken 14.00 uur, Banen bij Wjukken 13.30 uur, Wjukken 19.30 uur, Wjukken 10.00 uur, Wjukken 09.00 - 17.00 uur, Historisch Centrum Leeuwarden, Groeneweg 1 13.30 en 20.00 uur, dorpshuis Weidum 9.30 uur, Mariakerk Mantgum 15.00 uur, dorpshuis Weidum 14.00 uur, Banen bij Wjukken 13.30 uur, Wjukken 13.30 uur, Wjukken 19.30 uur, Wjukken 14.00 - 16.00 uur, café Noflik Bergsma, Easterein 20.00 uur, dorpshuis Raerd zo 19 feb Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar 9.30 uur, Jorwert zo 19 feb Jeu de Boules, inloop 14.00 uur, Banen bij Wjukken 13.30 uur, Wjukken do 23 feb Vrouwen van Nu: Levensverhalen schrijven 10.00 uur, Wjukken do 23 feb Oud papier 18.00 uur, Mantgum 20.00 uur, Wjukken 14.00 uur, Banen bij Wjukken 13.30 uur, Wjukken 20.00 uur, Wjukken zo 5 mrt Kerkdienst, voorganger ds. J. Strikwerda 9.30 uur, Bears 28 Mandeguod
Weekagenda zondag maandag instuifboulen bloedprikken huisartsenlaboratorium AMV fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten zenmeditatie dinsdag lytse byb biljarten 60+ judo, 4 t/m 7 jaar judo, 7 t/m 8 jaar judo, 8 t/m 9 jaar judo, 10 jaar en ouder inloopspreekuur politie tossen tennis jeugd tossen tennis volwassenen woensdag peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ kaartmiddag bodyfit pilates bodyshake donderdag pianoles Pizzabakker kids swing 4 t/m 7 jaar funky kids 7 t/m 10 jaar 09.00 - 09.15 uur, mfc Wjukken 15.30 uur, OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 19.45-21.30 uur, Dokter Fokkewei 10 14.00 - 16.00 uur, de Gielguorde (m.u.v. schoolvakanties) 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 16.30 - 17.30 uur, Gemeentehuis Wommels 18.30 - 20.00 uur, tennisbanen 20.00 - 23.00 uur, tennisbanen 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 uur, mfc Wjukken 18.30 - 19.25 uur, gymzaal 19.30 - 20.15 uur, gymzaal malletband ‘Harmonie Weidum’ 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 20.20 - 21.20 uur, gymzaal 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken vanaf 17.00 uur (bij de Poiesz) 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal modern dance 10 jaar en ouder 17.15 - 18.05 uur, gymzaal ophalen oud papier v.a. 18.30 uur, laatste do. v.d. maand Mandeguod 29 14.00 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken
Weekagenda jeu de boules stalcompetitie loopgroep Rûnom Mantgum yoga vrijdag peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ bridgen pilates vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) biljartcompetitie 19.30 uur, schuur Doeke Osinga 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 uur én 20.00 uur, De Gielguorde 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 - 17.30 uur, mfc Wjukken 09.00 - 09.45 uur, gymzaal 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken 19.30 uur, Café Bonnema Instellingen Instelling Telefoon Contactpersoon Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters (088) 035 04 38 W. Lameris Diëtistenpraktijk Leuk op Gewicht Diëtistenpraktijk Mantgum Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Huisartspraktijk Bergwerff Huisartspraktijk Lukkes Gastouderopvang It Swânnennest (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 (0517) 34 12 72 (058) 251 92 24 (058) 250 15 23 Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten (058) 250 19 52 Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal Peuterspeelzaal De Pukkewjuk J. Sybesma H.B. Bergwerff L.J. Lukkes G. van der Heide J. Wijnia (058) 250 13 63 R. van der Veen (088) 035 04 38 W. Lameris (06) 270 649 94 A. Wijnstra (06) 420 122 03 M. Ypma (058) 250 16 80 I. Bosma Protestantse Gemeente www.ruimgeloven.nl (0566) 65 36 35 Ds. G. Knol Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie 30 Mandeguod (0515) 42 56 12 V. Akkermans (058) 250 17 81 (06) 128 227 12 Eef Heinhuis (06) 18 33 90 61 C. Bruinsma (0566) 65 33 88 T. Kuperus
