‘Uit onderzoek blijkt dat authenticiteit vooral te maken heeft met de waardering die je krijgt voor wie je zou willen zijn’ In de mailwisseling voorafgaand aan ons gesprek schreef je op mijn vraag: de term authenticiteit wordt alom gebruikt, maar wat betekent het eigenlijk? ‘Kort antwoord: niet wat de meesten denken.’ Wat denken de meesten wat authenticiteit is? Mattheis: “Authenticiteit is een concept dat superpositief geladen is. Iedereen wil wel authentiek zijn, mensen kiezen voor coaching om meer authentiek te worden of ze kopen er boeken over. Maar uit onderzoek blijkt dat niemand goed weet wat authenticiteit is. Sommigen zeggen dat wanneer je congruent bent met je persoonlijkheid je authentiek bent, wanneer je je eigen ding doet zonder je druk te maken over de mening van anderen. Anderen vinden dat authentiek zijn betekent dat je je échte zelf bent.” Als je je echte zelf bent, zou dat ook betekenen dat een chagrijnig persoon authentiek is als hij lekker humeurig is? “Ik geef een voorbeeld: Bram en Henk zijn twee verschillende persoonlijkheden. Bram is heel meegaand en Henk zoekt de confrontatie. Je zou zeggen dat Bram zich goed voelt als hij meegaand is en Henk wanneer hij de confrontatie zoekt. Maar dat is niet zo, beiden voelen zich beter als ze meegaand zijn en een fijne sociale interactie hebben. Mensen voelen zich authentiek als ze in een sociale situatie positieve feedback krijgen op hun gedrag. Authenticiteit ontstaat juist in sociale situaties. Je ziet dus ook dat wanneer mensen thuis alleen op de bank een boek lezen of Netflixen ze zich niet authentiek voelen. Of wanneer ze negatieve feedback krijgen, dan zeggen ze: ja maar zo ben ik niet echt. Ze voelen zich dan niet authentiek.” Authentiek zijn is dus afhankelijk van de waardering van anderen. Dat is paradoxaal: want het idee van authenticiteit is dat je juist niets moet aantrekken van meningen. “Uit onderzoek blijkt dat authenticiteit vooral te maken heeft met de waardering die je krijgt voor wie je zou willen zijn. Je hebt het idee dat je authentiek bent als anderen jou zien zoals je gezien zou willen worden. Dit is waar authenticiteit om draait: je doet moeite zodat anderen jou als authentiek ervaren. Je wil op een bepaalde manier overkomen.” “Het is het ideaalbeeld van onszelf als onafhankelijk van anderen dat spanning creëert tussen hoe we zijn en hoe we willen zijn. We zijn teleurgesteld als we niet genoeg onze dromen, doelen en waarden nastreven. We houden er niet van om meegesleurd te worden in een situatie, dan kijken we neer op onszelf. Of als we ons in de ene situatie anders gedragen dan in de andere, wat hartstikke normaal is.” Is authentiek willen zijn dan wel iets nastrevenswaardigs? “Als je graag authentiek wil zijn streef je naar altijd dezelfde zijn. Dat kan een negatieve impact hebben op nieuwe situaties. Stel: je krijgt een nieuwe baan en er wordt iets nieuws van je verwacht, je moet een andere rol aannemen. Je bent onderzoeker, data en getallen zijn belangrijk voor je. Maar je nieuwe rol wordt manager; je moet meer een people person worden. Wanneer authenticiteit belangrijk voor je is, wil je bij jezelf blijven en houd je vast aan harde getallen en data, want daar geloof je in en zo iemand ‘ben ik’. Mensen die blijven vasthouden aan hun waarden die niet passen bij hun nieuwe rol, falen sneller in hun werk. Hoe authentieker 5
6 Online Touch Home