het dorp verbonden zijn, zetten zich vaker in voor lokale doelen: ze zijn vaker actief voor de leefbaarheid van het dorp, zijn vaker bereid hun buren te helpen en zetten zich vaker in voor natuur en cultureel erfgoed. Tot zover niets schokkends. Uit onderzoek blijkt echter ook dat er grote verschillen zijn in sociale binding tussen individuele bewoners. Dat wil zeggen: sociale netwerken zijn zeer ongelijk verdeeld tussen dorpsgenoten. Er is een categorie actieve bewoners die sterk lokaal verbonden is met het dorp, d.w.z. bewoners die veel tijd besteden aan lokale doelen. Zoals gezegd, die categorie actieve bewoners krijgt het steeds drukker met de activiteiten voor het dorp en zal moeten kiezen. Ook Mantgum vergrijst en de zorg van de overheid is lang niet meer vanzelfsprekend. Als die actieve bewoners sociale activiteiten moeten afstoten gaat dat ten koste van de leefbaarheid. Er is echter ook een categorie – veelal minder mobiele – mensen, zoals ouderen die door omstandigheden zijn aangewezen op het dorp en zich veel minder inzetten voor lokale doelen. Zij hebben minder sociale contacten in het dorp en voelen zich minder gewaardeerd door hun dorpsgenoten. Conclusie van het onderzoek is dat de sociale binding in een dorp het best bevorderd kan worden door bewoners die sterk op het dorp zijn aangewezen te betrekken bij het sociale dorpsleven. Een ‘win-win-situatie’. De bestaande vrijwilligers worden ontlast, nieuwe vrijwilligers voelen zich meer verbonden met het dorp en nieuwe kennis en ervaring wordt aangeboord. Hoe je een en ander in de praktijk moet brengen weet ik niet. Mensen hebben natuurlijk ook hun eigen verantwoordelijkheid en voorkeuren, maar de conclusie uit het onderzoek is misschien het overdenken waard voor alle bewoners van Mantgum die de overheid zien terugtreden en het sociale leven in ons dorp een warm hard toedragen. Misschien dat een volgende schrijver van deze rubriek hier verder op in kan gaan. Tot slot nog enkele indrukken. Ik was zeer verbaasd over de vele sociale en culturele activiteiten in dit dorp en de betrokkenheid van de vrijwilligers die deze activiteiten mogelijk maken. Deze betrokkenheid wordt nog eens bevestigd door een recent onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek: ‘Friezen doen relatief vaak vrijwilligerswerk voor een sportvereniging, school of kerk. Bovendien is Fryslân goed in het organiseren van grote evenementen zoals de Slachtemarathon’ (LC 10 maart 2015). Wat die sociale en culturele activiteiten betreft: ik ben zeer benieuwd op welke manier ons dorp inhoud gaat geven aan de Kulturele Haadstêd 2018. De culapril 2015 Mandeguod 23
26 Online Touch Home