Krystpuzzel / Kerstpuzzel: Trije strookjes foar de Krystpuzzel ynlevere binne. Nei it tal ynwenners fan ús doarp sjoen net folle. Tige spitich, want der binne troch de winkeliers út ús doarp moaie pryskes oanbean. Fansels is it wol sa, dat guon puzzelers misskien wol dwaande west hawwe, mar der net út kaam binne. Hawar mei de Peaskedagen is der in nije kâns, want dan komt der wer in puzzel yn Mandeguod. Drie strookjes met de oplossing van de Kerstpuzzel binnen gekomen zijn? Gelet op het aantal inwoners van ons dorp is dat niet veel. Erg jammer, want er zijn door de winkeliers uit ons dorp mooie prijzen beschikbaar gesteld. Het kan natuurlijk zijn dat sommige puzzelaars wel bezig zijn geweest, maar er niet uit gekomen zijn. Niet getreurd, met de Paasdagen is er een nieuwe kans, want dan komt er weer een puzzel in Mandeguod. Utkomst / Oplossing: 1. Skuorrereed 1 2. Searp v. Galemawei 8 3. De Finne 21 4. Searp v. Galemawei 14 5. It Stalt 11 6. Searp v. Galemawei 27 7. Searp v. Galemawei 3 (Tsjerke) 8. Master Jansenstrjitte 2 9. om’e Terp (trailerhelling by de Wjukken) 10. It Spyk 14 11. De Wal 7 12. Mielgong 11 13. Searp v.n Galemawei 17 14. It Stalt 7 15. Mielgong 16. Skillaerderdyk 3 Foar alle trije winners is der in priis. Voor alle drie de inzenders is er een prijs. De winners binne / de winnaars zijn: Amarins Herrema, Liaukemastraat 88, Sneek, Fam. de Jong, de Jister 8, Mantgum, J. Cnossen-Suiverveld, de Ponge 3, Mantgum Fan herte lokwinske / van harte gefeliciteerd De prizen wurde oanbean troch / de prijzen worden aangeboden door: Poiesz Supermarkt, ’t Kappershûs, Studio Fitaal, Klaversma Schoenen, Schoonheidssalon Joke, de Twadde Tak, Ambachtsbakker Sybesma, Nij Skjirrich Kapsalon Mandeguod 31
32 Mandeguod
Witte jim…..dat? Mandeguod de Ljouwerter Krante helle hat fan 4 jannewaris 2017? GEHOORD & GEZIEN DORPSJOURNALISTIEK: De column Dweilstik in dorpskrant De Hiele Toer in Jorwert is door de ‘Karkommisje Frysktalige doarpssjoernalistyk Littenseradiel’ uitgeroepen tot beste in zijn soort van de hele gemeente. De redactie van De Hiele Toer heeft maandagavond op de nieuwjaarsreceptie een cheque van 250 euro ontvangen van burgemeester Johanneke Liemburg.Tweede werd Teater en Liturgy uit Mandeguod, een stuk over Andries Kobus uit Mantgum. De derde prijs was voor De Stienmurd uit Ut ’e Buorfinne in Wjelsryp. Hulde Lys Scarce! Witte jim….dat? De website wjukken.nl op 9 januari jl. precies vijf jaar online was? Op deze site kun je alle activiteiten zien die er in ons multifunctioneel centrum De Wjukken plaatsvinden. De redactie van de website bestaat uit: Martin Kuipers, Anke Cnossen, Antsje Vogel en Pieter van der Veen en is bereikbaar via mailadres: website@wjukken.nl. Proficiat! Mandeguod 33
34 Mandeguod
