Van de hoofdredacteur In mijn rechter oog zat rommel waardoor ik de wereld via dat oog als een doedelzak zag. Op 2 mei is die rommel losgeknipt en weggezogen met een stofzuiger, met ingebouwde schaar. Een dag later, bij de controle, bleek dat de operatie goed was gegaan. Ik moest over vijf weken terugkomen. “Dat wordt dan 6 juni” zei de baliemedewerkster, die ik achter in de twintig schatte. “Een historische datum voor onze vrijheid” reageerde ik. Ze keek alsof het in Keulen donderde. “Normandië, D-Day, invasie”, probeerde ik. Achter de balie ging geen lichtje branden. Haar historisch besef voor 6 juni was nul. Op die dag in 1944 waagden zo’n 170 duizend geallieerde soldaten hun leven op de Normandische stranden voor onze vrijheid. Duizenden raakten zwaar gewond of lieten het leven. De Britse historicus Timothy Garton bestudeert al decennia lang anti-Europese nationalistische bewegingen, zoals de Brexit-beweging. Volgens Garton zou een gebrek aan historisch besef een belangrijke oorzaak zijn van het groeiend nationalisme (Volkskrant, 4 mei jl.). Een belangrijke en misschien wel de belangrijkste reden voor het in 1957 oprichten van de EEG, de latere EU, was ‘nooit weer oorlog’. Wat er ook op de EU valt aan te merken, hierin was ze erg succesvol. Dat pleit sterk voor het behoud van de EU. Maar door een gebrek aan historisch besef lijkt het verhaal over Europa als verzekering voor vrede uitgewerkt te zijn. We hebben, aldus Garton, verzuimd dat verhaal duidelijk te blijven vertellen, terwijl we de verhalen over de natiestaat overlieten aan rechts en aan populisten. Door de financiële crisis, waarin banken werden gered en de zorg afnam, moeten we een nieuw verhaal gaan vertellen, aldus Garton. Dat verhaal moet niet alleen over economische markten binnen de EU gaan, maar ook over de belangen van de afzonderlijke lidstaten en over sociale factoren. Het moet een verhaal met een ingebouwde menselijke maat zijn. Europa is vooralsnog geen Verenigde Staten en de afzonderlijke lidstaten worstelen in Brussel over hoe hun samenwerking vorm moet krijgen. Het is echter nog maar zo’n 75 jaar geleden dat we in Europa geschillen met oorlogen oplosten. Ik ben zo gelukkig een van de eerste Europeanen te zijn die in zijn leven tot nu toe geen oorlog mee maakte. Dat wil ik graag zo houden en ik wens andere en toekomstige Europeanen dat geluk ook toe. PS. Mijn artikel over de documentaire ‘man made’ houdt u te goed. Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home