waarmte út de golle wei fentileart. As it moai waar wie waard it hynder foar de skodmesine setten om it gêrs te skodzjen. It avensearre net sa bot mar it wie altiten better as it gêrs mei de hân en de foarke útelkoar te skodzjen. As de waarman droech waar foarsei, koe it nachts lizzen bliuwe. As de berjochten rein foarseinen, moast der in hynder foar de swylmesine. Dizze mesine makke wurdzen (rigen) hea yn it lân. Mei de foarke yn ‘e hân gie men efter de swylmesine oan en makke fan de rigen allegear oppers (bultsjes) yn it lân. Mei reinwetter ’s nachts bleaunen de oppers hea meastal aardich droech. Wie ’t de oare deis wer moai waar dan kaam it folk wer del setten mei de foarken en reagen de oppers út elkoar. Leinen de oppers allegear útelkoar dan wie de skodmesine wer oan bar om nochris te skodzjen. Mei de âld swarte foar de wein ried men nei hûs ta om in goed miel iten en in board mei sûpenbrij. Nei iten brocht it hynder ús wer nei it lân ta. De sleatsen greppelkanten moasten mei de harke út swile wurde. It waar bleaun goed en dêrom swile de swylmesine it hea wer yn rigen en koe it hea yn ‘e reak. (de grutte bult) De belch kaam foar de reakepeal mei in lang stik tou. Drok yn it hea dwaande om alles yn de reak te krijen De peal waard efter de wurdze lein, ús heit gyng op de peal stean mei in stik tou yn ‘e hân, de lytsfeint mende it hynder en dan wie it “fuort!”. De belch begûn te lûken, de peal strûpte it hea op. Sa kamen der allegeare grutte reaken hea yn it lân te stean, mar se wienen noch net moai op makke. Twa makken sa’n bult mei de foarke moai rûn ovaal en puntich. By de iene boer seagen de reaken der better út as by de oare mar it wie gjin wedstriid. Wêrom moasten dy reaken sa moai opmakke wurde? Hoe better de reak makke wie, hoe better bestân tsjin de simmerske waars ynfloeden. As der tongerbuien kamen koe it der raar om wei gean en dan hienen de moai op makke reaken der minder lêst fan as de plat op makke pankoeken. De wein waard njonken de reak riden. De loeier stapte op ‘e wein om it hea goed te plak te setten en de opstekkers stutsen it hea fan de reak op ‘e wein. De man op ‘e wein moast der foar soargje dat it hea moai kant op ‘e wein te plak kaam. (Fakman) Dan waard it pûntsje (houten peal) yn de lingte fan foar nei efter oer de weide hea lein en tagelyk Mandeguod 13
31 Online Touch Home