Witte jim dat? Wy fan ús lêzers wolris foto’ s tasjoerd krije út de omjowing fan ús prachtige doarp of oare nijsgjirrichheden? Guon foto’s binne bytiden gaadlik om as foarplaat op Mandeguod te brûken mar dat slagget net altyd, om’ t dizzen spiternôch yn lizzende posysje oanlevere wurde. Dêrom, mochten jo foto’s tasjoere wolle, dan graach yn steande posysje oanleverje en wa wit, sjogge jo de foto meikoarten foarop ús moaie blêd stean. Wij van onze lezers wel eens foto’s krijgen toegestuurd uit de omgeving van ons prachtige dorp of andere interessante plaatsjes. Sommige foto’s zijn geschikt om als voorblad van Mandeguod te gebruiken maar dat lukt helaas niet bij foto’s die in liggende positie worden aangeleverd. Daarom, mocht u foto’s willen sturen, dan graag in staande positie en wie weet, ziet u uw foto binnenkort voorop Mandeguod staan. Witte jim….dat? Monica Slieker en Robert van den Bergh op 1 november 2016 zijn komen wonen op De Greft 30 in Mantgum? Onze nieuwe buurtgenoten zo enthousiast zijn over hun nieuwe woonstek dat Robert op 1 januari het nieuwe jaar inluidde met een ‘nijjiers dûk’. Wiebe de Vries, De Greft 22 Mandeguod 35
36 Mandeguod
Nieuws van Kinderdagverblijf ‘It Flinterke’ en de Buitenschoolse Opvang ‘De Vrijbuiters’ Het is nu zes maanden geleden dat SISA Kinderopvang is overgenomen door KIDS FIRST. In de praktijk is er in Mantgum niet zo veel veranderd. Het kinderdagverblijf (KDV) ‘It Flinterke’ en de buitenschoolse opvang (BSO) ‘De Vrijbuiters’ zijn verder gegaan zoals zij dat altijd al deden. Kinderdagverblijf ‘It Flinterke’ De baby's, dreumesen en peuters vermaakten zich vorig jaar prima op het kinderdagverblijf. In de zomer werd er lekker veel buiten gespeeld met zand en water. En de wat ouders kids vermaakten zich prima met fietsen en voetballen. Zo nu en dan was er een uitstapje naar de speeltuin. In de herfst is er gewerkt en gespeeld met het thema regen van Uk & Puk waarbij werd gezongen en geknutseld. Ook werden er mooie lampionnen voor Sint Maarten gemaakt. In het afgelopen halfjaar hebben we veel nieuwe kinderen mogen verwelkomen uit Mantgum en omliggende dorpen. Een gezellige boel dus!! In december zijn we naar de intocht van de Sint geweest. Uiteraard heeft de Sint ook een bezoek gebracht aan ons kinderdagverblijf want hij heeft het goed voor met onze kinderen. Intocht van Sinterklaas in Mantgum Daarna werd het kinderdagverblijf al snel versierd met kerstknutsels, lichtjes en een kerstboom. Daar hoorde natuurlijk ook muziek bij en een lekkere kerstlunch. Vanaf januari wordt er gewerkt en gespeeld met het thema winter en het Uk & Puk thema Hatsjoe , wat natuurlijk goed bij elkaar past. Eind januari doen we mee aan de nationale voorleesdagen. Er wordt dan nog meer voorgelezen dan gebruikelijk. Bovendien houden we een voorleesontbijt. U ziet ons vast wel weer eens door het dorp wandelen. Buitenschoolse opvang ‘De Vrijbuiters’ In de zomerperiode is de BSO vooral op ‘reis’ geweest naar vele werelddelen. Ons thema was ‘ik ga op reis en ga naar….’ We zijn in Australië geweest, Zuid Amerika, Afrika maar ook in onze eigen omgeving. In Australië maakten we Aboriginal kunst en leerden we over de dieren die er leven. In Afrika gingen Mandeguod 37
38 Mandeguod
