Organisatiepsycholoog Rendel de Jong: ‘Alleen coachen op een grotere self-efficacy, is niet voldoende’ Een van de doelen die coachees vaak noemen bij het begin van hun coachingstraject is het vergroten van hun zelfvertrouwen in dat wat zij (willen) doen. Van coaching krijg je meer het idee dat je iets kunt. Maar de vraag is of je er dan bent, zegt organisatiepsycholoog Rendel de Jong. Belangrijk is dat bescheidenheid en overmoed aan de ene kant en zelfvertrouwen en kennis en kunde aan de andere kant, met elkaar in evenwicht zijn. Door Sam Dekkers Dit themanummer gaat over wijsheid. Wat is wijsheid eigenlijk? “Een intrigerend thema, het is geen term waar ik dagelijks mee werk, het is zo breed, je kunt er boeken over vol schrijven en dat maakt het juist ook zo leuk om over na te denken. Het woordenboek zegt: wijsheid is ervaring, kennis en good judgment. Is wat je zegt goed gefundeerd of zo maar een mening? Wat is de kwaliteit van je kennis? En hoe staat het met de manier waarop je naar jezelf kijkt en naar je eigen kennis en kunde, is die blik realistisch? Niet overdreven bescheiden (humility) en niet overmoedig (hubris)? Volgens Aristoteles gaat het bij wijsheid ook om kennis van de feitelijke samenhang der dingen en hun effecten op een goed leven”. Kun je met de definitie van wijsheid in het achterhoofd iets zeggen over de vraag: waar leidt coaching toe? “Coaching gaat volgens diverse definities over het ondersteunen van de coachee bij het bereiken van zelfgekozen doelen. Die doelen hebben vaak te maken met effectiever leren communiceren en in het bijzonder bij samenwerken en leidinggeven. Je zou kunnen zeggen dat de coachee bij de start van een coachtraject naar eigen zeggen op bepaalde gebieden ‘bewust onbekwaam’ is. Hoe mensen hun vermogen tot presteren of functioneren inschatten, wordt aangeduid met de term ‘self-efficacy’. Van een geslaagd coachingstraject mag worden verwacht dat de self-efficacy van de coachee zal toenemen. Zeker op gebieden die voor de coachee van belang zijn (en hopelijk met in wijsheid gekozen doelen).” “Dit is ook wat Simmy Grover en Adrian Furnham (2016) vonden in hun overzichtsstudie naar de effecten van coaching. In een aantal onderzoeken werd gekeken naar een of andere vorm van self-efficacy als uitkomstvariabele. In bijna alle gevallen zie je dat self-efficacy na afloop van de coaching is toegenomen. Dus van coaching krijg je meer het idee dat je iets kunt.” Leidt die grotere self-efficacy dan ook tot betere prestaties? “Het zou mooi zijn als dit altijd het geval was, maar ik zie daar wel een probleem. Vanuit het perspectief van wijsheid kunnen we ons afvragen wat hoge self-efficacy zegt. Want je moet er vanuit kunnen gaan dat wat mensen over zichzelf zeggen ook accuraat is. En dat gaat nog al
9 Online Touch Home