De vraag is: kun je met videocoaching tot dezelfde relatie met je coachee komen als met fysieke coaching? Uit eigen ervaring als leidinggevende van een zakelijk relatiemanagementteam en coach binnen ABN AMRO herken ik het belang van (zelf)onderzoek ten aanzien van je eigen rol als coach in verschillende situaties. Dat belang is uiteraard om de coachee zo goed mogelijk te helpen met zijn of haar coachvraag. Door mijn Masteropleiding Toegepaste Psychologie werd ik nog meer gewaar van allerlei factoren die de kwaliteit van coaching kunnen beïnvloeden. Het gevalideerd en betrouwbaar onderzoeken van de coachingsrelatie, zoals in dit onderzoek, zorgt voor waardevolle inzichten om coaching naar een nog hoger niveau te tillen. Aanleiding voor het onderzoek Ten tijde van het onderzoek werkten medewerkers verplicht thuis als gevolg van de covidmaatregelen. Contacten tussen collega’s waren beperkt en laagdrempelig en instant sparren met (ervaren, vertrouwde) collega’s was lastiger geworden. Mede om die reden was er een toename in de vraag naar coaching. Tegelijkertijd maakten de maatregelen fysieke coaching onmogelijk. Gelukkig was er een alternatief: videocoaching. Onderzoeksvraag De vraag is: kun je met videocoaching tot dezelfde relatie met je coachee komen als met fysieke coaching? Diverse onderzoekers, zoals Menger en Donker (2013) en Ribbers en Waringa (2018) waarschuwen bij videocoaching voor mogelijke misverstanden en misinterpretaties als gevolg van beperkte non-verbale communicatie. Zo heb je geen zicht op bijvoorbeeld spanning in het onderlichaam van de coachee, heb je geen gevoel bij de ‘energie’ en is direct oogcontact via de camera niet mogelijk. Door misinterpretaties kan de coachingsrelatie mogelijk verstoord raken; soms haken coachees zelfs af. Ook uit oriënterende interviews met enkele coaches bleek dat er bij sommige van hen toch een mate van onzekerheid en nervositeit speelde. Over zichzelf, maar ook of ze over de juiste vaardigheden beschikten om het letterlijk beperkte beeld van de coachee via het beeldscherm goed te kunnen interpreteren. Die zelfevaluatie van de eigen competentie en het beschikken over de juiste vaardigheden komen samen in een psychologisch construct: kern zelf-evaluatie. Kern zelf-evaluatie is de evaluatie van iemands eigenwaarde op basis van iemands zelfvertrouwen, capaciteiten en competenties (Judge, Locke & Durham, 1997). In mijn onderzoek ben ik gaan kijken hoe coaches hun eigen persoonlijkheidskenmerken, gedachtes en overtuigingen evalueren en of dat samenhangt met de kwaliteit van de coachingsrelatie die zij opbouwen bij videocoaching. De coachingsrelatie wordt ook wel de werkalliantie genoemd en gaat over de actieve samenwerking waarbij gezamenlijk verantwoordelijkheid wordt gedragen voor het proces (Bordin, 1979). De kwaliteit van de coachingsrelatie is afhankelijk van drie interactieve aspecten, namelijk: • de mate waarin coach en coachee gezamenlijk overeenkomen wat de gewenste uitkomsten oftewel ‘doelen’ zijn die men wil behalen; • de ‘taken’ die men hiervoor dient uit te voeren; en • de mate van de ‘relationele band’ die er tussen de coach en coachee ontstaat (Bordin, 1979; Gessnitzer & Kauffeld, 2015). Het onderzoek Naast literatuuronderzoek lag de nadruk van het onderzoek op het afnemen van een betrouwbare en valide vragenlijst onder de 53 (van de 102) coaches van het CoachesNetwerk en 98 coachees. Zij waren in de tijd van het onderzoek ook daadwerkelijk bezig met videocoaching. Naast de vragenlijst werden ook enkele groeps-interviews onder de coaches afgenomen om in te zoomen op hun ‘kern zelf-evaluaties’ met betrekking tot videocoaching. Wat bleek uit het onderzoek was dat coaches hoog scoorden op zelfvertrouwen en het beschikken over competenties en capaciteiten. Ook scoorden zowel 19
20 Online Touch Home