we op safari, hadden we een wilde dieren dag en maakten we kunstwerken van huidpatronen zoals van de tijger en de slang. In Zuid Amerika volgden we het WK-voetbal op de voet en aten we een Zuid Amerikaans gerecht. In onze eigen omgeving leerden we meer over Mantgum, brachten we een bezoekje aan de kinderboerderij in Sneek en hadden we een uitje naar het blote voetenpad in Opende. Werelddierendag Het nieuwe schooljaar gingen we met een nieuwe en frisse start tegemoet. We genoten van een heerlijke nazomer. Veel buiten zijn. Spelen of balspelen doen. Lammert, de buurtsportcoach van de gemeente Littenseradiel, is een aantal middagen bij ons geweest. Erg leuk en zeker ook erg leerzaam. Hij heeft een aantal plein- en balspelen met ons gedaan. In het voorjaar komt hij weer bij ons terug. In de herfst was er een uitstapje naar het ‘Vijverpark’ in Tytsjerk. Het was er prachtig om al zijn kleuren, maar ook om de kunst die er staat en het tunneltje midden in het park. Best even spannend de eerst keer er doorheen, maar al snel renden alle kinderen er meerdere malen in en uit. Het ‘Vijverpark’en de eierdoos die de kinderen mee hadden De kinderen hadden een eierdoos mee met daarop verschillende plaatjes. Op de plaatjes stonden dingen die je kunt vinden in het bos zoals eikels, dennenappels, mos enzovoort. Zo was iedereen op zoek om zijn bakje vol te krijgen. Ook werd er volop gebakken in het najaar: een heerlijke herfsttaart, Halloween koekjes en uiteraard pepernoten! Sinterklaas was weer in het land. Een en al gezelligheid. Voor de BSO had de Sint ook wat cadeautjes meegebracht: een racebaan, het wolvenspel, meccano, figuren voor het ‘super sand’ dat we al hadden en ook hard wordende klei. In de kersttijd hadden we een kerstlunch en leuke knutselwerkjes. Mandeguod 39
Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: Eerst 112 bellen. 40 Mandeguod
Tussendoor hadden de oudste kinderen (8 jaar en ouder) kunstwerken gemaakt. Van doppen werd een bijzonder kunstwerk gemaakt. Met verf werd een groot kleurrijk schilderij gemaakt en van kippengaas een dier. Door het kippengaas op maat te knippen en te buigen werd het geraamte gemaakt wat met papier-maché werd beplakt. Tot slot kreeg het dier een mooi kleurtje met verf. Nu wordt er hard gewerkt om de kunstwerken in een eigen museum te laten zien. Hartelijke groeten van alle leidsters van het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang. Kunstwerk van doppen Nieuws van de Korfbalclub Wilt u donateur worden van korfbalvereniging WWC? Dat is mogelijk! Mede dankzij de donateurs is en blijft het voor ons mogelijk om te blijven bestaan. Door een jaarlijkse donatie van 5 euro help u ons hiermee. Via deze weg vragen wij u een bijdrage over te maken op IBAN-nummer: NL09RABO03547003 t.n.v. korfbalvereniging WWC o.v.v. uw naam en adres. Alvast hartelijk dank voor uw bijdrage. Korfbalvereniging WWC. Mandeguod 41
42 Mandeguod
Nieuws van de Cultuurcommissie Op zondag 5 februari lezing van Margriet Brandsma over Duitsland. Velen van ons zullen Margriet Brandsma nog kennen van de tijd dat zij verslaggever en correspondent was voor het NOS-Journaal met als standplaats Duitsland. Na haar switch in 2014 houdt zij zich bezig met het geven van lezingen, schrijven van boeken en het maken van speciale programma’s voor onder meer het Journaal, Nieuwsuur en EenVandaag. In 2014 schreef zij het boek “Het mirakel Merkel”. Inmiddels werkt zij aan een update van dat boek over de eenvoudige domineesdochter Angela Merkel, die nu al jaren bondskanselier is. Haar verhaal gaat over Duitsland, de hereniging, het bruisende Berlijn, bondskanselier Merkel: hoe houdt zij zich staande in dat mannenbolwerk, hoe gaat Duitsland om met zijn verleden? Maar even