Waarden voor een nieuwe taal Soms gebruik je woorden met een onbedoeld effect, je schoffeert iemand of je laat onbedoeld iemand weg. Als coach is dit zeker iets om bewust van te zijn. Een veilige inclusieve en toegankelijke taal is iets waar Mounir Samuel een handreiking voor schreef. Deze handreiking is in opdracht van de Code Diversiteit en Inclusie ontwikkeld. Mounir Samuel is politicoloog, hij werkt als journalist en is auteur van elf boeken. Tekst: Geeske te Gussinklo Deze handreiking en de toelichting door Mounir Samuel stonden centraal bij het NOBCO- evenement ‘Met de coach aan tafel’ onder leiding van Inge Diepman. In de internationale ethische code wordt aandacht besteed aan waardigheid en respect voor de client en niet oordelend zijn. Omdat we coaching voor een brede groep toegankelijk willen maken, is dit een onderwerp om rekening mee te houden. Graag deel ik hier een aantal van de vijftien waarden die Mounir Samuel schreef in een beknopte samenvatting. Het gehele document is hier te vinden Mensen zijn mensen Taal gaat vaak over perspectief. We zijn gewend om vanuit onszelf naar de wereld te kijken. Dat maakt dat je dan zegt ‘niet-westers’. Sluit mensen in door te noemen wat ze wel zijn in plaats van wat ze niet zijn. Benoem liever een specifiek continent zoals Afrika, Amerika, waar iemand wel vandaan komt. Spreek niet over personen in termen van natuurverschijnselen: ‘migrantenstromen, tsunami aan vluchtelingen’. Maak van mensen geen bijvoeglijk naamwoord, ‘nichtenstreek’, ‘pottenkapsel’, want dit geeft een onveilige werksfeer. De nieuwe taal kent meer dan twee genders; iedereen wordt erkend, begroet en aangesproken Verwelkom deelnemers met ‘beste mensen’, ‘beste lezers’ of de eigen naam van de persoon. Met ‘geachte dames en heren’ voelt niet iedereen zich aangesproken en dat maakt jou als spreker weer minder toegankelijk. Een persoon heeft een beperking, maar is niet beperkt Denk hierbij aan de volgende voorbeelden; Iemand heeft ADHD, maar is geen ADHD’er. Gebruik liever een ‘tolk Nederlandse gebarentaal’ in plaats van ‘doventolk’. Doorbreek kleinering, uitsluiting en seksisme Vaak wordt over vrouwen gezegd dat ze een ‘bedrijfje’ zijn gestart, mannen starten een ‘bedrijf’. En we spreken over jongens en meisjes, ook bij mensen die ruim boven de 16 jaar zijn, het verschil zit in de nuance, met soms een onbedoeld effect. Dus vrouwen runnen een bedrijf, dan doen we hen ook recht. Expertise en identiteit zijn verschillende zaken Noem bij beschrijvingen iemands werk, kwaliteiten en inzet en niet iemands identiteit. En als het relevant is zeg dan: ‘Kennen we een maker met een islamitische achtergrond die een andere zienswijze kan inbrengen?’ in plaats van ‘Ken je nog een moslim die hier iets zinnigs over kan zeggen?’ Een Nederlander is iedereen met een Nederlandse nationaliteit Met de term ‘Nederlander’ bedoelen we vaak een wit persoon. Termen als migrant en vluchteling zijn etiketten die levenslang en van generatie op generatie worden doorgegeven. Een vlucht is een momentopname, een actieve handeling. Je bent geen vluchteling meer als je statushouder bent geworden of over een Nederlands paspoort beschikt. Laat mensen zelf kiezen welke nationaliteit zij het liefst opvoeren en in welke volgorde, bijvoorbeeld een ‘Chinese-Nederlander’.
11 Online Touch Home