gemakkelijk schakelt zij over naar andere onderwerpen uit haar indrukwekkende carrière: het Binnenhof, aids in Afrika, de eerste vrije verkiezingen in Zuid-Afrika, de oorlog in Kosovo, het WK-voetbal in 2006 of het Groninger gas. En natuurlijk wordt haar verhaal ondersteund door beeld en geluid. Kortom een unieke kans de van televisie bekende Margriet Brandsma te treffen en haar vragen te stellen! Wjukken, zondag 5 februari 2017 Aanvang: 15.00 uur € 9.00, inclusief pauzedrankje Reserveringen: cultuurcommissie@wjukken.nl of bel 058 – 250 14 58 (Kees van der Bijl) Margriet Brandsma Mandeguod 43
44 Mandeguod
De muzikale komedie ‘seks tips’ De hoofdrollen worden gespeeld door Theun Plantinga en Julia Berendse. Alex is homo, vrijgezel, dagvoorzitter en eigenlijk nooit alleen. Laura is hetero, getrouwd en moeder van twee kinderen. Ze ontmoetten elkaar op een nietszeggend treinstation. Zij had een vuiltje in haar oog en hij hielp haar. Het begin van een bijzondere vriendschap die vooral gaat over haar slaapkamergeheimen en de hilarische inside adviezen van de meest inzichtelijke der allerindividuelen: de homoseksuele man. Wanneer: Waar: Kaarten: Reserveren: Vrijdag 17 februari 2017 Dorpshuis in Raerd € 20,- incl. 2 consumptie- munten Bij Tamara Struiving via email mem_jens@hotmail.com of via telefoon 06-25361343. Let op! Er zijn 120 kaarten. OP=OP. Muzikaal spektakel in Winsum Op zaterdag 20 mei a.s. raast er een muzikale trein met vele musicalnummers door MFC ‘De Helling’ in Winsum. Instappen in Chicago en pas weer uitstappen op eindstation Hair. Beleef de reis mee met 25 enthousiaste vrouwen van popkoor Blinder onder bezielende leiding van Baukje Hoogstins. Hou de krantenberichten en aanplakbiljetten in de gaten, mis deze trein niet! Mandeguod 45
Nieuws van Harmonie Weidum Primeur foar B-orkest Weidum! B-orkest Harmonie Weidum lit bern yn ‘e kunde komme mei muzyk én ynteraktyf teater! Harmonie Weidum bringt yn 2017 in unyk projekt nei de Fryske doarpshûzen. Foar ‘t earst yn har 118-jierrich bestean fersoarget it B-orkest folslein selsstannich in bernefoarstelling; in primeur! Yn de muzikale, Frysktalige poppefoarstelling Rôversguod nimt de ferteller de besiker mei yn it ferhaal fan Fekke en syn roeke-aventoeren. De muzikaalste poppefoarstelling De muzikaalste poppefoarstelling; dát is Rôversguod! It B-orkest fan muzykferiening Harmonie Weidum spilet spesjaal troch Ria Fennema komponearre muzyk en bringt hjirmei in smûke sfear yn de seal. De foarstelling is geskikt foar bern yn de basisskoalleleeftyd, mar ek seker foar harren folwoeksen begelieders. It script fan Tjerk Kooistra is basearre op it nije Fryske berneboek Rôversguod en nimt jong en âld mei yn it ferhaal fan Fekke en syn roeken. Fernijing Muzykferiening Harmonie Weidum bringt gauris fernijende projekten foar it fuotljocht. Dizze kulturele projekten en muzykfoarstellings lûke in protte taskôgers, binne in útdaging foar de leden en soargje ek foar de oanwaaks fan nije leden. Nei produksjes as ‘Weidum slaat Troch’, ‘Koperdieven’, ‘FestiValentijn’ en de jeugdteaterfoarstellings oer ‘Hennie de Heks’ is no ‘Rôversguod’ oan bar, basearre op it berneboek fan ien fan de leden fan Harmonie Weidum. 46 Mandeguod
Oer it ferhaal Kakarafrrr, Kakarafrrr... Mei it swit op ‘e holle sjit ik oerein. Wêr bin ik? Wat is it tsjuster. Myn hannen sykje yn ‘e djipswarte leechte om in werkenningspunt. Fekke wit net wat er meimakket as er op Fjildster Utbuorren ûntdekt dat ien fan de swarte roeken op ‘t hiem prate kin. De stammerjende (in ferfelend kwaaltsje wêr’t er al sûnt it ferstjerren fan mem lêst fan hat) jonge wegeret de fûgel op syn wurd te leauwen en set it bist stiekem efternei de bosk yn. Jacobus Q. Smink oer Rôversguod: 'In ferhaal dat útpakt as in mearke' Ynformaasje Ruurdtje Anema: ruurdtje_anema@hotmail.com 06 55 92 28 93 Janneke de Boer: janne-ke@outlook.com 06 10 77 01 65 Utfiering: Akteurs; Ferhaal: Script; Rezjy: Muzyk; Poppen; Technyk; Data foarstelling Sneon Snein Lokaasje: Kaartferkeap: Tagong: B-orkest Harmonie Weidum Jan Tiede Bouma, Marijke Dijkstra, Beitske Boersma, Pyke Kramer, Helena van der Wal, Feikje van der Vegt, Boukje de Boer, Corina Punter, Jeltsje Kramer & Sepkje van der Vegt. Janneke de Boer Tjerk Kooistra Baukje Hiemstra Ria Fennema Hessie Rozenberg-Douma Wybo Smids Ljocht-/dekôrûntwerp: Patrick Kramer 11 febrewaris: 13:30 en 20:00 oere 12 febrewaris: 15:00 oere Doarpshûs Weidum start 1 febrewaris nei www.harmonieweidum.nl € 5,Mandeguod 47
48 Mandeguod
Veterinaire C.S.I. (De vondeling van Aldeboarn) Vorig jaar juli werd Max gevonden met een klein etterend wondje op haar schouder. Toen we het wondje in de praktijk behandelden schatten we Max ruim twee maanden oud. Het jonge poesje knapte gelukkig zienderogen op. Ze werd vertroeteld in haar nieuwe kosthuis in Aldeboarn en groeide als kool. Daar waren we getuige van toen ze achtereenvolgens voor haar entingen kwam. In oktober stagneerde die vooruitgang. Ze werd kreupel aan haar linker voorpoot. We vermoedden een simpel trauma en er werd pijnstilling voorgeschreven. Het leek eerst iets beter te gaan, maar na enige tijd verergerde de kreupelheid helaas. Een röntgenfoto van haar voorpoot bood geen uitsluitsel en dus werd de pijnstilling voortgezet. Het hielp niet: de spieren van het hele pootje slonken zienderogen en het bovenarmbeen leek zelfs krom te groeien. Zou het toch met die oude wond te maken hebben? Op dat moment werd het tijd een second opinion te vragen bij de collega in de Hoofdplaats. Die maakte opnieuw röntgenfoto’s en schrok van het resultaat. Er waren niet alleen botveranderingen rondom het schoudergewricht, er zat overduidelijk een bukskogeltje in het opperarmbeen! Onze eerdere foto’s hadden we dus net niet hoog genoeg geschoten… De oorzaak was nu overduidelijk, maar de oplossing kwam daarmee nog niet meteen dichterbij. Dus werd de orthopedisch chirurg geraadpleegd. Zijn advies was rigoureus: slechts amputatie zou de pijnlijkheid weg kunnen nemen. Met dat advies kwam Max weer terug bij ons en nog diezelfde week werd een afspraak gemaakt. De operatie verliep voorspoedig, doch voor mij lastiger dan ik gewoon ben. Regulier amputeer ik halverwege het opperarmbeen, nu moest de schouder er echter ook af. Max kwam goed en vlot weer bij kennis. Het was aandoenlijk om te zien hoe blij ze was toen haar bazin haar op kwam halen: ze gaf kopjes door de spijlen van het mandje heen… Nieuwsgierig geworden naar hoe dit nou allemaal heeft kunnen gebeuren werd ik getriggerd door de collegae om sectie te doen op het pootje. Voorzichtig prepareerde ik de spieren van het ernstig beschadigde Tuberculum majus humeri, de grote knobbel van het opperarmbeen van Max. De anatomie is na dertig jaar Mandeguod 49
50 Mandeguod
een beetje uit de grijze cellen verdrongen door ontwikkelingen van recentere datum. Daarom lag de topografisch-anatomische atlas naast me ter ondersteuning. Zo probeerde ik de veelzijdigheid van ons prachtige beroep nog verder op te schalen: naast alle bekende subdisciplines waande ik me nu zowaar ook een beetje forensisch patholoog. Ik schraapte de spieren verder naar beneden van het opperarmbeen en zag ruim twee centimeter lager de donkere kleur en vorm van het bukskogeltje door de gave schacht naar buiten schemeren. Er was discussie met de orthopedisch chirurg hoe die daarin verzeild was geraakt. Dit onderzoek bevestigde mijn eigen theorie dat Max klaarblijkelijk van boven is beschoten en dat het projectiel via het schouderblad, vlak naast het gewricht, het opperarmbeen in is gevlogen. Het poezenlichaampje heeft alles zo goed en kwaad als het ging hersteld, maar het pootje kon uiteindelijk niet meer belast worden. Vlak voor Kerst kwam Max voor controle. Op zich kon ze zich prima redden maar ze leek soms nog ‘pijnaanvallen’ te hebben. De wond zag er prachtig uit en ze liet zich goed betasten. Over het algemeen redden katten zich prima op drie pootjes en bij Max is dat niet anders. Ik denk dat het vooral onwennigheid is geweest door het gemis van het pootje. Mijn expertise eindigt hier helaas. Graag rondde ik deze veterinaire aflevering van Crime Scene Investigation af met de veroordeling van de dader. Helaas kan Max ons niet vertellen wie de dader is. En val me nu alsjeblieft niet lastig met anonieme epistels of haatmail vol uiteenzettingen hoe vervelend het is dat katten jouw prachtige bloemperkjes ruïneren. Dat weet ik heus wel; katten gebruik je gewoon niet als schietschijf, punt uit! Rest mij nog uit te leggen waarom Max niet Maxima heet. In het kosthuis van Max woont al langer een andere kat, Schumi genaamd, naar Michael Schumacher. En Max is dus vernoemd naar zijn opvolger: Max Verstappen. Dat zij een poes is doet daar niets aan af. Maar of ze haar naam ooit echt eer aan zal doen? Dat valt te betwijfelen. Alhoewel? Op drie pootjes kunnen katten nog steeds rap uit de voetjes! Mandeguod 51
Sporthistorisch Congres ‘Van Buorskip tot Global Village’ Overal in Europa beheerst de drang naar definiëring van een nationale identiteit het publieke debat. De natiestaat lijkt in de 21e eeuw voor politici van allerlei kleur de maat van alle dingen te worden. Sport heeft een niet geringe invloed op identificatieprocessen op nationaal maar ook op lokaal, regionaal en transnationaal niveau. Gemeenschappelijke normen en waarden worden erin bepaald, bevestigd of juist betwist. Sport biedt een grote variatie aan gedeelde ervaringen met een intense symboliek. Voor allerlei gemeenschappen wordt daarin de saamhorigheid en eigen uniciteit onderstreept, vooral als er veel (internationaal) prestige op het spel staat. Dat was overduidelijk tijdens de laatste twee wereldkampioenschappen voetbal, het geldt ieder jaar voor het kaatspubliek bij de Freulepartij en het zal zo worden gevoeld door deelnemers aan toertochten op de schaats, tijdens de eerstvolgende strenge winter. Het Koninklijk Fries Genootschap organiseert, in samenwerking met het Mulier Instituut, op 10 februari 2017 een congres te Leeuwarden over de samenhang van sport en (nationale) identiteit. Sprekers uit binnen- en buitenland buigen zich over de rol van sport op verschillende niveaus van identificatie; van lokaal tot transnationaal. Worden lokale tradities verdrongen door een (trans)nationale eenheidscultuur of is die nationale cultuur juist geënt op de “authenticiteit” van perifere regio’s? Hoe “nationaal” zijn nationale (sport)culturen eigenlijk? Veel Friese onderwerpen worden behandeld, maar ook voorbeelden uit het “Europa van de regio’s” – zoals Bretagne, Gotland, Vlaanderen en het Baskenland – komen langs. Datum en tijd: vrijdag 10 februari 2017, 09.00–17.00 uur Locatie: Historisch Centrum Leeuwarden, Groeneweg 1, 8911 EH Leeuwarden Organisatie: Koninklijk Fries Genootschap / Mulier Instituut Voertaal: Nederlands / Engels Kosten: 12,50 euro voor leden en 17,50 euro voor niet-leden Aanmelden: fries.genootschap@tresoar.nl 52 Mandeguod
Programma: Dagvoorzitter: Sippy Tigchelaar 9.00-9.30 9.30-10.00 Inloop met koffie/thee Opening: Joep Leerssen (UvA) Tussen buorskip en global village: Sport en identiteit 10.00-10.30 Jon Verriet (UU/RU) 10.30-11.00 Yme Kuiper (RUG) Abe in Oranje Koffie 11.30-12.00 Phil Dine (National University of Galway) Sports identity in Brittany: a bulwark against French cultural uniformity? 12.00-12.30 Intermezzo: Sportbeleid en Cultuurpolitiek Gesprek van Astrid Cevaal (VSK/KNHB) met Trea Tamminga (European Sport for all Games 2018) en Anne Jochum de Vries (Sport Fryslân) Lunch 14.00-14.30 Jan Rijpstra (RU) Koningshuis en Friesland: De Gouden Swipe 15.30-16.00 Pascal Delheye (KU Leuven) Thee 14.30-15.00 Leif Yttergren (Swedish School of Sport and Health Sciences, Stockholm) Traditional sports in Gotland 16.00-16.45 Afsluiting: Gijsbert Oonk (EUR) Global sports identities Marieke Verweij (BoerhaveM) Atje, schaatsster in Friesland, feministe in de natie Mark Verhoeve Vlaamse veldrijders: Leeuwen in de modder Noord Nederlands Watersport Verbond Pieter Breuker Supportersidentiteiten in de regio: Kaatsen en Fries Gelderland en Friesland nationalisme Theo Bollerman Pelota en Baskisch nationalisme Mandeguod 53
54 Mandeguod
Mandeguod 55
Afmetingen advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend Colofon 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand. Behalve als het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Geert-Jan Goedhart, penningmeester. Roelie Rozenberg, bestuurslid. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Bram Brouwer hoofdredacteur, Frits Sieperda vormgever, Sita Wijnia eindredacteur, Jan de Vries, redigeerwerk, Hette van der Wal redacteur, Anna Christien Piebenga redacteur Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggevers Siebolt Dijkstra (en korrektor fryske teksten), Lys Scarse, Hette van der Wal. Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinator. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk Copy Service Leeuwarden Tarieven Mandeguod www.mantgum.com Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 150,e 77,50 e 43,50 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 24,e 13,e 9,Politie Service Centrum (0900) 88 44 Buurtagent: trinus.hoekstra@friesland.politie.nl © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 56 Mandeguod Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage Oplage e 26,500 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand mandeguod@gmail.com. Algemeen Uw bijdrage dient voorzien te zijn van naam, adres en telefoonnummer. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. e-mailadres mandeguod@gmail.com
1 Online Touch